arkamikontrolet
New member
Sıcak yaz aylarına girdiğimiz günlerde kıymetini daha da fazla hissetmeye başladığımız güneş kremleri, bedenimizi Güneş’in kavuran ışınlarından nasıl koruyor hiç düşündünüz mü? Bu kremlerin üzerinde SPF, UVA, UVB, PA+ PPD üzere bir epeyce terim yer alıyor ve aslında tüm bu tabirler bizlere kıymetli bilgiler sunuyor.
Bugün sizlere güneş kremi ambalajlarınınüstündeki koruma faktörleri ve güneşin yol açtığı hasarlara değineceğiz. fiyatları inanılmaz seviyelerde artmış olsa da her gün kullanmamız gereken güneş kremleri, aslında yalnızca doğal deri rengimizi ya da bedende oluşturduğu kızarıklardan korumuyor. Haydi gelin güneş muhafaza faktörleri nedir ve koruma düzeyleri nasıl ölçülür yakından göz atalım. Bu basamakta hangi müdafaa tabirinin hangi kıymete denk geldiğine bakmadan evvel güneş ışınlarının çeşitlerine ve tesirlerine bakalım.
Güneş ışınlarının çeşitleri ve yarattığı tesirler neler?
Dünya’ya ulaşan 100-400 nanometre aralığındaki Güneş ışınlarına ultraviyole adı verilir. Dalga uzunluklarına göre isimlendirilen bu ışınların tesirleri de değişiklik göstermektedir. Güneş kremlerinin üzerinde genellikle “UV” kısaltmasınıgörürüz. Ultraviyole ışınlarının kısaltması olarak kullanılan “UV”nin 3 farklı çeşidi bulunuyor. Bu ışınlar ise “UVA“, “UVB“, ve “UVC” ışınlarıdır. Artık bu ışın çeşitlerine yakından bakalım.
UVA ışınları
UVA ışınları, 315 ila 400 nanometre aralığında uzun dalga boylarındaki ışınlardır. Bu ışınlar bilhassa derinin alt tabakalarına kadar işleyen ziyanlı dalga uzunluklarına sahiptir. Ciltte geri dönüşümü olmayan hasarlara yol açan UVA ışınları; koyu lekelere, kırışıklığa ve elastikiyet kaybına niye olurak “Fotoyaşlanma” yani erken yaşlanma sebeplerinin en başında yer alır. Buna ek olarak uzun mühletler boyunca UVA ışınlarına maruz kalmak cilt kanserine niye olabilir.
UVB ışınları
UVB ışınları ise UVA’ya nazaran daha kısa dalga uzunluklarına sahip olan 280-315 nanometre aralığındaki ışınlardır. Uzun vadeli maruz kalma kararında hiperpigmentasyon ve kolajen kaybına niçin olan bu ışınlar cildin üst tabakasına tesir ederek güneş yanıklarıyla birlikte önemli DNA hasarı ve ilerleyen süreçlerde cilt kanserine yol açabilir.
UVA ve UVB, çoğunlukla tıpkı şeymiş üzere bahsedilse de farklı frekanslardaki dalga boylarıdır. Bu niçinle bu ışınlardan korunmak ve en az biçimde tesirlerine maruz kalmak için farklı seviyelerdeki UV muhafaza faktörlerinden yararlanmak gerekiyor.
UVC ışınları
UVC ışınları ise 200-280 nanometre dalga uzunluğuna sahip ışınlardır. Öteki ışın tiplerinin tersine atmosferde soğurulan UVC ışınları, ozon katmanından geçemediği için bu bakımdan insan bedenine öbürleri üzere ziyan vermez.Ozon katmanı incelmeye devam ettiği takdirde en hayli hasara uğrayacak olan organlar gözlerdir. 254 nanometre frekansında UV-GI isminde bir ışın dalgası daha bulunmaktadır. Bu ışınlar bununla birlikte antiseptik (mikrop öldürücü) özelliğe sahiptir.
Peki güneş kremlerinin üzerinde gördüğümüz SPF tam olarak nedir?
