arkamikontrolet
New member
Çok eski vakit içinderda, fotoğraf makinelerinden bile evvel, yapılan insan çizimlerinde gülümsemelerin inanılmaz oranda az olduğunu görürüz. Bu, çabucak sonrasındadan karşımıza çıkan fotoğrafçılıkta da fark edebileceğimiz derecede yaygındı. O denli ki rastgele bir memnunluk ibaresi göstermeyen yüzler yüzünden birçok kişi, eski devirlerde yaşayanların tamamını mutsuz sanabiliyor.
Fakat iş pek de düşündüğümüz üzere değil. Beşerler (fotoğraf makinesinin birinci ortaya çıktığı) 1800 senelerında da günümüzdeki üzere memnundu. Pekala bu biçimde niye bu memnunluğu fotoğraflara aktarmadılar? Gelin bir arada bakalım.
Ama önce…
“1800’lü senelerda beşerler mutluydu” cümlesini günümüzdeki memnunlukla bağdaştırmak gerek. Ülkelerin aşikâr problemleri, savaşlar, krizler vb. olabilir ama bunlar, gülümsemek üzere doğal bir tepkiyi ortadan kaldıramaz.
Çünkü gülmek bir yansıdır; daima yüzümüzde taşıdığımız bir ‘ifade’ değil.
Sorumuza geri dönelim: Beşerler niye gülümsemelerini fotoğraflara taşımadı?
MonoVisions
Buradan daha sonrasında sıradanten karmaşığa yanlışsız ilerliyor olacağız.
Fotoğraf mühletinin uzun olması, birden fazla kişinin gösterdiği birinci sebep oluyor. Fakat…
Fotoğrafın çekilme müddeti 1850’lere kadar birkaç saniyeye düşmüştü bile. Bunun öncesinde uzun müddetler boyunca gülümsemek zorlamış olabilir.
Fakat bu, o kadar esaslı bir sorun olsaydı, dediğimiz üzere 1850’lerde bu durum aşılmış olurdu.
Yaygın olarak inanılan ikinci sebep ise o devirlerde dişlerin gösterilmek istenmemiş olması
1800’lerde olağan olarak herkes kir arasında geziyordu demiyoruz. Ancak hijyen anlayışı günümüzden pek farklıydı. Bu sebeple birçok kişinin dişleri pek de estetik görünmüyordu.
Peki bu, gülümsemelerini engelliyor muydu?
Kraliçe Victoria
Hayır olağan olarak. Ancak bu durumun yaygın olması toplumda beğenilen görüldüğü anlamına gelmiyor. Açık alanlarda sesli ve dişleri gösterecek biçimde gülmek güzel görülmüyordu.
Ama hepimizin bildiği üzere, dişlerimizi göstermeden de çok net bir biçimde gülebiliriz.
Peki bu biçimde neydi gülmeyi engelleyen bu sebep?
Bu soruya net bir biçimde karşılık veremeyiz ancak en büyük ihtimali sizlerle paylaşalım.
Cevabın, geleneklerde ve alışkanlıklarda olduğu düşünülüyor
Günümüzde, anında fotoğraf çekebilen telefonlarımız var. Bu sayede istediğimiz anı istediğimiz biçimde yakalayabiliyoruz.
Tek niyetimiz hafıza oluyor ama o da yedeklemeler üzere tahlillerle halledilebiliyor.
Fakat eski periyotlardaki fotoğraf anlayışı epeyce farklıydı
William Terriss
Bu vakit içinderda fotoğraf, şanslı (zengin) olanların ulaşabildiği bir imkândı. Ek olarak; çekilen bu fotoğraflar, hatırlanması istenen bireyler için bir anıt niteliği taşıyordu.
Belki de hayatınız boyunca sadece bir kez elde edebileceğiniz bu imkânı da bu biçimdelarda gülerek harcamak istemezdiniz.
Çünkü portre çizimleriyle birebir anlayış hâkimdi
Henry Evans Gordon
Yani olabildiğince önemli ve hoş görünmeye çalışırdı birden fazla kişi. Bilhassa de tarihi açıdan değerli kişiliklerin portrelerinde bunu gorebilirsiniz. Varlıklı aile üyelerinde de bu tavır vardı.
Yani bir bakıma kendilerini ölümsüzleştirmiş oluyorlardı.
Son olarak toplum ortasında gülmenin genel olarak pek de beğenilen karşılanmadığını söyleyebiliriz
The Philosophy of Laughter and Smiling (1875)
Bunu yanlış anlamayın. Çünkü günümüzde bile toplum ortasında sesli kahkahalar atmak pek de beğenilen karşılanmayabiliyor, ki her ülkede bu bu biçimde.
Sadece evvelki vakit içinderda bu durum daha yaygın ve köklüydü. O denli ki epeyce fazla gülen bireyler zihinsel rahatsızlıklarla bağdaştırıldığı için birçok kişi bu biçimde bir izlenim yaratmamaya çalışıyordu.
