arkamikontrolet
New member
Hristiyan dininin kutsal sembolü olan haç hakkındaki ayrıntılara girmedilk evvel, anlatacağımız öykülerin Hristiyan teolojisine ilişkin olduğunu hatırlatalım. İslam dininde anlatılandan daha farklı kıssalarla karşılaşabilirsiniz. Haç sembolü, bugün Hristiyanlığın en kutsal sembollerinden biri kabul ediliyor fakat tarihi sürece baktığımız vakit Hz. İsa öncesinde de bir fazlaca medeniyette haç ile karşılaşıyoruz.
Ne çarmıha gerilmek ne de haç sembolünü kutsal saymak Hristiyanlığa özel değildi. Tarihî sürece baktığımız vakit Hristiyanlığın bir sapkınlık olarak görülmemesi ile lakin 3. yüzyıldan daha sonra haç kutsal sayılmaya başlanmıştır. Yani bugün insanlara anlatılan öyküler, aslında geçmişe baktığımızda büyük bir karmaşayı işaret etmektedir. Adım adım gidelim ve haç işaretinin manasına yakından bakarak tarihî süreçte nasıl bir dini sembol haline geldiğini bakılırsalim.
Hristiyanlık öncesi haç:
Hristiyanlığın peygamberi olan Hz. İsa’nın çarmıha gerilmesi niçiniyle haç sembolünün kutsal olduğunu düşünüyorsanız yanılıyorsunuz. Hz. İsa’dan yüzlerce yıl evvel bile Suriye, Mısır, Yunan, Latin, Hindistan, Meksika, Pers ve Afrika bölgelerindeki medeniyet kalıntılarında da haç işareti ile karşılaşıyoruz.
Çağdaş Hristiyanlıkta Hz. Meryem tasvirlerine benzeyen bir epeyce kabartma ile yüzlerce yıl evvel karşılaşmak mümkün. Haç, eski periyotta de dini bir sembol olarak kullanılmıştır ve bir epeyce farklı biçimde karşımıza çıkmaktadır. şüphesiz en bilinenler ‘Tau haçı’, ‘Fylfot haçı’ ve ‘Svastika’.
Eski periyottaki tarihi kalıntılarda karşımıza çıkan tüm haç sembolleri, pagan inancına aittir. İlah tasvirleri ile haç, sık sık bir ortada kullanılmaktadır. Çarmıha gerilme cezası da haç kadar yaygın görülmektedir. Hatta kimi anlatılara nazaran Hz. İsa çarmıha gerilirken yanında iki tane de hırsız tıpkı hata niçiniyle çarmıha gerilmiştir. elbette, çağdaş hristiyanlıkta bu iki suçludan pek bahsedilmez.
Hz. İsa’nın çarmıha gerilmesi ve haç sembolüne verilen bedel:
Hristiyanlık inancı, ‘Teslis’ yani kutsal üçleme üzerine konseyidir; baba, oğul ve kutsal ruh. Baba İlah, oğul İsa, kutsal ruh da bu üçlemeyi tamamlayan ilahi dokunuştur. Hristiyanlık teolojisine bakılırsa İlah dünyayı epey sevmiş, Hz. Meryem’e kendi ruhundan üfleyerek Hz. İsa’yı dünyaya getirmiş ve onun vefatı ile insanlığın tüm günahlarını üstüne almasını sağlamıştır.
Hz. İsa’yı uzun azaplar kararı çarmıha gererek öldürenler, Yahudi Romalılar’dır. Hz. İsa’nın çarmıha gerilmesi, o devir için yaygın bir idam metodudur. Lakin Hristiyanlık teolojisine nazaran Hz. İsa ölmemiş ve üç gün daha sonra geri gelmiştir. bu vakitte beşerler vaftiz edilerek ona iman etmişlerdir.
Yüzlerce yıl daha sonra yaygınlaşsa bile haç sembolüne verilen birinci paha buradan gelir. Hz İsa çarmıha gerilerek iman edenlerin günahlarını üstlenmiş, üç gün daha sonra geri gelerek vefata meydan okumuştur. Yani haç işareti hem Hz. İsa’nın beşerler için çektiği sıkıntıyı tıpkı vakitte onun kutsallığını sembolize etmektedir.
