Dünyevi Zevkler Bahçesi Tablosunun Sıra Dışı Özellikleri

arkamikontrolet

New member
Doğum tarihi tam olarak bilinmese de erken bir yaşta 9 Ağustos 1516 tarihinde ömrünü kaybeden Hollandalı ressam Hieronymus Bosch, Hollanda erken Rönesans periyodunun en kıymetli temsilcilerinden biri olarak kabul ediliyor. Hieronymus Bosch tarafınca resmedilen Dünyevi Zevkler tablosu ise elbet bugün bile ressamın en değerli yapıtlarından bir adedidir zira fotoğraf, her baktığınızda bir yenisini fark edeceğiniz ayrıntılarla dolu.

Hieronymus Bosch, yaşadığı devirde de kıymeti bilinmiş ve hatta bir epey isme ilham olmuş bir ressamdır. Resmettiği yapıtlara şu biçimde bir baktığınızda bile olağan dışı bir zihin yapısına sahip olduğunu anlarsınız. Dünyevi Zevkler Bahçesi tablosuna ise şu biçimde bir bakmak yetmez zira pek büyük boyuttaki bu yapıtın her bir noktasında farklı bir anlatı saklı. Gelin Dünyevi Zevkler Bahçesi tablosu ve ressamı Hieronymus Bosch hakkındaki olağan dışı ayrıntılara yakından bakalım.

Dünyevi Zevkler Bahçesi tablosu ve ressamı Hieronymus Bosch’un özellikleri:

Hieronymus Bosch kimdir, tam olarak bilmiyoruz
Dünyevi Zevkler Bahçesi tablosunun boyutunu biliyor musunuz?
Tabloyu anlamak için özel bir metotla okumak gerekiyor
Panelleri kapatıp ardını çevirdiğiniz vakit bir sürprizle karşılaşıyorsunuz
Dünyevi Zevkler Bahçesi tablosunda Hieronymus Bosch ile karşılaşabiliriz
Tablonun ismi her vakit Dünyevi Zevkler Bahçesi değildi
Dünyevi Zevkler Bahçesi tablosu birinci yapıldığı vakit bile tanınan bir eserdi
Hieronymus Bosch’un bu tabloda yağlı boya kullanımı şaşırtan
Tablonun maceralı bir taşınma kıssası var
Dünyevi Zevkler Bahçesi tablosunun bilgileri hakkında bir internet sitesi var


Hieronymus Bosch kimdir, tam olarak bilmiyoruz:


Genel olarak Rönesans devri sanatkarları hakkında bir epey ayrıntı bilinir. Lakin Hieronymus Bosch bunlardan biri değil. Ne vakit doğduğu, nasıl bir eğitim aldığı, kimlerle bir arada çalıştığı üzere ayrıntılar tam bir sır. Gerisinde rastgele bir günlük, anı defteri ya da çalışma notaları bırakmadığı için Hieronymus Bosch kimdir, bugün bile hala sırrını koruyor.

Dünyevi Zevkler Bahçesi tablosunun boyutunu biliyor musunuz?


Dünyevi Zevkler Bahçesi, bildiğimiz fotoğraflar üzere değil. Üç farklı panele resmedilmiş bir bütün olarak karşımıza çıkıyor. Boyutları ise oldukça şaşırtan. Dünyevi Zevkler Bahçesi tablosunun tam boyutu yaklaşık 4 metre. Sırf orta panel bile 2 metreye yakın. Uzunluğu ise 2 metreden çok. Yani alıp da odanıza asabileceğiniz bir tablodan bahsetmiyoruz.

Tabloyu anlamak için özel bir usulle okumak gerekiyor:


Dünyevi Zevkler Bahçesi tablosu üç farklı panelden oluştuğu için şöyleki bir bakınca anlaşılan bir eser değil. Soldan sağa yanlışsız okunması gerekiyor. Soldaki panelde Tanrı’nın Adem ile Havva’yı tanıştırması, sağdaki panelde ise bir azap var. Merkezdeki panelde yaşadığımız dünya, gerçeküstü bir cazibe merkezi olarak gösteriliyor. Yani Dünyevi Zevkler Bahçesi sadece ismini aldığı orta panel üzerinden değil, genel kıssa üzerinden değerlendirilmeli.

Panelleri kapatıp ardını çevirdiğiniz vakit bir sürprizle karşılaşıyorsunuz:


Dünyevi Zevkler Bahçesi tablosunu oluşturan iki dış paneli orta panelin üzerine kapatıp da ardını çevirdiğiniz vakit farklı bir fotoğrafla karşılaşıyorsunuz. Bu fotoğrafta, gri ve nötr renklerle yapılmış bir dünya var. Şaşırtan ayrıntılara sahip kürenin sol üst köşesinde papa tacı takan İlah figürü yer alıyor. Yanında ise İncil’den Mezmur 33:9 yazısı yer alıyor. Bu yazıda “Çünkü konuştu ve oldu; emretti ve sağlam durdu.” cümlesi geçiyor.