Tüm bunlar, insanların fotoğraflarda sıklıkla gülmemesini açıklıyor.
Aslında bahsetmiş olduğumiz 1800’lü senelerda da gülümseyen bireylerin fotoğrafları var.
Isaac Wallace Baker/1853
Sadece büyük fotoğraf stüdyoları insanları muhakkak bir biçimde durmaları için yönlendirdiğinden standart oymuş üzere görünüyor. Burada da alışkanlıkların tesirini görüyoruz.
Örnek olarak üstteki fotoğrafa bakabilirsiniz.
Gülümsemelerin yakalandığı fotoğrafları ne vakit gördük?
H. Armstrong Roberts
Yaygın olarak baktığımızda kabaca 1900’lerden itibaren 1910’lara, 20’lere ve bu türlü gerisine gidildiğinde, vakit ortasında fotoğraflarda gülmenin yaygınlaşması göze çarpıyor.
Burada bahsimizi, Kodak şirketinin kurucusuna, George Eastman’a bağlıyoruz.
Zaman ortasında bu alanda yaşanan gelişmeler ve makinelerin daha ulaşılabilir olması, amatör fotoğrafçı sayısını da artırdı
Ilse Bing
Bu sayede “yaşamım boyunca çekeceğim tek fotoğrafım bu olacak” anlayışı da yavaşça ortadan kalktı ve insanların gülmeme konusundaki kaygıları de fotoğraflardan görülebileceği üzere silinmeye başladı.
Birkaç enteresan bilgi daha:
Joseph Nicéphore Niépce
Kaynaklar: Weird History, TIME, Image Restoration Center, American Daguerreotypes, Harry Ransom Center, Un Jour de Plus à Paris, The Franklin Institute
Fakat iş pek de düşündüğümüz üzere değil. Beşerler (fotoğraf makinesinin birinci ortaya çıktığı) 1800 senelerında da günümüzdeki üzere memnundu. Pekala bu biçimde niye bu memnunluğu fotoğraflara aktarmadılar? Gelin bir arada bakalım.
Ama önce…
“1800’lü senelerda beşerler mutluydu” cümlesini günümüzdeki memnunlukla bağdaştırmak gerek. Ülkelerin aşikâr problemleri, savaşlar, krizler vb. olabilir ama bunlar, gülümsemek üzere doğal bir tepkiyi ortadan kaldıramaz.
Çünkü gülmek bir yansıdır; daima yüzümüzde taşıdığımız bir ‘ifade’ değil.
Sorumuza geri dönelim: Beşerler niye gülümsemelerini fotoğraflara taşımadı?
MonoVisions
Buradan daha sonrasında sıradanten karmaşığa yanlışsız ilerliyor olacağız.
Fotoğraf mühletinin uzun olması, birden fazla kişinin gösterdiği birinci sebep oluyor. Fakat…
Fotoğrafın çekilme müddeti 1850’lere kadar birkaç saniyeye düşmüştü bile. Bunun öncesinde uzun müddetler boyunca gülümsemek zorlamış olabilir.
Fakat bu, o kadar esaslı bir sorun olsaydı, dediğimiz üzere 1850’lerde bu durum aşılmış olurdu.
Yaygın olarak inanılan ikinci sebep ise o devirlerde dişlerin gösterilmek istenmemiş olması
1800’lerde olağan olarak herkes kir arasında geziyordu demiyoruz. Ancak hijyen anlayışı günümüzden pek farklıydı. Bu sebeple birçok kişinin dişleri pek de estetik görünmüyordu.
Peki bu, gülümsemelerini engelliyor muydu?
Kraliçe Victoria
Hayır olağan olarak. Ancak bu durumun yaygın olması toplumda beğenilen görüldüğü anlamına gelmiyor. Açık alanlarda sesli ve dişleri gösterecek biçimde gülmek güzel görülmüyordu.
Ama hepimizin bildiği üzere, dişlerimizi göstermeden de çok net bir biçimde gülebiliriz.
Peki bu biçimde neydi gülmeyi engelleyen bu sebep?
Bu soruya net bir biçimde karşılık veremeyiz ancak en büyük ihtimali sizlerle paylaşalım.
Cevabın, geleneklerde ve alışkanlıklarda olduğu düşünülüyor
Günümüzde, anında fotoğraf çekebilen telefonlarımız var. Bu sayede istediğimiz anı istediğimiz biçimde yakalayabiliyoruz.
Tek niyetimiz hafıza oluyor ama o da yedeklemeler üzere tahlillerle halledilebiliyor.
Fakat eski periyotlardaki fotoğraf anlayışı epeyce farklıydı
William Terriss
Bu vakit içinderda fotoğraf, şanslı (zengin) olanların ulaşabildiği bir imkândı. Ek olarak; çekilen bu fotoğraflar, hatırlanması istenen bireyler için bir anıt niteliği taşıyordu.