Haç nasıl oldu da dini bir sembol haline geldi?
Bu kıssayı duyar duymaz sanmayın ki beşerler çabucak Hz. İsa’ya iman ettiler. Yüzlerce yıl boyunca Hristiyanlık inancı hor görüldü ve sapkınlık olarak isimlendirildi. Hatta 3. yüzyılın birinci devrinden kalan bir Roma yapıtında çarmıha gerilmiş Hz. İsa eşek başlı olarak tasvir edilerek o ve ona inananlar aşağılanmıştır.
Hristiyanlığın kabul edilmesi, birinci sefer Büyük Konstantin olarak anılan I. Konstantin vaktinde olmuştur. Rivayete nazaran Konstantin’in annesi Helena, Hz. İsa’nın gerildiği çarmıha ilişkin kesimler bulmuş ve bu modüllerin her hastalığa yeterli gelen mucizevi bir şifaya sahip olduğunu görmüştür. Bugün bile kutlanan Kutsal Haç Bayramı’nın kıssası de bu biçimdedir.
Haçlılar kavramı ortaya çıkıyor:
Roma İmparatorluğu’nun resmi dini olduktan daha sonra Hristiyanlık süratle yaygınlaştı ve birebir süratle inşa edilenler kiliselerde kutsal kabul edilen haçlar yapılmaya başladı. Birinci periyotta haç ile bir arada tasvir edilen Hz. İsa sakin bir yüz tabirine sahipti. Vakit ortasında bu figür değişiklik gösterdi ve kanlar ortasında azap görmüş olarak tasvir edilmeye başladı.
Haç sembolü, Hristiyanlar ile Müslümanlar içindeki çatışmanın da ayırıcı sembolü haline geldi. Kutsal toprakları Müslümanların elinden almak için zımnî bir uğraş yürüten Hristiyanlar, kıyafetleri üzerine bir haç işareti çizmeye başladılar. ‘Crusaders’ yani Haçlılar ismi verilen bu kümenin çabucak sonrasında büyüyerek bugün Haçlı Seferleri ismini verdiğimiz katliamlara imza attıklarını biliyoruz.
Haç, ırkçıların sembolü haline de geldi:
Haç işaretine atfedilen birinci mana, beşerler ismine kendini feda eden Allah’ın oğlunu kutsuyordu. Lakin vakit ortasında Hristiyanların Yahudi ve Müslümanlara karşı uğraşlarının yani savaşın da sembolü oldu. Amerika Birleşik Devletleri’nde de zencilere karşı yakın tarihin en büyük katliamlarına imza atan ırkçı Ku Klux Klan örgütü, beyaz kukuletalarla birlikte ateşe verdikleri haçlarla kendilerini ortaya çıkardılar.
olağan olarak, husus ırkçılık olunca Adolf Hitler’den de bahsetmemek olmaz. Svastika formunda olsa da Hitler, beyaz ırkın ve Hristiyanlığın üstünlüğü üzerine kurduğu ideolojinin işareti olarak haç sembolünü seçti. Bugün bile beyaz ırkın ve Hristiyanlığın üstünlüğünü savunan bir epeyce ırkçı sembolde svastika ve haç görüyoruz.
Tanınan kültürde haç sembolü:
Bugün artık gözümüzü nereye çevirsek bir haç ile müsabakamız mümkün. Tanınan kültürde haç sembolü, hiç olmadığı kadar yaygın hale geldi. O denli ki çoğunluğu Müslüman bir ülkede ve bölgede yaşamamıza karşın bir fazlaca yerde haç işareti ile karşılaşabiliriz. şüphesiz, haç kullanılan her şey ırkçı bir mana taşımıyor.
Bugün dünya iktisadını elinde tutan büyük ülkeler Hristiyandır. Dünya barışını savunma ismi altına kurulan bir epeyce birliğin de temelinde Hristiyan teolojisi yatmaktadır. Üstüne bir de bu güçler tanınan kültürün bir numaralı üreticisi oldukları için kolyelerde, tişörtlerde, sinemalarda, oyunlarda ve daha aklınıza gelen – gelmeyen her şeyin üzerinde haç ile müsabakanız mümkün.