SPF, Sun Protection Factor yani Güneş Müdafaa Faktörü manasına gelmektedir. Güneş kremi ambalajlarının üzerinde görmeye en alışkın olduğumuz ve UV ışınlarından korunmanın süresini belirtmek için kullanılan milletlerarası tabirdir. Bir güneş kreminin verimliliği en yaygın biçimde SPF pahasına dayanıyor. Bu söz güneş kremlerinde SPF 15, 30, 50, 100 değerleriyle gösteriliyor. SPF olarak gördüğümüz muhafaza faktörleri UVB ışınlarına karşı müdafaa sağlayabiliyor. Yani aldığınız güneş kreminde sadece SPF bedeli var ise UVA ışınlarına karşı korunma sağlamadığını bizlere gösteriyor. Bu kıymete ek olarak güneş kremlerinin üstündeki birtakım tabirlere bakılırsa eserin UVA ışınlarına karşı da müdafaa sağladığını anlayabiliriz.
UVA ışınlarından da koruyan güneş kremleri için kullanılan tabirler neler?
Kozmetik bölümünün gelişmesiyle birlikte bir fazlaca farklı ülkede ve kıtada cilt bakım eserleri üretiliyor. Bu niçinle farklı birfazlaca coğrafyadaki eser için farklı prosedür ölçümleri uygulanıp standartları belirleniyor. Güneş kremlerinin UVA ışınlarına karşı gözetici tesirlerini belirlemek için her bölgede farklı göstergeler ve ölçüm testleri yer alıyor. Bu ölçüm testleri SPF üzere üniversal olmadığı için bir epeyce ülke farklı bedellerle gösterebiliyor.
Amerika’da üretilen güneş kremlerinde UVA ve UVB ışınlarına karşı esirgeyici tesiri olduğunu belirtmek için Broad Spectrum (Geniş Yelpaze) terimi kullanılıyor.
Broad Spectrum’un bilakis sadece UVA ışınlarından koruyan kremler de yer alıyor. Japonya, Güney Kore üzere cilt bakım dalı ve rutinleriyle öne çıkan Asya kökenli eserlerde ise bu ışından muhafaza ibaresi PA+ pahası şeklinde gösteriliyor. Japon Kozmetik Sanayisi Birliği PA+ kıymetini belirlemek için canlı organizmalar üstündeki deneylerde (in vivo) kullanmak üzere geliştirdiği PPD adı verilen bir ölçüm testi kullanıyor.
Nedir bu PPD?
PPD; Persistent Pigment Darkening; yani “Kalıcı Pigment Koyulaşması” manasına geliyor. UVA ışınlarının ciltte yarattığı uzun vadeli hasarın ne derecede olduğunu ölçmek için geliştirilmiş bir test olan PPD, cildin ne kadar müddette koyulaşmaya başladığı hakkında bilgi veriyor. Öbür kıta ve ülkelerde bu süreç biraz farklı işliyor. Birleşik Krallık’ta Boots Star (Boots Yıldız) ölçüm sistemi mevcut. Avrupa Birliği’nde COLIPA, ABD’de ise FDA tarafınca onay verilen cansız organizma üzerinde deneylere (in vitro) dayalı üç farklı ölçüm sistemi kullanılıyor.
PA+ kıymeti bize ne anlatıyor?
UVA koruma derecesini ölçen PPD testinden elde edilen sonuçların karşılığına denk 4 farklı PA+ kıymeti bulunuyor. (PA+’tan PA++++ düzeylerine kadar) PPD bedellerine nazaran PA+ aralıkları ise şöyleki:
Broad Spectrum (Geniş Spectrum) in vitro (canlı olmayan organizmaların yer aldığı) UVA ışınlarının kritik düzeydeki dalga uzunluklarına maruz bırakılarak yapılan deneylerde en az 370 nanometre düzeyinde ışınlar kullanılıyor. Bu ışınlarUVA ışınlarına karşı müdafaa genişliğini ölçmeyi sağlıyor. Geniş Yelpaze, ismini yaptığı müdafaa aralığı ölçümünden alıyor. Bu sözün kullanıldığı güneş kremlerinin hem UVA tıpkı vakitte UVB ışınlarına karşı muhafaza sağladığı biliniyor. Bu ölçüm kararında ABD’de üretilen güneş kremlerinin muhafaza onayı FDA tarafınca veriliyor.
