arkamikontrolet
New member
Bir devletin ayakta kalmasının tahminen de en kıymetli ögelerinden biri olan vergilendirme sistemi, halkın muhakkak ölçüde para vererek devletini güçlendirmesini sağlar. Bunun karşılığında da devlet, halkı daha rahat yaşatmak, daha âlâ korumak ve daha sağlıklı tutmak üzere emeller için yatırımlar yapar. Ülkemizde KDV, ÖTV derken bir hayli kalemde vergi ödüyoruz. Aldığımız maaşlardan dahi devlete belli oranda vergi kesiliyor.
Pekala son devirde artan kur fiyatlarıyla birleşince uygunca belimizi bükmeye başlayan bu vergilendirme sistemi, geçmiş periyotlarda nasıl işliyordu? Bugün sizlere, Roma İmparatoru Vespasianus’un zayıflayan ülke iktisadını kalkındırmak için getirdiği meşhur “idrar vergisi“ni ve bu vergiyle birlikte tarihe kazınan “paranın kokusu olmaz” kelamını anlatacağız.
Roma’yı kurtarmak için idrara vergi koyan imparator: Verpasianus
Genelde aç gözlüğü ve paraları saçıp savurmasıyla tanınan Roma İmparatoru Nero’dan daha sonra başa geçen Vespasianus’un eline, Nero haricinde m.s 64 yılında Roma’da çıkan büyük yangın, m.s 66’daki Büyük Yahudi İsyanı ve m.s 68 – 69 yılları içindeki dört imparator yılında yaşanan çatışmalar üzere ekonomiyi derinden etkileyen bir enkaz kalmıştı. Bu enkazı toplamak için kolları sıvayan Vespasianus, odağını genel olarak iç savaşla zayıflamış ülkenin tamirine verdi. Morali son derece bozuk olan orduyu bir daha toparlayıp disiplin sağlayan Vespasianus, Roma Senatosu’nun sayesinde idaresi de düzenleyerek ekonomiyi sağlamlaştıracak adımlar attı.
İdrardan vergi alıp imparatorluğu toplamak kulağa garip geliyor olabilir, imparatorluğun büyüklüğü ve birlikteinde getirilen öteki ıslahatlar düşünüldüğünde Vespasianus’un istediği şeyi başardığını söyleyebiliriz. aslına bakarsanız idrar vergisi birinci vakit içinderda Vespasianus devrinde değil Nero devrinde gelmiş, lakin daha sonrasında kaldırılmıştı. Vespasianus, imparator olduktan daha sonra Roma’da bulunan genel tuvaletlere vergilendirme sistemini bir daha getiriyor.“Vectigal urinae” ismini verdiği maddeyi senatodan geçirip uygulamaya sokan Vespasianus, bu maddeyle genel tuvaletlerdeki idrar ve dışkıyı alanlardan vergi almaya başlıyor.
“Umumi tuvaletlerdeki idrar ve dışkıyı niye toplasınlar ki?” diye sorduğunuzu duyar üzereyim. Roma devrinde idrar ve dışkılar toplanıp yün üretimi, kirlenmiş togaların beyazlatılması, tabaklama üzere bir fazlaca alanda kullanılıyordu.
“Paranın kokusu olmaz”
Verpasianus’un oğlu Titus, babasının ekonomiyi güçlendirmek için getirdiği vergilerden biri olan idrar vergisine reaksiyon gösterir. Bu reaksiyon üzerine eline bir sikke (para) alan Verpasianus, bu sikkeyi oğlunun burnuna yaklaştırıp kokup kopmadığını sorar. Titus’un sikkenin kokmadığını söylemesinin üzerine efsaneleşmiş şu cümleyi kurar: Atqui ex lotio est. Pecunia non olet. (Lakin bu para idrardan geliyor. Paranın kokusu olmaz.)
Verpasianus’un bu cümlesi günümüzde bile kimi ülkelerin genel tuvaletlerinin girişinde yer almaya devam ediyor. “Para gelsin de nereden geldiği kıymetli değil” manasına çıkan bu cümleye bakılırsa bir sistem kuran Verpasianus, 10 yıllık hükümdarlığında Roma’nın iktisadını bir daha toparladı. Roma soyluları içinde lüks ve savurganlığı ortadan kaldıran Verpasianus’un ismi günümüzde hala Fransa’da Vespasiennes, İtalya’da ise Vespasiani ismiyle halk tuvaletlerinde yer alıyor.
