arkamikontrolet
New member
Her kültürün kendine mahsus sembolleri vardır. Bizim için son derece değerli olan bir sembol, farklı kıtadan gelen bir yabancı için rastgele bir mana söz etmeyebilir. Lakin barış işareti, bu sembollerden biri değil. Dünyanın neresine giderseniz gidin bir daire ortasında dört çizginin orta noktada kesiştiği bir sembol görürseniz onun tek manası barıştır. Barış işareti, onlarca yıldır dünyanın her yerinde ortak bir manada kullanılıyor.
Barış işaretinin ortaya çıkış kıssası ise bir çok değişik. İkinci Dünya Savaşı daha sonrası insanların artık vefattan sıkıldığı bir devirde ortaya çıktı bu sembol. daha sonraki senelerda süratli bir seyahat yaparak dünyanın dört bir yanına gitti ve insanlığın ortak barış hasretini lisana getiren bir sembol haline geldi. Birinci manası ise biraz farklıydı. Gelin barış işareti nasıl ortaya çıktı yakından bakalım ve vakit ortasında değişen manasını gorelim.
Nükleer silahsızlanma aykırıları için bir sembol gerek:
Yıl 1958. Amerika Birleşik Devletleri ve Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği içindeki Soğuk Savaş tüm süratiyle sürüyordu. Ortada fiilen bir çatışma yoktu lakin en ufak bir kıvılcım her an bir yangına dönebilirdi. Her iki devletin de nükleer silaha sahip olması işleri daha da ortasından çıkılmaz hale getiriyordu. Derken nükleer silahlanma kervanına Birleşik Krallık yani İngiltere de katıldı.
Hem Birinci tıpkı vakitte İkinci Dünya Savaşı’nda sayısız kayıp vermiş olan İngilizler bu duruma isyan ettiler ve halk tam manasıyla ayaklandı. Arka arda sayısız protesto şovları yapılıyor ve devletin nükleer silahlanmasının önüne geçilmek isteniyordu. Bu protestoların en etkin iştirakçilerinden biri olan Hristiyan pasifist ve grafik dizayncı Gerald Holtom, nükleer silahsızlanma için pankart ve semboller oluşturmakla gorevlendirildi.
Gerald Holtom odasına kapandı ve günler boyunca kalemini konuşturdu. Holtom’un dizaynlarının her biri eşsiz ve tam olarak istediklerini yansıtan cinstendi. Lakin dünyada yaşayan herkese hitap edecek kadar sıradan değildi. Birkaç gün daha sonra üyesi olduğu İngiliz Nükleer Silahsızlanma Kampanyası’na gönderdiği sembol ise sıradan, tesirli ve dünyayı değiştirecek cinstendi.
Barış işareti, denizcilerin semafor alfabesi kullanılarak hazırlandı:
Denizcilerin, sırf onların anlayacağı eşsiz bir epeyce jargonu var. Bu jargonlardan biri de bayraklarla anlaşmak. Denizciler, bayraklar üzerine birtakım semboller çiziyor ve bunları kullanarak anlaşıyorlardı. Bu sembollerin oluşturduğu denizcilere özel semafor alfabesi, Gerald Holtom’un aklına geldi ve tam olarak ne çizmek istediğini anladı.
İngilizce nükleer silahsızlanma manasına gelen nuclear disarmament cümlesinin birinci harflerini düşündü; N ve D. Evvel semafor alfabesinde bir N çizdi, daha sonra da üstüne semafor alfabesinde bir D çizdi. Sonuç, bugün tüm dünya tarafınca bilinen barış işaretiydi. İngiliz Nükleer Silahsızlanma Kampanyası’na gönderdiği sembol, 1958 yılının Paskalya devrinde halka tanıtıldı.