Birleşik Krallık’a ilişkin Boots Star (Yıldız) ölçüm sisteminde canlı organizma olmasına gerek olmadan aygıtlarla yapılan in vitro deneylerde UVA ışınlarına karşı muhafaza bedeli UVB ışınlarına karşı olan muhafaza kıymetine bölünerek elde ediliyor. Müdafaa bedellerinin bölünmesi (UVA/UVB) süreci kararında çıkan kıymet, ilgili düzeye ne kadar yakınsa eser bu kıymet karşılığındaki sayıya denk gelecek kadar yıldız alıyor.
Avrupa’da üretilen güneş kremlerinin üzerinde yer alan Avrupa Birliği standartlarına uygun olduğunu kanıtlayan UVA mührü, COLIPA tarafınca onay alıyor. UVA mührü ambalajların üzerinde yuvarlak içine alınmış UVA simgesi halinde gösteriliyor.
SPF kıymeti bize neyi gösteriyor?
SPF bedeli arttıkça güneş kreminin tesiri ve koruma müddeti de artıyor. Bu pahası sıradan bir örnek üzerinden açıklayalım. Cildin doğal korunma düzeneğinin 10 dakika olduğunu var iseyalım. 15 SPF’lik bir güneş kremi kullanan birinin güneş ışınlarından korunma müddeti 10 dakikadan 150 dakikaya çıkacaktır. Sonuç olarak SPF göstergesinin kıymeti arttıkça, cildin güneş ışınlarından korunma mühleti de uzamış oluyor.Yani SPF 15 değerinde güneş kremi kullanan bir kişi, UVB ışınlarına karşı 15 kat daha uzun müddet muhafaza altında oluyor.Bu denkleme ek olarak her insan cildinin UVB ve UVA ışınlarına karşı doğal korunma mühleti farklılık gösterebiliyor.
Uzmanlara bakılırsa minimum 15 SPF muhafaza vaadi bulunan bir eseri kullanmak,cildi UVB ışınlarına karşı %93 oranında koruyor. Lakin bu bedel 30 SPF olduğunda korunma oranı iki katına çıkmıyor. 30 SPF azamî %97 oranında bir müdafaa sağlıyor. 50 SPF ise %98 koruma sağlıyor. Aslında SPF oranı bize daha fazlaca güneş kreminin müdafaa mühletini gösteriyor.
niçin her gün güneş kremi kullanmalıyız?
Güneş kremlerinizi bir defa kullanıp bıraktığınızda kalıcı bir tesir kelam konusu değil. Kremin müdafaa faktörünün bedeli azamî olsa dahi %100 bir muhafaza oranı mümkün olmuyor. Amerikan Dermatoloji Akademisi ve Deri Kanseri Vakfı, her gün en az 15 SPF ve PA++ bedelinde bir güneş kremi kullanmasını öneriyor. Uzmanlara bakılırsa 15 SPF ve üzerinde pahaya sahip güneş kremleri muhtaçlık halinde gün boyunca birkaç sefer tazelenerek kullanılmalı.
Güneş ışınlarının oluşturduğu hasarlar bizi yaşlandırıyor.
Güneş ışınlarının yarattığı hasarlar kararında %90 oranında yaşlanıyoruz. Uzmanlar fazlaca açık cilt rengine sahip insanların UV ışınlarına karşı yüksek risk grubunda olduklarını söylüyor. Özellikle bedeninde epeyce sayıda açık ve koyu renkli ben bulunan insanların cilt sıhhatlerini denetim altında tutabilmek için sık sık cilt lekeleri ve benlerini denetim ettirmeleri gerekiyor.
2012 yılında 69 yaşında bir erkek hastaya Tek Taraflı Dermateheliyoz olarak literatüre geçen (Unilateral Dermatohelios) tek taraflı güneş yaşlanması hastalığı teşhisi temalıyor.
