arkamikontrolet
New member
Birbirinden epeyce uzakta olmalarına karşın, ilginç bir biçimde bu iki ülkenin isimleri epey misal. Bu niçinle sık sık karıştırılabiliyorlar.
Benzerliğin sebebini anlamak için bu isimlerin kökenine inerek etimolojinin nimetlerinden yaralanmak gerekiyor. İşte bu benzerliğin muhtemel niçini:
ilk vakit içinderda Avusturya isminin nereden geldiğine bakalım:
Ülkenin tarihi MS 996 yılına kadar sarfiyat lakin isminin tarihi fazlaca daha eskiye dayanır. Orta Çağ Latincesinde Marchia Austriaca “doğu sınırı” manasına gelir. Avusturya bize nazaran batıdadır lakin Almanya’ya bakılırsa doğudadır.
Eski Yüksek Almanca, Latin köklerini takip ettiği için bu bölgeden “Ostarreich” olarak bahsedilmiştir:
Ostar: Doğu
Reich: Krallık
Ostarreich: Doğu Krallığı
Şarlman hanedanlığı esnasında kullanılan bu isim, çağdaş Almancada Österreich olarak kullanılmaktadır. “Öst” sözü bir hayli ülkeye “Aust” olarak geçmiştir, söylem olarak da kolaylık sağlamıştır.
Gelelim Avustralya’ya… Pekala bu sözün kökeni ne olabilir?
15. ve 16. yüzsenelerdan kalma haritalarda “Terra Australis Incognita” ismindeki bir kıtadan bahsedilir. Kaşifler, Dünya’nın günebir daha ulaşmadan evvel burada bir toprak kütlesi olduğunu düşünmüştür.
Bu var iseyımsal kıtaya verilen “Australis” ismi, Latincede “güney rüzgarı” manasına gelen “auster” sözünden türemiştir. Avusturya’ya ismini veren “öster(doğu)” sözüne benziyor lakin farklı sözlerdir.
1814 yılında kıtaya ulaşan kaşif Matthew Flinders, kıtanın isminin “Terra Australis” olarak kısaltılmasını sağlamıştır. Hollandalı kaşifler ise buraya “Yeni Hollanda” ismini vermek isteseler de başarılı olamamışlardır.
Hollandalı kaşif Richard Hackluyt’un bir yazışmasında kıtanın ismi bir imla yanlışı niçiniyle “Australia” olarak yazılınca bu yanlışlı isim resmi olarak benimsenmiş ve 1824 yılından beri “Avustralya” ismi kullanılır olmuştur.
bir daha de bu iki ismin içinde bir bağ olabilir.
Dilin evrimi binlerce yıl öncesine uzanır. MÖ 4500-MÖ 2500 yılları içinde Avrupa ve Asya kıtalarında ortak bil lisan konuşulmaktaydı: Ön-Hint-Avrupa lisanı. Bu lisana dair yazılı bir delil yoktur fakat lisanın tekrar kurulması için fonetikten yararlanılarak araştırmalar yapılmıştır.
Doğu Avrupa steplerinde doğan bu lisanda o denli bir söz vardır ki “parlamak”, “şafak” anlamlarına gelir ve Latince, Yunanca, Sanskritçe vb. biroldukca lisanda kullanılır: aus.
Bu söz yalnızca taraf hedefiyle da kullanılmış olabilir. Güneş doğudan doğduğu için “şafak”, “parlamak” manasına gelen “aus”un bu manada kullanılması mantıklı görünüyor. Hollandalı kaşifin, kıtaya giderken ekvatoru geçmesi gerekiyordu. Burada Güneş’in tesirini ağır bir biçimde hissettiği için “şafak” ve “parlamak” manasındaki “aus” sözünü güney tarafını anlatmak için kullanmış olabilir.
Hint-Avrupa lisan ailesinin alt ünitelerinden biri olan Germen dillerinde söz “doğu” ile, Latin lisanlarında ise “güney” ile ilişkilendirilmiştir.
