Dahi kafalar
New member
Vladimir Putin’in Ukrayna’yı işgali birçok emtia fiyatlarının fırlamasına neden oldu. Ve bu sadece petrol ve gaz değil. İnsani bir bakış açısıyla, gıdanın, özellikle buğdayın yükselen fiyatları daha da büyük bir sorun olabilir. Savaştan önce Rusya ve Ukrayna, dünya buğdayının neredeyse dörtte birini üretiyordu ve çoğunu ihraç ediyordu. Hem savaşın doğrudan etkileri hem de Rusya’ya uygulanan yaptırımlar bu arzı kesintiye uğratıyor; Bu bozulmanın ne kadar sürebileceğini veya yüksek gıda fiyatlarının dünya çapında, özellikle de yoksul ülkelerde ne kadar acıya yol açacağını kimse bilmiyor.
Fakat dünya nasıl ve ne zaman eski Sovyetler Birliği’nin bazı bölgelerinden gelen buğdaya bağımlı hale geldi? (ABD Tarım Bakanlığı, Kazakistan, Rusya ve Ukrayna için başlıca buğday ihracatçılarını KRU olarak adlandırıyor.) Bu, düşündüğünüzden daha ilginç bir hikaye, çünkü KRU bir kez değil, iki kez dünyanın ekmek sepeti haline geldi.
Komünizm birçok şeyi kötü yaptı, ancak en kötü yaptığı şeylerden biri de yiyecek üretmekti. Joseph Stalin’in tarımı kollektifleştirmesi, 1932-33 Ukrayna kıtlığına – milyonlarca insanın ölümüne neden olan Holodomor – yol açtı. Sovyetler Birliği son yıllarında açlıktan ölmedi, ancak büyük ölçekli tahıl ithalatına bağımlıydı.
Ancak Sovyet çöküşünden sonra bu durum tersine döndü. Yaklaşık 20 yıl önce KRU, ünlü “kara toprağının” verimliliğinden ve genel olarak küreselleşmenin yükselişinden yararlanarak, giderek daha büyük miktarlarda tahıl ihraç etmeye başladı:
Savaş bölgesinin nasıl ekmek sepeti haline geldiği. Kredi… Tarım Bakanlığı
Ama bu yeni bir şeyken, aynı zamanda eski bir şeydi. Ekonomi tarihi öğrencilerinin bildiği gibi, küreselleşme aslında 19. yüzyılda başladı ve devrim niteliğindeki demiryolları ve buharlı gemi teknolojileriyle mümkün oldu. Küreselleşmeyi daha yeni bir şey olarak düşünürsek, bunun nedeni dünya ticaretinin dünya savaşları ve Büyük Buhran karşısında gerilemesi, ancak 1980 civarında Birinci Dünya Savaşı öncesi seviyelere geri gelmesidir:
Küreselleşme daha önce de oldu. Kredi… Verilerdeki Dünyamız
Ve KRU, küreselleşmenin bu ilk döneminde başlangıçta büyük bir buğday üreticisi haline geldi. İşte Birinci Dünya Savaşı şiddetle devam ederken ABD Tarım Bakanlığı tarafından hazırlanmış bir harita:
Eskiden ekmek sepeti. Kredi… Tarım Bakanlığı
Ne bu büyük tarım kompleksinin merkez üssü müydü? Ekonomik anlamda aşağı yukarı Doğu’nun Chicago’su haline gelen Odessa şehri, demiryollarının geniş bir tarım merkezinin bolluğunu topladığı ve dünyaya sevk ettiği yer. Şehir 1794’e kadar Büyük Catherine tarafından kurulmamıştı bile ama bölgenin dış ticaretiyle birlikte mantar gibi çoğaldı ve St. Petersburg, Moskova ve Varşova’dan sonra Rus İmparatorluğu’nun dördüncü büyük şehri oldu (Polonyalıların bir nedeni var). özellikle Putin’in saldırganlığından endişe duyuyorlar).
Ve 1913’ün Odessa’sı, sadece ekonomik olarak değil, dünyanın en büyük şehirlerinden biri olma yolunda ilerliyor gibiydi. Dünyaya açılan bir kapı olarak, alışılmadık derecede çeşitli bir nüfusu kendine çekti. Soluk Yerleşim’in bir parçası olarak – Rus imparatorluğunun Yahudilerin oturmasına izin verilen kısmı – özellikle shtetl’in sınırlarından kaçmak isteyen binlerce genç için çekiciydi; Yahudiler, nüfusunun kabaca üçte birini oluşturuyordu. (Anneannem ve büyükbabam Odessa yakınlarında bir yerden geldi.)
Özgürlük ve fırsat arayan insanların bu karışımı kültürel bir çiçeklenmeye yol açtı. Odessa, kafeleri, edebiyatı, müziği ile ünlüydü.
Sonra tarih araya girdi.
Odessa’yı özel yapan, onu dünyanın en büyük metropollerinden biri yapması gereken şeylerin tam da o zamanlar ve şimdi etno-milliyetçilerin nefret ettiği şeyler olduğunu söylemenin aptalca veya anakronik olduğunu düşünmüyorum: etnik ve dini çeşitlilik, entelektüel merak, dünyaya açıklık. Rus işgalinin arifesinde, Ukrayna nihayet bunlardan bazılarını geri almayı başarıyormuş gibi görünüyordu – bu da kesinlikle Vladimir Putin’in fethedilmesi gerektiğine karar vermesinin bir nedeniydi.