Belki de hayatınız boyunca sadece bir kez elde edebileceğiniz bu imkânı da bu biçimdelarda gülerek harcamak istemezdiniz.
Çünkü portre çizimleriyle birebir anlayış hâkimdi
Henry Evans Gordon
Yani olabildiğince önemli ve hoş görünmeye çalışırdı birden fazla kişi. Bilhassa de tarihi açıdan değerli kişiliklerin portrelerinde bunu gorebilirsiniz. Varlıklı aile üyelerinde de bu tavır vardı.
Yani bir bakıma kendilerini ölümsüzleştirmiş oluyorlardı.
Son olarak toplum ortasında gülmenin genel olarak pek de beğenilen karşılanmadığını söyleyebiliriz
The Philosophy of Laughter and Smiling (1875)
Bunu yanlış anlamayın. Çünkü günümüzde bile toplum ortasında sesli kahkahalar atmak pek de beğenilen karşılanmayabiliyor, ki her ülkede bu bu biçimde.
Sadece evvelki vakit içinderda bu durum daha yaygın ve köklüydü. O denli ki epeyce fazla gülen bireyler zihinsel rahatsızlıklarla bağdaştırıldığı için birçok kişi bu biçimde bir izlenim yaratmamaya çalışıyordu.
Tüm bunlar, insanların fotoğraflarda sıklıkla gülmemesini açıklıyor.
Aslında bahsetmiş olduğumiz 1800’lü senelerda da gülümseyen bireylerin fotoğrafları var.
Isaac Wallace Baker/1853
Sadece büyük fotoğraf stüdyoları insanları muhakkak bir biçimde durmaları için yönlendirdiğinden standart oymuş üzere görünüyor. Burada da alışkanlıkların tesirini görüyoruz.
Örnek olarak üstteki fotoğrafa bakabilirsiniz.
Gülümsemelerin yakalandığı fotoğrafları ne vakit gördük?
H. Armstrong Roberts
Yaygın olarak baktığımızda kabaca 1900’lerden itibaren 1910’lara, 20’lere ve bu türlü gerisine gidildiğinde, vakit ortasında fotoğraflarda gülmenin yaygınlaşması göze çarpıyor.
Burada bahsimizi, Kodak şirketinin kurucusuna, George Eastman’a bağlıyoruz.
- Eastman Kodak’ın Brownie makineleriyle her erkek yahut kız çocuğu hoş fotoğraflar çekebilir (1900)
Zaman ortasında bu alanda yaşanan gelişmeler ve makinelerin daha ulaşılabilir olması, amatör fotoğrafçı sayısını da artırdı
Ilse Bing
Bu sayede “yaşamım boyunca çekeceğim tek fotoğrafım bu olacak” anlayışı da yavaşça ortadan kalktı ve insanların gülmeme konusundaki kaygıları de fotoğraflardan görülebileceği üzere silinmeye başladı.
Birkaç enteresan bilgi daha:
- Ölülerle fotoğraf çektirerek onların anısını yaşatma geleneği daguerreotype vakit içinderında pek yaygındı.
- En başta (1827’de) Joseph Nicéphore Niépce’nin ‘güneş çizimi’ usulü vardı. Bu yolla altta bakılırsabileceğiniz görsel elde edildi ve bunun için yaklaşık 8 saat gerekti. Formülün yepyeni ismi ise heliograph
Joseph Nicéphore Niépce
- Louis Jacques Mande Daguerre ise 1839’da fotoğrafları kalıcı hâle getiren Daguerreotype tekniğini buldu.
- Frederick Scott Archer ise 1851 yılında ortaya çıkardığı wet-plate collodion usulüyle fotoğraf çekime mühletini, duruma göre saniyelerle dakikalar ortasına indirgemeyi başardı.
- Portre çizimi yapanlar, husus ölüler olduğunda iki kat ödeme istediği için de beşerler fotoğrafa daha epey yöneliyordu.
- Günümüzde insanların gülüyormuş üzere görünmesi için “cheese (peynir)” denmeleri istenir.
- Önceki vakit içinderda hoşluk standartlarının da tesiriyle dudağın daha küçük görünmesi için prune (kuru erik) denilmesi istenirmiş.
- Türkiye’nin fotoğraf geçmişine bakıldığında ise Osmanlı’da açılan birinci fotoğraf stüdyosunun, Daguerre’in şahsen öğrencisi olan Mösyo Compa tarafınca açıldığı düşünülüyor.
- Zira stüdyosu, 1842 yılında Beyoğlu’nda açıldı.
Kaynaklar: Weird History, TIME, Image Restoration Center, American Daguerreotypes, Harry Ransom Center, Un Jour de Plus à Paris, The Franklin Institute