arkamikontrolet
New member
Dönüş seyahatlerinin daha kısa olduğunu hissedenler olarak yalnız değiliz. Hatta bu durum, literatürde “dönüş seyahati etkisi” (return trip effect)” olarak yer alıyor.
Tabii ki bu tesir her durum için geçerli değil. Örneğin acil bir telefon aldığımızda tüm odağımızı bir yere gitmeye verirsek dönüş yolu daha kısa hissettirebilir. Tıpkı biçimde, rutin olarak gittiğimiz yerlerde “dönüş seyahati etkisi”ni hissetmeyebiliriz.
2011 yılında yapılan deney, hususa kimi açıklamalar getirdi.
Niels Van de Ven ve çalışma arkadaşları, 2011 yılında “dönüş seyahati etkisi” üzerine birkaç deney gerçekleştirdi.
Deneylerden birinde, bisikletçilerden aşikâr bir yol gitmeleri, dönüş yolunda ise başlangıç noktasına farklı yollardan dönmeleri istendi. Kontrol kümesindeki bisikletçiler, gittikleri yolu aynı biçimde dönerken başkaları farklı rotalardan başlangıç noktasına ulaştı.
Deneyin kararında, tıpkı uzunluktaki farklı rotalardan giden bisikletçilerin müddet iddiaları içinde fazlaca az bir fark bulundu.
Bu durum, beklentilerimizle ilgili olabilir.
Niels Van de Ven ve çalışma arkadaşları, bu durumu gidiş yolculuklarının beklentimizden daha uzun sürdüğü var iseyımına dayanarak açıklıyor. Yani, gidiş yolu beklediğimizden daha uzun sürünce dönüş yolunun da uzun süreceğini düşünüyoruz. Bu beklentinin kararında dönüş seyahati bize daha kısa geliyor.
Rutin olarak yaptığımız yolculuklarda (işe gitmek, markete gitmek, aile ziyareti yapmak) ise beklentilerimiz daha gerçekçi oluyor ve “dönüş seyahati etkisi”ni pek fazla hissetmiyoruz.
Çalışmayı yapan Roy ve arkadaşlarının var iseyımlarından biri, “zaman alaka düzeyi” üzerine.
Roy’un aktardığına bakılırsa, bir iş için makul bir vakitte bir yerde olmamız gerektiğinde oraya giderkenki zaman alaka düzeyimiz yüksektir. Bu niçinle süreyi ileriye dönük olarak daha uzun hissederiz.
Başlangıç noktamızdan geri dönerken vakit o kadar değerli değildir ve bu niçinle dikkatimiz etrafımızda olup bitenlerle diğer bir istikamete çevrilir ya da dağılır. özetlemek gerekirsesı, rastgele bir yükümlülüğümüz olmadığında vakit alaka seviyemiz düşüktür.
Bir öteki var iseyıma nazaran, gidiş yolunda “zaman genişlemesi” mümkün olabilir.
İlk kere deneyim edilen durumda (bir yere birinci sefer giderken), uyaranların bilinmedik olması sebebiyle vaktin akışı daha yavaşmış üzere gelebilir.
Bu açıklama, vakit algısına yönelik çalışmalar tarafınca da desteklenir. özetlemek gerekirsesı, gideceğimiz aşinalık kazanılan yolu zihnimiz bu aşinalıklar yardımıyla daha kısa algılar.
Tabii ki bu tesir her durum için geçerli değil. Örneğin acil bir telefon aldığımızda tüm odağımızı bir yere gitmeye verirsek dönüş yolu daha kısa hissettirebilir. Tıpkı biçimde, rutin olarak gittiğimiz yerlerde “dönüş seyahati etkisi”ni hissetmeyebiliriz.
2011 yılında yapılan deney, hususa kimi açıklamalar getirdi.
Niels Van de Ven ve çalışma arkadaşları, 2011 yılında “dönüş seyahati etkisi” üzerine birkaç deney gerçekleştirdi.
Deneylerden birinde, bisikletçilerden aşikâr bir yol gitmeleri, dönüş yolunda ise başlangıç noktasına farklı yollardan dönmeleri istendi. Kontrol kümesindeki bisikletçiler, gittikleri yolu aynı biçimde dönerken başkaları farklı rotalardan başlangıç noktasına ulaştı.
Deneyin kararında, tıpkı uzunluktaki farklı rotalardan giden bisikletçilerin müddet iddiaları içinde fazlaca az bir fark bulundu.
Bu durum, beklentilerimizle ilgili olabilir.
Niels Van de Ven ve çalışma arkadaşları, bu durumu gidiş yolculuklarının beklentimizden daha uzun sürdüğü var iseyımına dayanarak açıklıyor. Yani, gidiş yolu beklediğimizden daha uzun sürünce dönüş yolunun da uzun süreceğini düşünüyoruz. Bu beklentinin kararında dönüş seyahati bize daha kısa geliyor.
Rutin olarak yaptığımız yolculuklarda (işe gitmek, markete gitmek, aile ziyareti yapmak) ise beklentilerimiz daha gerçekçi oluyor ve “dönüş seyahati etkisi”ni pek fazla hissetmiyoruz.
Çalışmayı yapan Roy ve arkadaşlarının var iseyımlarından biri, “zaman alaka düzeyi” üzerine.
Roy’un aktardığına bakılırsa, bir iş için makul bir vakitte bir yerde olmamız gerektiğinde oraya giderkenki zaman alaka düzeyimiz yüksektir. Bu niçinle süreyi ileriye dönük olarak daha uzun hissederiz.
Başlangıç noktamızdan geri dönerken vakit o kadar değerli değildir ve bu niçinle dikkatimiz etrafımızda olup bitenlerle diğer bir istikamete çevrilir ya da dağılır. özetlemek gerekirsesı, rastgele bir yükümlülüğümüz olmadığında vakit alaka seviyemiz düşüktür.
Bir öteki var iseyıma nazaran, gidiş yolunda “zaman genişlemesi” mümkün olabilir.
İlk kere deneyim edilen durumda (bir yere birinci sefer giderken), uyaranların bilinmedik olması sebebiyle vaktin akışı daha yavaşmış üzere gelebilir.
Bu açıklama, vakit algısına yönelik çalışmalar tarafınca da desteklenir. özetlemek gerekirsesı, gideceğimiz aşinalık kazanılan yolu zihnimiz bu aşinalıklar yardımıyla daha kısa algılar.
- Kaynaklar: Van de Ven, N., Van Rijswijk, L., & Roy, British Psychological Society, Psychology Today