Ve belki de Odessa’nın ne hale geldiğini hatırlamak, bu fetih girişiminin başarısız olmasının ne kadar önemli olduğunu bize hatırlatmaya yardımcı olabilir.
Hızlı Hit
Chicago ve Great West.
İki küreselleşme hakkında daha fazla bilgi.
Birinci Dünya Savaşı öncesi tahıl istilası.
Kötü Rus lojistiğinin yenilgiye yol açtığı başka bir Kharkiv savaşını hatırlıyorum.
Fakat dünya nasıl ve ne zaman eski Sovyetler Birliği’nin bazı bölgelerinden gelen buğdaya bağımlı hale geldi? (ABD Tarım Bakanlığı, Kazakistan, Rusya ve Ukrayna için başlıca buğday ihracatçılarını KRU olarak adlandırıyor.) Bu, düşündüğünüzden daha ilginç bir hikaye, çünkü KRU bir kez değil, iki kez dünyanın ekmek sepeti haline geldi.
Komünizm birçok şeyi kötü yaptı, ancak en kötü yaptığı şeylerden biri de yiyecek üretmekti. Joseph Stalin’in tarımı kollektifleştirmesi, 1932-33 Ukrayna kıtlığına – milyonlarca insanın ölümüne neden olan Holodomor – yol açtı. Sovyetler Birliği son yıllarında açlıktan ölmedi, ancak büyük ölçekli tahıl ithalatına bağımlıydı.
Ancak Sovyet çöküşünden sonra bu durum tersine döndü. Yaklaşık 20 yıl önce KRU, ünlü “kara toprağının” verimliliğinden ve genel olarak küreselleşmenin yükselişinden yararlanarak, giderek daha büyük miktarlarda tahıl ihraç etmeye başladı:
Savaş bölgesinin nasıl ekmek sepeti haline geldiği. Kredi… Tarım Bakanlığı
Ama bu yeni bir şeyken, aynı zamanda eski bir şeydi. Ekonomi tarihi öğrencilerinin bildiği gibi, küreselleşme aslında 19. yüzyılda başladı ve devrim niteliğindeki demiryolları ve buharlı gemi teknolojileriyle mümkün oldu. Küreselleşmeyi daha yeni bir şey olarak düşünürsek, bunun nedeni dünya ticaretinin dünya savaşları ve Büyük Buhran karşısında gerilemesi, ancak 1980 civarında Birinci Dünya Savaşı öncesi seviyelere geri gelmesidir:
Küreselleşme daha önce de oldu. Kredi… Verilerdeki Dünyamız
Ve KRU, küreselleşmenin bu ilk döneminde başlangıçta büyük bir buğday üreticisi haline geldi. İşte Birinci Dünya Savaşı şiddetle devam ederken ABD Tarım Bakanlığı tarafından hazırlanmış bir harita:
Eskiden ekmek sepeti. Kredi… Tarım Bakanlığı
Ne bu büyük tarım kompleksinin merkez üssü müydü? Ekonomik anlamda aşağı yukarı Doğu’nun Chicago’su haline gelen Odessa şehri, demiryollarının geniş bir tarım merkezinin bolluğunu topladığı ve dünyaya sevk ettiği yer. Şehir 1794’e kadar Büyük Catherine tarafından kurulmamıştı bile ama bölgenin dış ticaretiyle birlikte mantar gibi çoğaldı ve St. Petersburg, Moskova ve Varşova’dan sonra Rus İmparatorluğu’nun dördüncü büyük şehri oldu (Polonyalıların bir nedeni var). özellikle Putin’in saldırganlığından endişe duyuyorlar).
Ve 1913’ün Odessa’sı, sadece ekonomik olarak değil, dünyanın en büyük şehirlerinden biri olma yolunda ilerliyor gibiydi. Dünyaya açılan bir kapı olarak, alışılmadık derecede çeşitli bir nüfusu kendine çekti. Soluk Yerleşim’in bir parçası olarak – Rus imparatorluğunun Yahudilerin oturmasına izin verilen kısmı – özellikle shtetl’in sınırlarından kaçmak isteyen binlerce genç için çekiciydi; Yahudiler, nüfusunun kabaca üçte birini oluşturuyordu. (Anneannem ve büyükbabam Odessa yakınlarında bir yerden geldi.)
Özgürlük ve fırsat arayan insanların bu karışımı kültürel bir çiçeklenmeye yol açtı. Odessa, kafeleri, edebiyatı, müziği ile ünlüydü.
Sonra tarih araya girdi.
Odessa’yı özel yapan, onu dünyanın en büyük metropollerinden biri yapması gereken şeylerin tam da o zamanlar ve şimdi etno-milliyetçilerin nefret ettiği şeyler olduğunu söylemenin aptalca veya anakronik olduğunu düşünmüyorum: etnik ve dini çeşitlilik, entelektüel merak, dünyaya açıklık. Rus işgalinin arifesinde, Ukrayna nihayet bunlardan bazılarını geri almayı başarıyormuş gibi görünüyordu – bu da kesinlikle Vladimir Putin’in fethedilmesi gerektiğine karar vermesinin bir nedeniydi.
Ve belki de Odessa’nın ne hale geldiğini hatırlamak, bu fetih girişiminin başarısız olmasının ne kadar önemli olduğunu bize hatırlatmaya yardımcı olabilir.
Hızlı Hit
Chicago ve Great West.
İki küreselleşme hakkında daha fazla bilgi.
Birinci Dünya Savaşı öncesi tahıl istilası.
Kötü Rus lojistiğinin yenilgiye yol açtığı başka bir Kharkiv savaşını hatırlıyorum.