Dünyevi Zevkler Bahçesi tablosunda Hieronymus Bosch ile karşılaşabiliriz:


Hieronymus Bosch hakkında pek bilgimiz olmadığını söylemiştik. Lakin her ressam, kendini bir biçimde fotoğraflarında belirli eder. Sanat tarihçisi Hans Belting tarafınca ortaya atılan teze göre Dünyevi Zevkler Bahçesi tablosunda sağ panelin odak noktası olan ağaç adamın bir yüzü var. Gizemli ressam burada kendi yüzünü resmederek Dünyevi Zevkler Bahçesi tablosuna bir otoportre imzası bırakmış olabilir.

Tablonun ismi her vakit Dünyevi Zevkler Bahçesi değildi:


Ufak bir parantez açarak başlamak gerekirse aslında Dünyevi Zevkler Bahçesi esasen bu tablonun tamamını yansıtmıyor. Dünyevi zevklerin gösterildiği bahçe sırf orta panelde resmedildi. Lakin vakit ortasında bu isim ile tanınır hale geldi. Biraz geçmişe, 17. yüzyıla gittiğimizde ise bu eser Çilek Tablosu olarak anılıyordu. Zira orta panelin merkezinde cazip bir çilek ağacı resmedilmişti.

Dünyevi Zevkler Bahçesi tablosu birinci yapıldığı vakit bile tanınan bir eserdi:


Orjinal ismi The Garden of Earthly Delights olan eser, yıllar daha sonra bedeli anlaşılmış bir fotoğraf değil. Ressamı Hieronymus Bosch öldükten bir yıl daha sonra, 1517 yılında Brüksel’de bulunan Nassau Konutu Kontlarının kent sarayında sergilenmiştir. Devlet liderleri, mahkeme yetkilileri ve soylular tarafınca ziyaret edilmiştir. Dünyevi Zevkler Bahçesi tablosunun ne kadar kıymetli olduğunu, ressamın mevti daha sonrası yapılan kopyaların fazlacaluğundan da anlamak mümkün.

Hieronymus Bosch’un bu tabloda yağlı boya kullanımı şaşırtan:


Hieronymus Bosch tarafınca meşe paneller üzerine yağlı boya kullanılarak resmedilen Dünyevi Zevkler Bahçesi tablosunun yağlı boya ile yapılmış olması değişik bir ayrıntı. Zira o devirde yağlı boya icat edileli çabucak hemen yüz yıl bile olmamıştı ve ressamlar içinde pek de tanınan değildi. Flaman sanatçı Jan Van Eyck tarafınca 1410 yılında bulunan yağlı boya tekniğini Hieronymus Bosch’un bu kadar erken fark ederek fotoğraflarında kullanmış olması, onun öbür Rönesans isimleri üzere yeniliklere açık bir insan olduğunu işaretini veriyor.

Tablonun maceralı bir taşınma öyküsü var:


  • II. Philip
Hieronymus Bosch imzalı Dünyevi Zevkler Bahçesi tablosu Hollanda’da bir süre sergilendikten daha sonra 1591 yılında periyodun ispanya hükümdarı II. Philip tarafınca satın alınarak Escorial’de sergilenmeye başladı. 1939 yılından daha sonra tablo, Madird’de bulunan Prado Müzesi’ne alındı. İspanya İç Savaşı sırasında az kalsın yok olacak olan tablonun yeri 2014 yılında değiştirilmek istendi lakin özel bir muahede ile burada kalması sağlandı.

Dünyevi Zevkler Bahçesi tablosunun bilgileri hakkında bir internet sitesi var:

Ne Hieronymus Bosch ne de Dünyevi Zevkler Bahçesi isimli tablosu bugün hala tam olarak çözülmüş değil. Alman sanat tarihçisi Erwin Panofsky üzere bir fazlaca kıymetli isim mesleklerini Hieronymus Bosch’u ve tablolarını anlamaya adadılar. Lakin bu isimler bile hala tünelin ucunda bir ışık goremiyorlar. Buradaki temas üzerinden ulaşabileceğiniz Esoteric Bosch internet sitesinde bugüne kadar sanat tarihçileri tarafınca tabloda fark edilen tüm bilgileri ve ayrıntılar hakkındaki teorileri bulabilirsiniz.

Hollanda erken Rönesans periyodunun değerli isimlerinden Hieronymus Bosch imzalı Dünyevi Zevkler Bahçesi tablosu hakkındaki az bilinen ayrıntılardan bahsettik. Sizce bu tablo hakikaten bu kadar gizemli mi? Niyetlerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.
 
Üst