Barış işaretinin dizayncısı Gerald Holtom, bu sembolün kendisi için farklı bir manası daha olduğunu söylemiş oldu. İngiliz Barış Haberleri mecmuasına gönderdiği bir mektupta tam olarak şu sözleri kullandı; “Kendimi çizdim: Ümitsizlik ortasındaki bir bireyin temsilcisi, elleri Goya’nın köylüsünün idam mangasının önünde yaptığı üzere dışa ve aşağıya yanlışsız uzanmış. Çizimi bir çizgi haline getirdim ve etrafına bir daire koydum.”
Barış işareti ABD’ye gidiyor:
İngiltere’de yapılan nükleer silahsızlanma protestolarının bir numaralı sembolü haline gelen barış işareti, kısa müddette ülkenin dört bir yanındaki nükleer silah tersleri tarafınca benimsendi. O periyot başınızı nereye çevirseniz sprey boyayla, tebeşirle ya da kalemle çizilmiş bir barış işareti görürdünüz. Bu sembolün tesiri kısa müddette yeni kıtaya kadar ulaştı.
Amerika Birleşik Devletleri’nde barış işareti birinci sefer 1960’ların ortalarında kullanıldı. Bu işareti ABD’ye getiren kişinin, 1958’de Londra yürüyüşüne katılmış olan ve Martin Luther King Jr.’ın en yakın arkadaşlarından biri olan Bayard Rustin olduğu düşünülüyor. Lakin barış işareti, ABD’ye geldiği vakit birinci manası olan nükleer silahsızlanma olarak değil, savaş aykırısı bir manada kullanıldı.
Barış işaretinin 1960’ların ortalarında ABD’de tanınan olmasının sebebi, ABD ordusunun Vietnam’a gitmesi ve orada sonu gelmez kanlı bir savaş başlatmasıydı. 1955 yılında başlayan Vietnam Savaşı’nda sayısız insan ölmüştü ve bir epeyce Amerikalı genç zorla bu savaşa gdolayılüyordu. ABD ordusunun Vietnam’da yaptıkları bugün bile silinememiş izler bırakmıştır.
Barış isteyen her insanın ortak sembolü haline geliyor:
Dediğimiz üzere, Soğuk Savaş tüm süratiyle devam ediyordu. Dünyanın iki büyük gücü birbirleriyle savaşmıyor, daha küçük devletler üzerinden birbirlerine meydan okuyorlardı. Çekoslovakya Sovyetler tarafınca işgal ediliyor, Güney Afrika’da Apartheid kan döküyordu. O periyot ülkemizde bile ağır sağ – sol çatışmaları yaşanıyordu.
Tüm bu vahim olayların içinde barış işareti, artık kan görmek istemeyen insanlığın ortak sesi oldu. Dünyada süratle yayılan hippi hareketi barış işaretini sahiplenmişti. Uzun saçları, sakalları ve renkli kıyafetleri ile bir Volkswagen minibüs ortasında dünyayı gezen hippi kümelerin otomobillerinde kesinlikle barış işareti görürdünüz.
Barış işareti sadece otomobilleri süslemedi. Duvarlara çizildi, rozetler yapıldı, mecmualara basıldı, tişörtler yapıldı, sömürgeci devlet bayraklarına eklenerek artık durmaları istendi. Barış işareti sembolünün bu biçimde süratli bir biçimde yayılması Gerald Holtom’un sıradanlik anlayışı yardımıyla oldu. Zira bu biçimde derin bir manaya sahip bulunmasına karşın son derece sıradan olan barış işaretini küçük bir çocuk bile kolay kolay çizebiliyordu.
Günümüzde barış işareti:
Nükleer silahsızlanmaya karşı çizdiği sembol tüm dünyada barışın sembolü haline gelen dizayncı Gerald Holtom, 1985 yılında İngiltere’de hayatını kaybetti fakat dünyaya büyük bir miras bıraktı. Bugün bile dünyada hala akmaya devam akan kana karşı kim var ise barış işaretini kullanıyor. Yakın vakitte kaybettiğimiz psikolog Doğan Cüceloğlu’nun dediği üzere “Dünyadaki tüm savaşların sebebi, yaşanmamış bir ömre duyulan nefrettir.”