Hristiyan dininin en kutsal sembolü olarak kabul edilen haç işaretinin manasından ve tarihî seyahati çerçevesinde bugün kazandığı manadan bahsettik. Her inancın kendine has kutsalları olduğunu ve bu kutsalların diğerine ziyan vermediği sürece hürmetle karşılanmasını gerektiğini tekrar hatırlatalım.
Ne çarmıha gerilmek ne de haç sembolünü kutsal saymak Hristiyanlığa özel değildi. Tarihî sürece baktığımız vakit Hristiyanlığın bir sapkınlık olarak görülmemesi ile lakin 3. yüzyıldan daha sonra haç kutsal sayılmaya başlanmıştır. Yani bugün insanlara anlatılan öyküler, aslında geçmişe baktığımızda büyük bir karmaşayı işaret etmektedir. Adım adım gidelim ve haç işaretinin manasına yakından bakarak tarihî süreçte nasıl bir dini sembol haline geldiğini bakılırsalim.
Hristiyanlık öncesi haç:
Hristiyanlığın peygamberi olan Hz. İsa’nın çarmıha gerilmesi niçiniyle haç sembolünün kutsal olduğunu düşünüyorsanız yanılıyorsunuz. Hz. İsa’dan yüzlerce yıl evvel bile Suriye, Mısır, Yunan, Latin, Hindistan, Meksika, Pers ve Afrika bölgelerindeki medeniyet kalıntılarında da haç işareti ile karşılaşıyoruz.
Çağdaş Hristiyanlıkta Hz. Meryem tasvirlerine benzeyen bir epeyce kabartma ile yüzlerce yıl evvel karşılaşmak mümkün. Haç, eski periyotta de dini bir sembol olarak kullanılmıştır ve bir epeyce farklı biçimde karşımıza çıkmaktadır. şüphesiz en bilinenler ‘Tau haçı’, ‘Fylfot haçı’ ve ‘Svastika’.
Eski periyottaki tarihi kalıntılarda karşımıza çıkan tüm haç sembolleri, pagan inancına aittir. İlah tasvirleri ile haç, sık sık bir ortada kullanılmaktadır. Çarmıha gerilme cezası da haç kadar yaygın görülmektedir. Hatta kimi anlatılara nazaran Hz. İsa çarmıha gerilirken yanında iki tane de hırsız tıpkı hata niçiniyle çarmıha gerilmiştir. elbette, çağdaş hristiyanlıkta bu iki suçludan pek bahsedilmez.
Hz. İsa’nın çarmıha gerilmesi ve haç sembolüne verilen bedel:
Hristiyanlık inancı, ‘Teslis’ yani kutsal üçleme üzerine konseyidir; baba, oğul ve kutsal ruh. Baba İlah, oğul İsa, kutsal ruh da bu üçlemeyi tamamlayan ilahi dokunuştur. Hristiyanlık teolojisine bakılırsa İlah dünyayı epey sevmiş, Hz. Meryem’e kendi ruhundan üfleyerek Hz. İsa’yı dünyaya getirmiş ve onun vefatı ile insanlığın tüm günahlarını üstüne almasını sağlamıştır.
Hz. İsa’yı uzun azaplar kararı çarmıha gererek öldürenler, Yahudi Romalılar’dır. Hz. İsa’nın çarmıha gerilmesi, o devir için yaygın bir idam metodudur. Lakin Hristiyanlık teolojisine nazaran Hz. İsa ölmemiş ve üç gün daha sonra geri gelmiştir. bu vakitte beşerler vaftiz edilerek ona iman etmişlerdir.
Yüzlerce yıl daha sonra yaygınlaşsa bile haç sembolüne verilen birinci paha buradan gelir. Hz İsa çarmıha gerilerek iman edenlerin günahlarını üstlenmiş, üç gün daha sonra geri gelerek vefata meydan okumuştur. Yani haç işareti hem Hz. İsa’nın beşerler için çektiği sıkıntıyı tıpkı vakitte onun kutsallığını sembolize etmektedir.
Haç nasıl oldu da dini bir sembol haline geldi?