28 yıl boyunca yüzünün bir yarısı başka yarısından epey daha fazla güneşte kalan kamyon sürücüsü, The New England Journal Medicine mecmuasındaki bir makaleye mevzu oluyor. Görselde bahsi geçen hastanın yıllar boyunca UVA ve UVB ışınlarına direkt maruz kalması kararında yüzünün yalnızca bir yarısında ileri düzeyde bir yaşlanmaya yol açtığı görülüyor.
Makaleye bahis olan bu enteresan hadise bile tek başına her gün güneş kremi kullanmanın değerini hatırlatıyor. Yalnızca yaz aylarında değil tüm mevsimlerde güneş kremi kullanmayı alışkanlık haline getirmek gerekiyor.
Güneş ışınlarının yaşlandırma tesiriyle ilgili yapılan deney
Güneş ışınlarının yaşlandırma tesirini ölçmek isteyen bilim insanları bir kümeye düzenli olarak güneş kremi kullanan insanları koyar. Öteki kümeye ise güneş kremi kullanmayan denetim kümesi yerleştirilir. Bu deneyin kararına nazaran hiç güneş kremi kullanmayan kişilerin % 24 daha fazla yaşlandığı gözlemlenmiştir.
Bu bilgiler ışığında, ciltte en büyük özgür radikal hasara güneşin ziyanlı ışınlarının yol açtığı kararınu elde ediyoruz. Ortalama bir müdafaa bedeline sahip güneş kreminin geçmişe dönük hasarlarını %100 oranla aksine çeviremediğini; fakat çabucak hemen oluşmamış hasarların önüne geçmekte gayet tesirli olduğunu söyleyebiliyoruz.
Güneş kremlerini her gün kullanmalı mıyız?
Sonuca baktığımızda güneş kremlerinin sıhhatiniz için de değerli olduğunu görüyoruz. Havanın sıcaklığından bağımsız olarak vücudumuza tesir eden ziyanlı güneş ışınlarından korunmak gerekiyor. Her şeyde olduğu üzere Güneş’in de fazlasının ziyan olduğu bilgisinden yola çıkarak tertipli olarak güneş kremi kullanmamız gerekiyor. Yeni bir güneş kremi alırken SPF değerinin yanında UVA ışınlarına karşı da koruduğuna dair açıklamalarına bakmak gerekiyor.
Kaynak: 1, 2, 3, 4, 5, 6
Bugün sizlere güneş kremi ambalajlarınınüstündeki koruma faktörleri ve güneşin yol açtığı hasarlara değineceğiz. fiyatları inanılmaz seviyelerde artmış olsa da her gün kullanmamız gereken güneş kremleri, aslında yalnızca doğal deri rengimizi ya da bedende oluşturduğu kızarıklardan korumuyor. Haydi gelin güneş muhafaza faktörleri nedir ve koruma düzeyleri nasıl ölçülür yakından göz atalım. Bu basamakta hangi müdafaa tabirinin hangi kıymete denk geldiğine bakmadan evvel güneş ışınlarının çeşitlerine ve tesirlerine bakalım.
Güneş ışınlarının çeşitleri ve yarattığı tesirler neler?
Dünya’ya ulaşan 100-400 nanometre aralığındaki Güneş ışınlarına ultraviyole adı verilir. Dalga uzunluklarına göre isimlendirilen bu ışınların tesirleri de değişiklik göstermektedir. Güneş kremlerinin üzerinde genellikle “UV” kısaltmasınıgörürüz. Ultraviyole ışınlarının kısaltması olarak kullanılan “UV”nin 3 farklı çeşidi bulunuyor. Bu ışınlar ise “UVA“, “UVB“, ve “UVC” ışınlarıdır. Artık bu ışın çeşitlerine yakından bakalım.
UVA ışınları
UVA ışınları, 315 ila 400 nanometre aralığında uzun dalga boylarındaki ışınlardır. Bu ışınlar bilhassa derinin alt tabakalarına kadar işleyen ziyanlı dalga uzunluklarına sahiptir. Ciltte geri dönüşümü olmayan hasarlara yol açan UVA ışınları; koyu lekelere, kırışıklığa ve elastikiyet kaybına niye olurak “Fotoyaşlanma” yani erken yaşlanma sebeplerinin en başında yer alır. Buna ek olarak uzun mühletler boyunca UVA ışınlarına maruz kalmak cilt kanserine niye olabilir.
