Hipotermi ve Donmaya Karşı Nasıl Birinci Yardım Yapılır?

[arkamikontrolet]

Kahramanmaraş vilayetimizde sabaha karşı 04.17’de gerçekleşen 7.7’lik deprem, artçılar ve akabinde saat 13.24’te meydana gelen 7.6 büyüklüğündeki sarsıntı daha sonrası tarihimizin en büyük acılarından birini yaşıyoruz. Bu sırada yardımlar gereksinim sahiplerine ulaştırılmaya çalışılırken gerek halk gerekse de yetkililer alanda çalışmalarını sürdürüyor.

Bu sırada bölgedekiler, kış koşulları sebebiyle hipotermi üzere tehditlerle karşı karşıya kalıyor. Bazıları de konutların çökme riski olduğundan, soğuktan da korunabilmek için arabalarda kalıyor. Bunlara ek olarak birinci yardım konusundaki bilgi eksikliği de farklı problemleri tetikleyebilecek nitelikte. Pekala bu konularda ne yapmak gerek?

• Hipotermi karşısında ne yapmak gerek?
  • Hipotermi belirtileri
  • Asla bunları yapmayın
  • Yapmanız gerekenler
• Donma durumunda yapmanız gerekenler:
  • Donma belirtileri
  • Asla bunları yapmayın
  • Yapmanız gerekenler
• Tüm bunların dışında 112’ye haber vermeyi unutmayın.

Öncelikle hipotermi karşısında ne yapmak gerek?

Hipotermi geçirildiğinin belirtileri:

• ilk vakit içinderda şiddetli titreme, daha düşük sıcaklıklarda ise şuurun yerinde olmaması
• Konuşmada zorlanma, mırıldanma
• Beden üstünde yahut dudaklarda mavileşme
• Yavaş nefes alıp verme
• Bitkinlik, uyuşukluk
• Zayıf nabız
• 35 santigrat derecenin altında vücut sıcaklığı

Söz konusu belirtilerin yavaş gelişmesi, hipoterminin o an farkına varılamamasına sebep olabilir.

Sakın…

• Sıcak su, duş ve gibisi araçlarla,
• Bedeni sertçe ve süratlice ovalama yoluyla,
• Alkol ve sigara gibi eserlerle vücudu ısıtmaya çalışmayın.

Hızlı ve tetikleyici hareketlerle oluşan ani sıcaklık değişimi, kalpte ritim düzensizliklerine yol açabilir. Bu da yardım etmek isterken durumu daha da kötüleştirmenize sebep olabilir.

Onun yerine bunları uygulamaya çalışın:

• Öncelikle soğuğa karşı korunduğunuzdan emin olmanız gerek. Bunun için yaralı/hasta kişiyi kapalı bir yere ‘nazikçe’ taşıyabilirsiniz.
• Soğukla temasınız kesildiğinde yaralının/hastanın üzerinden ıslak kıyafetleri çıkarın ve kuru battaniye yahut ceket üzere kıyafetlerle değiştirin.

Eğer kapalı bir yere taşımak mümkün değilse:

• Yaralının/hastanın baş ve boyun bölgelerini rüzgâra karşı koruyun. hem de soğuk tabanla olan temasını da kesin.

Söz konusu kişiyi ısıtmak için:

• Ani sıcaklık değişimine sebep olabilecek yollardan kaçınmanız gerek. Bu sebeple kuru ve ılık kompresler yapın. Boyun, göğüs ve kasık bölgelerine odaklanın.
• Küçük yudumlar hâlinde sıcak olmayan, ılık çorba üzere alkol içermeyen içecekler içirebilirsiniz. Tüm süreç boyunca kişinin uyumamasını sağlayın.
• Sağlık takımları yerinize ulaşmasını bekleyin. Birinci yardım hayat kurtarsa da hipotermi, hastanede tedavi edilmesi gereken bir durumdur.

Donma durumunda yapmanız gerekenlere de değinelim:

Bazıları İçin Hassas Olabilecek Görsel

Öncelikle hipotermi, vücut sıcaklığının düşmesinden ötürü kan dolaşımının beden genelinde düşmesiyle ortaya çıkıyor. Donma ise beden dokularındaki sıvıların düşük sıcaklıklarda donmasıyla ve donmadan ötürü hücre duvarlarının parçalanarak hücre ölümünü meydana getirmesiyle ortaya çıkıyor.

Donma durumunu nasıl anlayabilirsiniz?

• Doku hareketinin yavaşladığı noktada moru andıran renkler
• El, ayak ve burun üzere evvel donan bölgelerde kızarıklık ve ağrı
• Bu kızarıklıkların bir daha sonraki adımında ise o bölgede hissizlik meydana geliyor
• Tüm bunların öncesinde karıncalanmayı andıran bir durum deneyimlenebilir
• Durum ilerledikçe beyazla başlayan deri rengi, etkilenen bölgelerde kırmızıdan mavi/mora yanlışsız ilerler.

Hipotermide olduğu üzere burada da katiyen yapmamanız gerekenler var:

• Sıcak su, duş ve gibisi araçlarla,
• Bedeni sertçe ve süratlice ovalama yoluyla,
• Alkol ve sigara gibi eserlerle vücudu ısıtmaya çalışmayın

Yapmanız gerekenler hipotermidekilere pek emsal. Lakin ek olanlar da var:

• Öncelikle enfeksiyon riskine karşı ellerinizin pak olduğundan emin olun.
• Bunun akabinde ısıtma sürecini en az 30 dakika kadar sürdürün.
• Donmadan etkilenen bölge tekrar hissedilebilir ve kolayca hareket ettirilebilir hâle geldiğinde durun.
• Donmuş alanların tamamı çözüldüğünde, el ve ayak parmaklarını başka ayrı olacak biçimde bandajlarla ‘nazikçe’ sarın.
• Donmadan etkilenen kısımların üzerine, yaralı tarafınca baskı yapılmamasını sağlayın.
• Donan kısımlarda kan akışı dönmeye başladığında ağrılar görülebilir. Bunun için var ise yaralıya ağrı kesici verebilirsiniz.

Tüm bunların dışında 112’ye haber vermeyi unutmayın.


Yaptığınız doğru müdahale ile hayat kurtarabilirsiniz. Lakin bu iki durumun da hastanede sağlık ekipleri tarafınca tedavi edilmesi gerekecektir. Bu yüzden en kısa müddette yetkililere haber verip yaralıyı stabil durumda tutmaya çalışın.

Deprem sürecinde tüm platformlarımızda en son detayları aktarıyor olacağız. Şimdiye kadar gerçekleşen gelişmeleri aşağıda bakılırsabilirsiniz.

Kaynaklar: Ulusal Sıhhat Sistemi, Ulusal Sıhhat Sistemi (Hipotermi), Prof. Dr. Serkan Şener, WebMD, BritishRedCross, T.C. Sıhhat Bakanlığı