arkamikontrolet
New member
Lisanımızın en büyük zenginliğini oluşturan bir epey tabir ve atasözü vardır. Bunlar içinde en enteresan olanlardan bir tanesi de ‘Ceviz ağacının tabanında ve gölgesinde oturulmaz, adamı erken öldürür.’ kelamıdır. Bu kelam, ceviz ağaçlarının yaygın olduğu bölgelerdeki beşerler tarafınca sıkça kullanılıyor. Hatta son senelerda bu kelamı halkı çıkardığı sav edilen bir bilimsel açıklama da toplumsal medyada geziyor.
‘Ceviz ağacının tabanında ve gölgesinde oturulmaz, adamı erken öldürür.’ kelamını duyar duymaz her insanın aklına başına ceviz düşerek ölme ihtimali geliyor olabilir fakat açıklaması biraz daha derin. Derin bulunmasına derin lakin ne kadar gerçek olduğuna dair elimizde hiç bir delil yok. Gelin ‘Ceviz ağacının tabanında ve gölgesinde oturulmaz, adamı erken öldürür.’ lafına ve bu kelam için yapılan bilimsel açıklamayla doğrusuna yakından bakalım.
Öyküsü ve manası pek de bilinmeyen bir kelam:
‘Ceviz ağacının tabanında ve gölgesinde oturulmaz, adamı erken öldürür.’ kelamı, bilhassa ülkemizin Toroslar bölgesinde sık sık kullanılan bir halk tabiridir. Ortaya çıkış ve yayılma öyküsü tam olarak bilinmiyor lakin ceviz ağaçlarının yaygın olduğu tüm bölgelerde kullanılıyor. Öyküsü üzere manası da tam olarak bilinmeyen bu kelam hakkında son senelerda ortalarda dolanan bir bilimsel açıklama var.
‘Ceviz ağacının tabanında ve gölgesinde oturulmaz, adamı erken öldürür’ kelamının bilimsel açıklaması:
Birinci sefer 2015 yılında Facebook’ta yayınlanan bir gönderi ile ortaya çıkan ‘Ceviz ağacının tabanında ve gölgesinde oturulmaz, adamı erken öldürür.’ kelamının bilimsel açıklamasına göre ceviz ağacı sülfür gazı yayıyor ve bu gaz, havada bulunan öbür gazlardan ağır olduğu için tabana çöküyor. Ceviz ağacının yanında uzun mühlet vakit geçiren beşerler bu gazdan zehirlenerek ziyan görüyor, hatta ölüyor.
‘Ceviz ağacının tabanında ve gölgesinde oturulmaz, adamı erken öldürür.’ kelamının bilimsel açıklamasına nazaran ceviz ağacı tarafınca yayılan sülfür gazı niçiniyle etrafında hiç bir bitki de yetişmiyor. Ceviz ağacı tarafınca yayılan sülfür gazının ozon katmanını tamir ettiği ve bu niçinle her yere ceviz ağacı ekilmesi gerektiği de açıklamanın kıymetli bir kesimini oluşturuyor.
Bu açıklama için tam olarak yanlışsız diyemiyoruz:
‘Ceviz ağacının tabanında ve gölgesinde oturulmaz, adamı erken öldürür.’ kelamı için yapılan ve bilimsel olduğu sav edilen açıklama kulağa hoş gelse bile tam olarak hakikat değil. Ceviz ağaçlarının gövdesinin her bir kısmı juglon ismi verilen bir kimyasal unsur salgılıyor. Lakin bu unsur söylendiği üzere beşerler ya da öteki bitki ve hayvanlar için ziyanlı değil.
Bilimsel olduğu söylenen açıklamada bahsedilen, ceviz ağaçlarının etrafından hiç bir bitki yetişmediği argümanı da gerçek değil. Ceviz ağaçlarının etrafında, kendi fidanları da dahil olmak üzere bir fazlaca bitki yetişmektedir. elbette, tüm ağaçlar üzere ceviz ağacı da bulunduğu topraktan mineral ve suyun büyük kısmını kendine aldığı için etrafındaki bitkilerin hayli da verimli olmayacağı aşikar.
Gelelim ceviz ağacının yaydığı öldürücü sülfür gazının ozon katmanını güzelleştirdiği argümanına; sülfür gazı ne? Yapılan açıklamada geçen sülfür gazı sülfür dioksit mi hidrojen sülfür mü? Diyelim bu ikisinden biri. Evet, vaktinde bu gazların ozon katmanını güzelleştirme özelliği üzerine kimi çalışmalar yapıldı lakin hiç bir vakit bu iddiayı kanıtlayan bir sonuç alınmadı.
Ceviz ağacının salgıladığı gazlar, insanlara kolay kolay ziyan vermez:
Büsbütün olmasa da ‘Ceviz ağacının tabanında ve gölgesinde oturulmaz, adamı erken öldürür.’ kelamı için yapılan ve bilimsel olduğu tez edilen açıklama kısmen yanlıştır. Evet, ceviz ağacı kimyasal bir gaz salgılar lakin bu gaz kolay kolay kimseye ziyan vermez.
Ceviz ağacı tarafınca yayılan juglon gazına her bitki dayanamaz lakin bir hayli odunsu bitki bu gazdan etkilenmediği için ceviz ağacının etrafında öbür bitkiler yetişebililir. Ozon katmanını güzelleştirme gücüne gelirsek, maalesef bu da gerçek değil. Hatta kullanması durumunda asit yağmuruna niye olacağı bile söyleniyor.