UVB ışınları
UVB ışınları ise UVA’ya nazaran daha kısa dalga uzunluklarına sahip olan 280-315 nanometre aralığındaki ışınlardır. Uzun vadeli maruz kalma kararında hiperpigmentasyon ve kolajen kaybına niçin olan bu ışınlar cildin üst tabakasına tesir ederek güneş yanıklarıyla birlikte önemli DNA hasarı ve ilerleyen süreçlerde cilt kanserine yol açabilir.
UVA ve UVB, çoğunlukla tıpkı şeymiş üzere bahsedilse de farklı frekanslardaki dalga boylarıdır. Bu niçinle bu ışınlardan korunmak ve en az biçimde tesirlerine maruz kalmak için farklı seviyelerdeki UV muhafaza faktörlerinden yararlanmak gerekiyor.
UVC ışınları
UVC ışınları ise 200-280 nanometre dalga uzunluğuna sahip ışınlardır. Öteki ışın tiplerinin tersine atmosferde soğurulan UVC ışınları, ozon katmanından geçemediği için bu bakımdan insan bedenine öbürleri üzere ziyan vermez.Ozon katmanı incelmeye devam ettiği takdirde en hayli hasara uğrayacak olan organlar gözlerdir. 254 nanometre frekansında UV-GI isminde bir ışın dalgası daha bulunmaktadır. Bu ışınlar bununla birlikte antiseptik (mikrop öldürücü) özelliğe sahiptir.
Peki güneş kremlerinin üzerinde gördüğümüz SPF tam olarak nedir?
SPF, Sun Protection Factor yani Güneş Müdafaa Faktörü manasına gelmektedir. Güneş kremi ambalajlarının üzerinde görmeye en alışkın olduğumuz ve UV ışınlarından korunmanın süresini belirtmek için kullanılan milletlerarası tabirdir. Bir güneş kreminin verimliliği en yaygın biçimde SPF pahasına dayanıyor. Bu söz güneş kremlerinde SPF 15, 30, 50, 100 değerleriyle gösteriliyor. SPF olarak gördüğümüz muhafaza faktörleri UVB ışınlarına karşı müdafaa sağlayabiliyor. Yani aldığınız güneş kreminde sadece SPF bedeli var ise UVA ışınlarına karşı korunma sağlamadığını bizlere gösteriyor. Bu kıymete ek olarak güneş kremlerinin üstündeki birtakım tabirlere bakılırsa eserin UVA ışınlarına karşı da müdafaa sağladığını anlayabiliriz.
UVA ışınlarından da koruyan güneş kremleri için kullanılan tabirler neler?
Kozmetik bölümünün gelişmesiyle birlikte bir fazlaca farklı ülkede ve kıtada cilt bakım eserleri üretiliyor. Bu niçinle farklı birfazlaca coğrafyadaki eser için farklı prosedür ölçümleri uygulanıp standartları belirleniyor. Güneş kremlerinin UVA ışınlarına karşı gözetici tesirlerini belirlemek için her bölgede farklı göstergeler ve ölçüm testleri yer alıyor. Bu ölçüm testleri SPF üzere üniversal olmadığı için bir epeyce ülke farklı bedellerle gösterebiliyor.
Amerika’da üretilen güneş kremlerinde UVA ve UVB ışınlarına karşı esirgeyici tesiri olduğunu belirtmek için Broad Spectrum (Geniş Yelpaze) terimi kullanılıyor.
Broad Spectrum’un bilakis sadece UVA ışınlarından koruyan kremler de yer alıyor. Japonya, Güney Kore üzere cilt bakım dalı ve rutinleriyle öne çıkan Asya kökenli eserlerde ise bu ışından muhafaza ibaresi PA+ pahası şeklinde gösteriliyor. Japon Kozmetik Sanayisi Birliği PA+ kıymetini belirlemek için canlı organizmalar üstündeki deneylerde (in vivo) kullanmak üzere geliştirdiği PPD adı verilen bir ölçüm testi kullanıyor.
Nedir bu PPD?