Bugün dünyanın her yerinde savaş aksiliğinin en değerli sembolü olarak kullanılan barış işareti nasıl ortaya çıktı sorusunu yanıtladık ve bu sembolün tarihi süreçteki rolü hakkında bilmeniz gerekenlerden bahsettik. Barış işareti hakkındaki fikirlerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.
Barış işaretinin ortaya çıkış kıssası ise bir çok değişik. İkinci Dünya Savaşı daha sonrası insanların artık vefattan sıkıldığı bir devirde ortaya çıktı bu sembol. daha sonraki senelerda süratli bir seyahat yaparak dünyanın dört bir yanına gitti ve insanlığın ortak barış hasretini lisana getiren bir sembol haline geldi. Birinci manası ise biraz farklıydı. Gelin barış işareti nasıl ortaya çıktı yakından bakalım ve vakit ortasında değişen manasını gorelim.
Nükleer silahsızlanma aykırıları için bir sembol gerek:
Yıl 1958. Amerika Birleşik Devletleri ve Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği içindeki Soğuk Savaş tüm süratiyle sürüyordu. Ortada fiilen bir çatışma yoktu lakin en ufak bir kıvılcım her an bir yangına dönebilirdi. Her iki devletin de nükleer silaha sahip olması işleri daha da ortasından çıkılmaz hale getiriyordu. Derken nükleer silahlanma kervanına Birleşik Krallık yani İngiltere de katıldı.
Hem Birinci tıpkı vakitte İkinci Dünya Savaşı’nda sayısız kayıp vermiş olan İngilizler bu duruma isyan ettiler ve halk tam manasıyla ayaklandı. Arka arda sayısız protesto şovları yapılıyor ve devletin nükleer silahlanmasının önüne geçilmek isteniyordu. Bu protestoların en etkin iştirakçilerinden biri olan Hristiyan pasifist ve grafik dizayncı Gerald Holtom, nükleer silahsızlanma için pankart ve semboller oluşturmakla gorevlendirildi.
Gerald Holtom odasına kapandı ve günler boyunca kalemini konuşturdu. Holtom’un dizaynlarının her biri eşsiz ve tam olarak istediklerini yansıtan cinstendi. Lakin dünyada yaşayan herkese hitap edecek kadar sıradan değildi. Birkaç gün daha sonra üyesi olduğu İngiliz Nükleer Silahsızlanma Kampanyası’na gönderdiği sembol ise sıradan, tesirli ve dünyayı değiştirecek cinstendi.
Barış işareti, denizcilerin semafor alfabesi kullanılarak hazırlandı:
Denizcilerin, sırf onların anlayacağı eşsiz bir epeyce jargonu var. Bu jargonlardan biri de bayraklarla anlaşmak. Denizciler, bayraklar üzerine birtakım semboller çiziyor ve bunları kullanarak anlaşıyorlardı. Bu sembollerin oluşturduğu denizcilere özel semafor alfabesi, Gerald Holtom’un aklına geldi ve tam olarak ne çizmek istediğini anladı.
İngilizce nükleer silahsızlanma manasına gelen nuclear disarmament cümlesinin birinci harflerini düşündü; N ve D. Evvel semafor alfabesinde bir N çizdi, daha sonra da üstüne semafor alfabesinde bir D çizdi. Sonuç, bugün tüm dünya tarafınca bilinen barış işaretiydi. İngiliz Nükleer Silahsızlanma Kampanyası’na gönderdiği sembol, 1958 yılının Paskalya devrinde halka tanıtıldı.
Barış işaretinin dizayncısı Gerald Holtom, bu sembolün kendisi için farklı bir manası daha olduğunu söylemiş oldu. İngiliz Barış Haberleri mecmuasına gönderdiği bir mektupta tam olarak şu sözleri kullandı; “Kendimi çizdim: Ümitsizlik ortasındaki bir bireyin temsilcisi, elleri Goya’nın köylüsünün idam mangasının önünde yaptığı üzere dışa ve aşağıya yanlışsız uzanmış. Çizimi bir çizgi haline getirdim ve etrafına bir daire koydum.”