‘Ceviz ağacının tabanında ve gölgesinde oturulmaz, adamı erken öldürür.’ kelamının bilimsel açıklamasını inceledik ve bu bilimsel açıklamanın ne kadar gerçek olduğundan bahsettik. kimi vakit, kimi bilgiler bu örnekte görüldüğü üzere süratle yayılabilir. İnanmadan evvel birkaç sıradan Google araması yapmak en doğrusu olacaktır.
‘Ceviz ağacının tabanında ve gölgesinde oturulmaz, adamı erken öldürür.’ kelamını duyar duymaz her insanın aklına başına ceviz düşerek ölme ihtimali geliyor olabilir fakat açıklaması biraz daha derin. Derin bulunmasına derin lakin ne kadar gerçek olduğuna dair elimizde hiç bir delil yok. Gelin ‘Ceviz ağacının tabanında ve gölgesinde oturulmaz, adamı erken öldürür.’ lafına ve bu kelam için yapılan bilimsel açıklamayla doğrusuna yakından bakalım.
Öyküsü ve manası pek de bilinmeyen bir kelam:
‘Ceviz ağacının tabanında ve gölgesinde oturulmaz, adamı erken öldürür.’ kelamı, bilhassa ülkemizin Toroslar bölgesinde sık sık kullanılan bir halk tabiridir. Ortaya çıkış ve yayılma öyküsü tam olarak bilinmiyor lakin ceviz ağaçlarının yaygın olduğu tüm bölgelerde kullanılıyor. Öyküsü üzere manası da tam olarak bilinmeyen bu kelam hakkında son senelerda ortalarda dolanan bir bilimsel açıklama var.
‘Ceviz ağacının tabanında ve gölgesinde oturulmaz, adamı erken öldürür’ kelamının bilimsel açıklaması:
Birinci sefer 2015 yılında Facebook’ta yayınlanan bir gönderi ile ortaya çıkan ‘Ceviz ağacının tabanında ve gölgesinde oturulmaz, adamı erken öldürür.’ kelamının bilimsel açıklamasına göre ceviz ağacı sülfür gazı yayıyor ve bu gaz, havada bulunan öbür gazlardan ağır olduğu için tabana çöküyor. Ceviz ağacının yanında uzun mühlet vakit geçiren beşerler bu gazdan zehirlenerek ziyan görüyor, hatta ölüyor.
‘Ceviz ağacının tabanında ve gölgesinde oturulmaz, adamı erken öldürür.’ kelamının bilimsel açıklamasına nazaran ceviz ağacı tarafınca yayılan sülfür gazı niçiniyle etrafında hiç bir bitki de yetişmiyor. Ceviz ağacı tarafınca yayılan sülfür gazının ozon katmanını tamir ettiği ve bu niçinle her yere ceviz ağacı ekilmesi gerektiği de açıklamanın kıymetli bir kesimini oluşturuyor.
Bu açıklama için tam olarak yanlışsız diyemiyoruz:
‘Ceviz ağacının tabanında ve gölgesinde oturulmaz, adamı erken öldürür.’ kelamı için yapılan ve bilimsel olduğu sav edilen açıklama kulağa hoş gelse bile tam olarak hakikat değil. Ceviz ağaçlarının gövdesinin her bir kısmı juglon ismi verilen bir kimyasal unsur salgılıyor. Lakin bu unsur söylendiği üzere beşerler ya da öteki bitki ve hayvanlar için ziyanlı değil.
Bilimsel olduğu söylenen açıklamada bahsedilen, ceviz ağaçlarının etrafından hiç bir bitki yetişmediği argümanı da gerçek değil. Ceviz ağaçlarının etrafında, kendi fidanları da dahil olmak üzere bir fazlaca bitki yetişmektedir. elbette, tüm ağaçlar üzere ceviz ağacı da bulunduğu topraktan mineral ve suyun büyük kısmını kendine aldığı için etrafındaki bitkilerin hayli da verimli olmayacağı aşikar.
Gelelim ceviz ağacının yaydığı öldürücü sülfür gazının ozon katmanını güzelleştirdiği argümanına; sülfür gazı ne? Yapılan açıklamada geçen sülfür gazı sülfür dioksit mi hidrojen sülfür mü? Diyelim bu ikisinden biri. Evet, vaktinde bu gazların ozon katmanını güzelleştirme özelliği üzerine kimi çalışmalar yapıldı lakin hiç bir vakit bu iddiayı kanıtlayan bir sonuç alınmadı.
Ceviz ağacının salgıladığı gazlar, insanlara kolay kolay ziyan vermez:
Büsbütün olmasa da ‘Ceviz ağacının tabanında ve gölgesinde oturulmaz, adamı erken öldürür.’ kelamı için yapılan ve bilimsel olduğu tez edilen açıklama kısmen yanlıştır. Evet, ceviz ağacı kimyasal bir gaz salgılar lakin bu gaz kolay kolay kimseye ziyan vermez.
Ceviz ağacı tarafınca yayılan juglon gazına her bitki dayanamaz lakin bir hayli odunsu bitki bu gazdan etkilenmediği için ceviz ağacının etrafında öbür bitkiler yetişebililir. Ozon katmanını güzelleştirme gücüne gelirsek, maalesef bu da gerçek değil. Hatta kullanması durumunda asit yağmuruna niye olacağı bile söyleniyor.
‘Ceviz ağacının tabanında ve gölgesinde oturulmaz, adamı erken öldürür.’ kelamının bilimsel açıklamasını inceledik ve bu bilimsel açıklamanın ne kadar gerçek olduğundan bahsettik. kimi vakit, kimi bilgiler bu örnekte görüldüğü üzere süratle yayılabilir. İnanmadan evvel birkaç sıradan Google araması yapmak en doğrusu olacaktır.