PPD; Persistent Pigment Darkening; yani “Kalıcı Pigment Koyulaşması” manasına geliyor. UVA ışınlarının ciltte yarattığı uzun vadeli hasarın ne derecede olduğunu ölçmek için geliştirilmiş bir test olan PPD, cildin ne kadar müddette koyulaşmaya başladığı hakkında bilgi veriyor. Öbür kıta ve ülkelerde bu süreç biraz farklı işliyor. Birleşik Krallık’ta Boots Star (Boots Yıldız) ölçüm sistemi mevcut. Avrupa Birliği’nde COLIPA, ABD’de ise FDA tarafınca onay verilen cansız organizma üzerinde deneylere (in vitro) dayalı üç farklı ölçüm sistemi kullanılıyor.
PA+ kıymeti bize ne anlatıyor?
UVA koruma derecesini ölçen PPD testinden elde edilen sonuçların karşılığına denk 4 farklı PA+ kıymeti bulunuyor. (PA+’tan PA++++ düzeylerine kadar) PPD bedellerine nazaran PA+ aralıkları ise şöyleki:
- PPD 2-4 aralığında PA+
- PPD 4-8 aralığında PA++
- PPD 8-16 aralığında PA+++
- PPD 16 ve üzeri için PA++++
Broad Spectrum (Geniş Spectrum) in vitro (canlı olmayan organizmaların yer aldığı) UVA ışınlarının kritik düzeydeki dalga uzunluklarına maruz bırakılarak yapılan deneylerde en az 370 nanometre düzeyinde ışınlar kullanılıyor. Bu ışınlarUVA ışınlarına karşı müdafaa genişliğini ölçmeyi sağlıyor. Geniş Yelpaze, ismini yaptığı müdafaa aralığı ölçümünden alıyor. Bu sözün kullanıldığı güneş kremlerinin hem UVA tıpkı vakitte UVB ışınlarına karşı muhafaza sağladığı biliniyor. Bu ölçüm kararında ABD’de üretilen güneş kremlerinin muhafaza onayı FDA tarafınca veriliyor.
Birleşik Krallık’a ilişkin Boots Star (Yıldız) ölçüm sisteminde canlı organizma olmasına gerek olmadan aygıtlarla yapılan in vitro deneylerde UVA ışınlarına karşı muhafaza bedeli UVB ışınlarına karşı olan muhafaza kıymetine bölünerek elde ediliyor. Müdafaa bedellerinin bölünmesi (UVA/UVB) süreci kararında çıkan kıymet, ilgili düzeye ne kadar yakınsa eser bu kıymet karşılığındaki sayıya denk gelecek kadar yıldız alıyor.
Avrupa’da üretilen güneş kremlerinin üzerinde yer alan Avrupa Birliği standartlarına uygun olduğunu kanıtlayan UVA mührü, COLIPA tarafınca onay alıyor. UVA mührü ambalajların üzerinde yuvarlak içine alınmış UVA simgesi halinde gösteriliyor.
SPF kıymeti bize neyi gösteriyor?
SPF bedeli arttıkça güneş kreminin tesiri ve koruma müddeti de artıyor. Bu pahası sıradan bir örnek üzerinden açıklayalım. Cildin doğal korunma düzeneğinin 10 dakika olduğunu var iseyalım. 15 SPF’lik bir güneş kremi kullanan birinin güneş ışınlarından korunma müddeti 10 dakikadan 150 dakikaya çıkacaktır. Sonuç olarak SPF göstergesinin kıymeti arttıkça, cildin güneş ışınlarından korunma mühleti de uzamış oluyor.Yani SPF 15 değerinde güneş kremi kullanan bir kişi, UVB ışınlarına karşı 15 kat daha uzun müddet muhafaza altında oluyor.Bu denkleme ek olarak her insan cildinin UVB ve UVA ışınlarına karşı doğal korunma mühleti farklılık gösterebiliyor.
