Dokunulan Nesnelerden Küçük Çarpılmalar Yaşanma Nedenleri

arkamikontrolet

New member
İnsanlığın elektrikle tanışması statik elektrik yardımıyla oldu. Ebonit çubuk denilen kehribar materyalin muhakkak objelere sürtüldüğünde kimi ufak objeleri kendine çektiğinin keşfedilmesi M.Ö.’sine dayanıyor. Hakikat akım ve alternatif akım ise, statik elektrikten epey çabucak sonrasında, 18. ve 19. yüzyılda keşfedildi.

Birinci çağlardan beri hayatımızın bir kesimi olan statik elektrik çarpmasını vakit zaman herkes yaşasa da son günlerde bundan şikayetçi olanların sayısı hayli artmış durumda. Bu durumun çeşitli niçinleri bulunuyor.

İnsan bedenine statik elektrik yüklenmesi sürtünme ve bulunulan ortam niçiniyle gerçekleşiyor.


Giydiğimiz bir epey obje polyester ve naylon üzere sentetik materyallerden yapılıyor. Dahası, plastik tarafı ağır basan ayakkabılar giyiyoruz. Bunlar da bedenle rastgele bir biçimde sürtünmeye uğradığında bedenin negatif yükle yüklenmesine sebep oluyor. Plastik ayakkabılar giydiğimiz için de bunu toprağa aktaramıyoruz. Kışın giydiğimiz kat kat giysiler bu etkiyi daha da artırıyor.

Ayrıyeten, elektrik yükü epey fazla olan ofis ortamlarında, bilgisayarlarla, akıllı telefonlarla iç içe çalışıyoruz.


Bunun kararında da iyonlarla yüklenmiş olan vücudumuz, nötr ya da elektrik yüklü bir objeye, kelam gelimi bir kapı kolu, araba kapısı, hatta bir öteki beşerle karşı karşıya gelince, “spark” denilen kıvılcım atlamasıyla bütün yükü boşaltıyor. Bu da elektrik çarpmasına emsal nahoş bir his oluşmasına sebep oluyor.

Bu durum kuru hava kuralları altında (genellikle kış aylarında) daha fazla meydana geliyor.


Zira kuru olan hava yalıtkan özelliktedir ve yük birikmesine imkan sağlar. Ortamda bulunan nem yaratılan tansiyonu direkt etkilemektedir. Bu yüzden çalıştığınız, yaşadığınız ortamı nemlendirmeniz kıymetlidir.

Kapalı alanlarda müspet yük, açık alanlarda, ormanlık bölgelerde ve doğal ortamda negatif yük daha fazladır. ötürüsıyla doğal ortama çıkmak da statik elektriğin atılmasına yardımcı olur. Bundan öteki klima üzere araçlarda, ortama negatif iyon salan aygıtlar tercih edilebilir. Çıplak ayakla toprağa basmak da uygun bir formüldür.

Statik elektrik çarpması yer yer 8-10 bin volt tansiyona kadar ulaşabilmesine karşın önemli bir tehlike oluşturmuyor.


Lakin bilhassa yanıcı, patlayıcı ve parlayıcı hususlarla ve hassas elektronik aygıtlarla çalışan insanların son derece dikkatli olması gerekiyor. Kelam gelimi akaryakıt istasyonlarında çalışanlarda bu biçimde bir durum yaşanması halinde, akaryakıtın parlaması yahut patlaması kararı büyük facialara sebep olunabilir. Ayrıyeten hassas elektronik aygıtlar bozulabilir. Bu niçinle buralarda çalışanların statik elektriği atabilecekleri bir sistemde, kelam gelimi karbon yapılı bir bileklik ya da elektriği toprağa iletebilecek ayakkabılarla çalışmaları epey isabetli olur.

Halı alanlarda spor yapan şahısların, açık ve toprak alanlarda spor yapanlara nazaran fazlaca daha gerilimli ve hengameye meyilli bir yapı sergiledikleri gözlemlenmiş.

Elektrostatik yük oluşumu voltaj düzeyleri

Bunun üzerine yapılan bir çalışmada, buralarda spor yapan şahıslar üzerinde önemli bir statik elektrik yükü oluştuğu ve bunun da hudut sistemini etkilediği saptanmış.

şahsi olarak bu durumdan korunmak için sentetik kıyafetlerden mümkün olduğunca uzak durulması gerekiyor.


Ayakkabıda iletken materyalleri, kıyafetlerde ise doğal materyalleri, mesela pamuklu ve keten eserleri tercih etmeliyiz. Ayrıyeten ortamın nemlendirilmesi gerekiyor.

Kaynaklar: Biyofizik Uzmanı Prof. Dr. Mustafa Tunaya Kalkan, Kimya Yüksek Mühendisi Yusuf Mert Sönmez
 
Üst