Kaynaklar: 1, 2, 3
Benzerliğin sebebini anlamak için bu isimlerin kökenine inerek etimolojinin nimetlerinden yaralanmak gerekiyor. İşte bu benzerliğin muhtemel niçini:
ilk vakit içinderda Avusturya isminin nereden geldiğine bakalım:
Ülkenin tarihi MS 996 yılına kadar sarfiyat lakin isminin tarihi fazlaca daha eskiye dayanır. Orta Çağ Latincesinde Marchia Austriaca “doğu sınırı” manasına gelir. Avusturya bize nazaran batıdadır lakin Almanya’ya bakılırsa doğudadır.
Eski Yüksek Almanca, Latin köklerini takip ettiği için bu bölgeden “Ostarreich” olarak bahsedilmiştir:
Ostar: Doğu
Reich: Krallık
Ostarreich: Doğu Krallığı
Şarlman hanedanlığı esnasında kullanılan bu isim, çağdaş Almancada Österreich olarak kullanılmaktadır. “Öst” sözü bir hayli ülkeye “Aust” olarak geçmiştir, söylem olarak da kolaylık sağlamıştır.
Gelelim Avustralya’ya… Pekala bu sözün kökeni ne olabilir?
15. ve 16. yüzsenelerdan kalma haritalarda “Terra Australis Incognita” ismindeki bir kıtadan bahsedilir. Kaşifler, Dünya’nın günebir daha ulaşmadan evvel burada bir toprak kütlesi olduğunu düşünmüştür.
Bu var iseyımsal kıtaya verilen “Australis” ismi, Latincede “güney rüzgarı” manasına gelen “auster” sözünden türemiştir. Avusturya’ya ismini veren “öster(doğu)” sözüne benziyor lakin farklı sözlerdir.
1814 yılında kıtaya ulaşan kaşif Matthew Flinders, kıtanın isminin “Terra Australis” olarak kısaltılmasını sağlamıştır. Hollandalı kaşifler ise buraya “Yeni Hollanda” ismini vermek isteseler de başarılı olamamışlardır.
Hollandalı kaşif Richard Hackluyt’un bir yazışmasında kıtanın ismi bir imla yanlışı niçiniyle “Australia” olarak yazılınca bu yanlışlı isim resmi olarak benimsenmiş ve 1824 yılından beri “Avustralya” ismi kullanılır olmuştur.
bir daha de bu iki ismin içinde bir bağ olabilir.
Dilin evrimi binlerce yıl öncesine uzanır. MÖ 4500-MÖ 2500 yılları içinde Avrupa ve Asya kıtalarında ortak bil lisan konuşulmaktaydı: Ön-Hint-Avrupa lisanı. Bu lisana dair yazılı bir delil yoktur fakat lisanın tekrar kurulması için fonetikten yararlanılarak araştırmalar yapılmıştır.
Doğu Avrupa steplerinde doğan bu lisanda o denli bir söz vardır ki “parlamak”, “şafak” anlamlarına gelir ve Latince, Yunanca, Sanskritçe vb. biroldukca lisanda kullanılır: aus.
Bu söz yalnızca taraf hedefiyle da kullanılmış olabilir. Güneş doğudan doğduğu için “şafak”, “parlamak” manasına gelen “aus”un bu manada kullanılması mantıklı görünüyor. Hollandalı kaşifin, kıtaya giderken ekvatoru geçmesi gerekiyordu. Burada Güneş’in tesirini ağır bir biçimde hissettiği için “şafak” ve “parlamak” manasındaki “aus” sözünü güney tarafını anlatmak için kullanmış olabilir.
Hint-Avrupa lisan ailesinin alt ünitelerinden biri olan Germen dillerinde söz “doğu” ile, Latin lisanlarında ise “güney” ile ilişkilendirilmiştir.
Kaynaklar: 1, 2, 3