Uzmanlara bakılırsa minimum 15 SPF muhafaza vaadi bulunan bir eseri kullanmak,cildi UVB ışınlarına karşı %93 oranında koruyor. Lakin bu bedel 30 SPF olduğunda korunma oranı iki katına çıkmıyor. 30 SPF azamî %97 oranında bir müdafaa sağlıyor. 50 SPF ise %98 koruma sağlıyor. Aslında SPF oranı bize daha fazlaca güneş kreminin müdafaa mühletini gösteriyor.
niçin her gün güneş kremi kullanmalıyız?
Güneş kremlerinizi bir defa kullanıp bıraktığınızda kalıcı bir tesir kelam konusu değil. Kremin müdafaa faktörünün bedeli azamî olsa dahi %100 bir muhafaza oranı mümkün olmuyor. Amerikan Dermatoloji Akademisi ve Deri Kanseri Vakfı, her gün en az 15 SPF ve PA++ bedelinde bir güneş kremi kullanmasını öneriyor. Uzmanlara bakılırsa 15 SPF ve üzerinde pahaya sahip güneş kremleri muhtaçlık halinde gün boyunca birkaç sefer tazelenerek kullanılmalı.
Güneş ışınlarının oluşturduğu hasarlar bizi yaşlandırıyor.
Güneş ışınlarının yarattığı hasarlar kararında %90 oranında yaşlanıyoruz. Uzmanlar fazlaca açık cilt rengine sahip insanların UV ışınlarına karşı yüksek risk grubunda olduklarını söylüyor. Özellikle bedeninde epeyce sayıda açık ve koyu renkli ben bulunan insanların cilt sıhhatlerini denetim altında tutabilmek için sık sık cilt lekeleri ve benlerini denetim ettirmeleri gerekiyor.
2012 yılında 69 yaşında bir erkek hastaya Tek Taraflı Dermateheliyoz olarak literatüre geçen (Unilateral Dermatohelios) tek taraflı güneş yaşlanması hastalığı teşhisi temalıyor.
28 yıl boyunca yüzünün bir yarısı başka yarısından epey daha fazla güneşte kalan kamyon sürücüsü, The New England Journal Medicine mecmuasındaki bir makaleye mevzu oluyor. Görselde bahsi geçen hastanın yıllar boyunca UVA ve UVB ışınlarına direkt maruz kalması kararında yüzünün yalnızca bir yarısında ileri düzeyde bir yaşlanmaya yol açtığı görülüyor.
Makaleye bahis olan bu enteresan hadise bile tek başına her gün güneş kremi kullanmanın değerini hatırlatıyor. Yalnızca yaz aylarında değil tüm mevsimlerde güneş kremi kullanmayı alışkanlık haline getirmek gerekiyor.
Güneş ışınlarının yaşlandırma tesiriyle ilgili yapılan deney
Güneş ışınlarının yaşlandırma tesirini ölçmek isteyen bilim insanları bir kümeye düzenli olarak güneş kremi kullanan insanları koyar. Öteki kümeye ise güneş kremi kullanmayan denetim kümesi yerleştirilir. Bu deneyin kararına nazaran hiç güneş kremi kullanmayan kişilerin % 24 daha fazla yaşlandığı gözlemlenmiştir.
Bu bilgiler ışığında, ciltte en büyük özgür radikal hasara güneşin ziyanlı ışınlarının yol açtığı kararınu elde ediyoruz. Ortalama bir müdafaa bedeline sahip güneş kreminin geçmişe dönük hasarlarını %100 oranla aksine çeviremediğini; fakat çabucak hemen oluşmamış hasarların önüne geçmekte gayet tesirli olduğunu söyleyebiliyoruz.
Güneş kremlerini her gün kullanmalı mıyız?
Sonuca baktığımızda güneş kremlerinin sıhhatiniz için de değerli olduğunu görüyoruz. Havanın sıcaklığından bağımsız olarak vücudumuza tesir eden ziyanlı güneş ışınlarından korunmak gerekiyor. Her şeyde olduğu üzere Güneş’in de fazlasının ziyan olduğu bilgisinden yola çıkarak tertipli olarak güneş kremi kullanmamız gerekiyor. Yeni bir güneş kremi alırken SPF değerinin yanında UVA ışınlarına karşı da koruduğuna dair açıklamalarına bakmak gerekiyor.
Kaynak: 1, 2, 3, 4, 5, 6