Barış işareti ABD’ye gidiyor:
İngiltere’de yapılan nükleer silahsızlanma protestolarının bir numaralı sembolü haline gelen barış işareti, kısa müddette ülkenin dört bir yanındaki nükleer silah tersleri tarafınca benimsendi. O periyot başınızı nereye çevirseniz sprey boyayla, tebeşirle ya da kalemle çizilmiş bir barış işareti görürdünüz. Bu sembolün tesiri kısa müddette yeni kıtaya kadar ulaştı.
Amerika Birleşik Devletleri’nde barış işareti birinci sefer 1960’ların ortalarında kullanıldı. Bu işareti ABD’ye getiren kişinin, 1958’de Londra yürüyüşüne katılmış olan ve Martin Luther King Jr.’ın en yakın arkadaşlarından biri olan Bayard Rustin olduğu düşünülüyor. Lakin barış işareti, ABD’ye geldiği vakit birinci manası olan nükleer silahsızlanma olarak değil, savaş aykırısı bir manada kullanıldı.
Barış işaretinin 1960’ların ortalarında ABD’de tanınan olmasının sebebi, ABD ordusunun Vietnam’a gitmesi ve orada sonu gelmez kanlı bir savaş başlatmasıydı. 1955 yılında başlayan Vietnam Savaşı’nda sayısız insan ölmüştü ve bir epeyce Amerikalı genç zorla bu savaşa gdolayılüyordu. ABD ordusunun Vietnam’da yaptıkları bugün bile silinememiş izler bırakmıştır.
Barış isteyen her insanın ortak sembolü haline geliyor:
Dediğimiz üzere, Soğuk Savaş tüm süratiyle devam ediyordu. Dünyanın iki büyük gücü birbirleriyle savaşmıyor, daha küçük devletler üzerinden birbirlerine meydan okuyorlardı. Çekoslovakya Sovyetler tarafınca işgal ediliyor, Güney Afrika’da Apartheid kan döküyordu. O periyot ülkemizde bile ağır sağ – sol çatışmaları yaşanıyordu.
Tüm bu vahim olayların içinde barış işareti, artık kan görmek istemeyen insanlığın ortak sesi oldu. Dünyada süratle yayılan hippi hareketi barış işaretini sahiplenmişti. Uzun saçları, sakalları ve renkli kıyafetleri ile bir Volkswagen minibüs ortasında dünyayı gezen hippi kümelerin otomobillerinde kesinlikle barış işareti görürdünüz.
Barış işareti sadece otomobilleri süslemedi. Duvarlara çizildi, rozetler yapıldı, mecmualara basıldı, tişörtler yapıldı, sömürgeci devlet bayraklarına eklenerek artık durmaları istendi. Barış işareti sembolünün bu biçimde süratli bir biçimde yayılması Gerald Holtom’un sıradanlik anlayışı yardımıyla oldu. Zira bu biçimde derin bir manaya sahip bulunmasına karşın son derece sıradan olan barış işaretini küçük bir çocuk bile kolay kolay çizebiliyordu.
Günümüzde barış işareti:
Nükleer silahsızlanmaya karşı çizdiği sembol tüm dünyada barışın sembolü haline gelen dizayncı Gerald Holtom, 1985 yılında İngiltere’de hayatını kaybetti fakat dünyaya büyük bir miras bıraktı. Bugün bile dünyada hala akmaya devam akan kana karşı kim var ise barış işaretini kullanıyor. Yakın vakitte kaybettiğimiz psikolog Doğan Cüceloğlu’nun dediği üzere “Dünyadaki tüm savaşların sebebi, yaşanmamış bir ömre duyulan nefrettir.”
Bugün dünyanın her yerinde savaş aksiliğinin en değerli sembolü olarak kullanılan barış işareti nasıl ortaya çıktı sorusunu yanıtladık ve bu sembolün tarihi süreçteki rolü hakkında bilmeniz gerekenlerden bahsettik. Barış işareti hakkındaki fikirlerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.