Bu kıssayı duyar duymaz sanmayın ki beşerler çabucak Hz. İsa’ya iman ettiler. Yüzlerce yıl boyunca Hristiyanlık inancı hor görüldü ve sapkınlık olarak isimlendirildi. Hatta 3. yüzyılın birinci devrinden kalan bir Roma yapıtında çarmıha gerilmiş Hz. İsa eşek başlı olarak tasvir edilerek o ve ona inananlar aşağılanmıştır.
Hristiyanlığın kabul edilmesi, birinci sefer Büyük Konstantin olarak anılan I. Konstantin vaktinde olmuştur. Rivayete nazaran Konstantin’in annesi Helena, Hz. İsa’nın gerildiği çarmıha ilişkin kesimler bulmuş ve bu modüllerin her hastalığa yeterli gelen mucizevi bir şifaya sahip olduğunu görmüştür. Bugün bile kutlanan Kutsal Haç Bayramı’nın kıssası de bu biçimdedir.
Haçlılar kavramı ortaya çıkıyor:
Roma İmparatorluğu’nun resmi dini olduktan daha sonra Hristiyanlık süratle yaygınlaştı ve birebir süratle inşa edilenler kiliselerde kutsal kabul edilen haçlar yapılmaya başladı. Birinci periyotta haç ile bir arada tasvir edilen Hz. İsa sakin bir yüz tabirine sahipti. Vakit ortasında bu figür değişiklik gösterdi ve kanlar ortasında azap görmüş olarak tasvir edilmeye başladı.
Haç sembolü, Hristiyanlar ile Müslümanlar içindeki çatışmanın da ayırıcı sembolü haline geldi. Kutsal toprakları Müslümanların elinden almak için zımnî bir uğraş yürüten Hristiyanlar, kıyafetleri üzerine bir haç işareti çizmeye başladılar. ‘Crusaders’ yani Haçlılar ismi verilen bu kümenin çabucak sonrasında büyüyerek bugün Haçlı Seferleri ismini verdiğimiz katliamlara imza attıklarını biliyoruz.
Haç, ırkçıların sembolü haline de geldi:
Haç işaretine atfedilen birinci mana, beşerler ismine kendini feda eden Allah’ın oğlunu kutsuyordu. Lakin vakit ortasında Hristiyanların Yahudi ve Müslümanlara karşı uğraşlarının yani savaşın da sembolü oldu. Amerika Birleşik Devletleri’nde de zencilere karşı yakın tarihin en büyük katliamlarına imza atan ırkçı Ku Klux Klan örgütü, beyaz kukuletalarla birlikte ateşe verdikleri haçlarla kendilerini ortaya çıkardılar.
olağan olarak, husus ırkçılık olunca Adolf Hitler’den de bahsetmemek olmaz. Svastika formunda olsa da Hitler, beyaz ırkın ve Hristiyanlığın üstünlüğü üzerine kurduğu ideolojinin işareti olarak haç sembolünü seçti. Bugün bile beyaz ırkın ve Hristiyanlığın üstünlüğünü savunan bir epeyce ırkçı sembolde svastika ve haç görüyoruz.
Tanınan kültürde haç sembolü:
Bugün artık gözümüzü nereye çevirsek bir haç ile müsabakamız mümkün. Tanınan kültürde haç sembolü, hiç olmadığı kadar yaygın hale geldi. O denli ki çoğunluğu Müslüman bir ülkede ve bölgede yaşamamıza karşın bir fazlaca yerde haç işareti ile karşılaşabiliriz. şüphesiz, haç kullanılan her şey ırkçı bir mana taşımıyor.
Bugün dünya iktisadını elinde tutan büyük ülkeler Hristiyandır. Dünya barışını savunma ismi altına kurulan bir epeyce birliğin de temelinde Hristiyan teolojisi yatmaktadır. Üstüne bir de bu güçler tanınan kültürün bir numaralı üreticisi oldukları için kolyelerde, tişörtlerde, sinemalarda, oyunlarda ve daha aklınıza gelen – gelmeyen her şeyin üzerinde haç ile müsabakanız mümkün.
Hristiyan dininin en kutsal sembolü olarak kabul edilen haç işaretinin manasından ve tarihî seyahati çerçevesinde bugün kazandığı manadan bahsettik. Her inancın kendine has kutsalları olduğunu ve bu kutsalların diğerine ziyan vermediği sürece hürmetle karşılanmasını gerektiğini tekrar hatırlatalım.