Bu içeriğimizde İmparator Verpasianus’un Roma İmparatorluğu’na getirdiği idrar vergisi ve o tarihi lafına yakından baktık. Bu usul tarihi olaylarla ilgili daha fazla içerik gelmesini istiyorsanız sizleri yorumlara bekliyoruz.
Pekala son devirde artan kur fiyatlarıyla birleşince uygunca belimizi bükmeye başlayan bu vergilendirme sistemi, geçmiş periyotlarda nasıl işliyordu? Bugün sizlere, Roma İmparatoru Vespasianus’un zayıflayan ülke iktisadını kalkındırmak için getirdiği meşhur “idrar vergisi“ni ve bu vergiyle birlikte tarihe kazınan “paranın kokusu olmaz” kelamını anlatacağız.
Roma’yı kurtarmak için idrara vergi koyan imparator: Verpasianus
Genelde aç gözlüğü ve paraları saçıp savurmasıyla tanınan Roma İmparatoru Nero’dan daha sonra başa geçen Vespasianus’un eline, Nero haricinde m.s 64 yılında Roma’da çıkan büyük yangın, m.s 66’daki Büyük Yahudi İsyanı ve m.s 68 – 69 yılları içindeki dört imparator yılında yaşanan çatışmalar üzere ekonomiyi derinden etkileyen bir enkaz kalmıştı. Bu enkazı toplamak için kolları sıvayan Vespasianus, odağını genel olarak iç savaşla zayıflamış ülkenin tamirine verdi. Morali son derece bozuk olan orduyu bir daha toparlayıp disiplin sağlayan Vespasianus, Roma Senatosu’nun sayesinde idaresi de düzenleyerek ekonomiyi sağlamlaştıracak adımlar attı.
İdrardan vergi alıp imparatorluğu toplamak kulağa garip geliyor olabilir, imparatorluğun büyüklüğü ve birlikteinde getirilen öteki ıslahatlar düşünüldüğünde Vespasianus’un istediği şeyi başardığını söyleyebiliriz. aslına bakarsanız idrar vergisi birinci vakit içinderda Vespasianus devrinde değil Nero devrinde gelmiş, lakin daha sonrasında kaldırılmıştı. Vespasianus, imparator olduktan daha sonra Roma’da bulunan genel tuvaletlere vergilendirme sistemini bir daha getiriyor.“Vectigal urinae” ismini verdiği maddeyi senatodan geçirip uygulamaya sokan Vespasianus, bu maddeyle genel tuvaletlerdeki idrar ve dışkıyı alanlardan vergi almaya başlıyor.
“Umumi tuvaletlerdeki idrar ve dışkıyı niye toplasınlar ki?” diye sorduğunuzu duyar üzereyim. Roma devrinde idrar ve dışkılar toplanıp yün üretimi, kirlenmiş togaların beyazlatılması, tabaklama üzere bir fazlaca alanda kullanılıyordu.
“Paranın kokusu olmaz”
Verpasianus’un oğlu Titus, babasının ekonomiyi güçlendirmek için getirdiği vergilerden biri olan idrar vergisine reaksiyon gösterir. Bu reaksiyon üzerine eline bir sikke (para) alan Verpasianus, bu sikkeyi oğlunun burnuna yaklaştırıp kokup kopmadığını sorar. Titus’un sikkenin kokmadığını söylemesinin üzerine efsaneleşmiş şu cümleyi kurar: Atqui ex lotio est. Pecunia non olet. (Lakin bu para idrardan geliyor. Paranın kokusu olmaz.)
Verpasianus’un bu cümlesi günümüzde bile kimi ülkelerin genel tuvaletlerinin girişinde yer almaya devam ediyor. “Para gelsin de nereden geldiği kıymetli değil” manasına çıkan bu cümleye bakılırsa bir sistem kuran Verpasianus, 10 yıllık hükümdarlığında Roma’nın iktisadını bir daha toparladı. Roma soyluları içinde lüks ve savurganlığı ortadan kaldıran Verpasianus’un ismi günümüzde hala Fransa’da Vespasiennes, İtalya’da ise Vespasiani ismiyle halk tuvaletlerinde yer alıyor.
Bu içeriğimizde İmparator Verpasianus’un Roma İmparatorluğu’na getirdiği idrar vergisi ve o tarihi lafına yakından baktık. Bu usul tarihi olaylarla ilgili daha fazla içerik gelmesini istiyorsanız sizleri yorumlara bekliyoruz.