İngiltere Kraliçesi Kanlı Mary (I. Mary) Kimdir?

arkamikontrolet

New member
İngiltere tahtında bir kraliçe görmeye alışık olsak da aslında 16. yüzyıla kadar bu biçimde bir durum kelam konusu değildi. Tüm monarşiler üzere İngiltere tahtına da erkekler geçiyordu, ta ki I. Mary’ye kadar. I. Mary, İngiltere tahtına çıkan birinci bayandır. Bu kadar kıymetli bir olay tarihte bu türlü anılmalıydı lakin kendisi saltanat sürecinde o kadar kanlı olaylara imza attı ki bugüne kalan ismi Kanlı Mary oldu.

İngiltere Kraliçesi I. Mary’nin Kanlı Mary olarak anılmasının sebebi, yüzlerce kişinin kazığa bağlanarak canlı canlı yakılması buyruğunu vermesidir. Üstelik bu biçimde bir ceza verilmesinin tek sebebi bu insanların Protestan olmasıdır. her neyse ki Mary’nin salatanatı yalnızca beş yıl sürmüştür ve bu biçimdece tahminen binlerce insan mevtten kurtulmuştur. Hırslarla dolu bir bayan olan Kanlı Mary kimdir, tüm bunları niye yaptı gelin tüm bilgileriyla inceleyelim.

Bir türlü gelmeyen erkek evlat: Kanlı Mary kimdir?

Kral VIII. Henry ile Aragonlu Catherine’in beş kız çocuğunun beşincisi olan Mary, 1516 yılında dünyaya geldi. Mary haricindeki tüm kardeşleri bebeklik devrindeyken ölmüştü. Çocukluğunda Latince eğitimi alan Mary, bununla birlikte babası üzere usta bir müzisyendi.

Mary, o periyodun geleneklerine göre 6 yaşındayken İspanya Hükümdarı ve Kutsal Roma İmparatoru V. Charles ile nişanlandı fakat nişan üç yıl daha sonra atıldı. Bu durum Henry’nin canını sıktı zira kendisinden daha sonra tahta geçmesi için bir varise gereksinimi vardı. Karısından boşanmak için devrin papası Papa VII. Clement’e başvurmuş fakat reddedilmişti.

Mary sürgüne gönderiliyor:


Kral VIII. Henry, boşanma isteği reddedilince İngiliz Kilisesi’nin tek karar vericisinin İngiltere Hükümdarı olduğunu söyleyerek papalık kararlarının onu bağlamayacağını söylemiş oldu. Aragonlu Catherine’inden boşandı ve Anne Boleyn ile evlendi. Anne’den çabucak sonrasında I. Elizabeth ismiyle tahta geçecek bir kızı oldu.

Artık kral ile evli olmadığı için Aragonlu Catherine ve kızı Mary, Cambridgeshire’da bir kaleye gönderildi. Catherine, 1536 yılında hayatını kaybetti. Henry sonrasındasında üç sefer daha evlendi ve en sonunda Edward isimli bir oğlu oldu. Kral VIII. Henry, 1547 yılında hayatını kaybettikten daha sonra oğlu, çabucak hemen çocuk yaşta VI. Edward ismiyle tahta çıktı.

VI. Edward üzerinde Protestanların büyük baskısı var:


Bu noktadan daha sonra yaşananları ve Mary’nin kanlı lakabını nasıl aldığını anlamak için biraz geçmişe gitmek gerekiyor. Kral VIII. Henry tahta geçtikten daha sonra 1534 yılında İngiltere, Katoliklerin merkezi olan Roma Kilisesi’nden ayrıldı ve İngiliz Kilisesi kuruldu. Lordların da tesiriyle Protestanlık mezhebine büyük haklar verildi. Fakat yapılan bu ıslahat hareketlerinden Katolikler hiç de mutlu değildi.

Kral VIII. Henry’nin vefatının akabinde VI. Edward tahta geçince, başta Somerset ve Northumberland lordları olmak üzere Protestan mezhebinin önde gelen isimleri kazandıkları hakları kaybetme telaşına girdikleri için aslına bakarsanız daha bir çocuk olan VI. Edward üzerinde büyük bir baskı kurmaya başladılar.

Lordların yaptıkları bir atılım ise Mary için bardağı taşıran son damla oldu. Lordlar taht sırasını değiştirerek VI. Edward’dan daha sonra yerine yeğeni jane Gray’in gelmesi için bir dizi düzenleme yaptılar. 1553 yılında VI. Edward ölünce hakikaten de yerine Jane’nin geçmesine karar verildi. Lakin Mary, ülkenin öteki lordlarını ardına alarak büyük bir ordu topladı ve üvey kardeşi Elizabeth ile bir arada saraya yürüdü

Mary, I. Mary ismiyle tahta çıkıyor ve İngiltere’nin birinci kraliçesi oluyor:


Mary, I. Mary ismi ile 1553 yılında tahta çıktı ve İngiltere’nin birinci kraliçesi oldu. Kışı atlatmış ancak yediği ayazı unutmamış olan I. Mary, Jane Gray’i tahta çıkarmak isteyen tüm Northumberland lordlarını idam ettirdi. Kurduğu müracaat meclisinde hem Katolikler tıpkı vakitte Protestanlar vardı lakin vakit için Protestan sayısı yavaş yavaş azaldı.

1554 yılında I. Mary’nin İspanya Prensi Philip ile evleneceğini açıklaması Protestanlarda büyük tasa yarattı çünkü bu evlilik, Katolikliği güçlendirecekti. Tüm itirazlara karşın I. Mary ile İspanya Prensi Philip evlendi. Mary iki defa gebe kaldı lakin doğurmadı. Söylenenlere nazaran ikili içindeki bu evlilik sadece bir formaliteden ibaretti.

I. Mary, kanlı lakabını alacağı kararlara imza atmaya başlıyor:


Mary, babasının Katolik haklarını kısıtlayan kararlarını asla beğenmemişti. Protestan lordlarının yaptıkları ise bu işe güzelce tuz biber ekmişti. 1555 yılında İngiltere’de bir dizi sapkınlık yasası çıkarıldı. Bu maddelere bakılırsa Protestanlar, bir numaralı sapkınlardı.

Protestanlar arka arda tutuklanmaya başladı. Canterbury başpiskoposu Thomas Cranmer başta olmak üzere 300’e yakın Protestan, sapkın oldukları sebebi öne sürülerek kazıklara bağlanarak canlı diri yakıldı. Bir o kadar insanın da hapishanelerde öldüğü iddia ediliyor. bu vakitte bine yakın Protestan kaçarak Almanya ve Cenevre’ye sığınmıştır.

Artık Kanlı Mary olarak anılmaya başlayan kraliçe bu vakitte para ıslahatı teşebbüslerinde bulundu, Katolik ülkelerle yapılan ticareti geliştirdi, Fransa ile kısa süren bir savaş bile başlattı. 1558 yılında öldükten daha sonra yerine üvey kardeşi Elizabeth tahta geçti. I. Elizabeth fazlaca daha sevilen bir kraliçe oldu.

Mary tüm bunları niye yaptı?


Tarihçilere bakılırsa Mary’nin tüm bu kanlı olaylara imza atmasının asıl sebebi babasına karşı duyduğu nefretti. Yalnızca erkek çocuğu olsun diye onu ve annesini saraydan uzaklaştıran babasının saltanatını güçlendirmek için Katolik zıddı kararlar alarak Protestanlığı güçlendirmesi, onun yıktığı bir baba figürüydü.

Tüm bunların öteki bir sebebi ise Protestanların siyasetteki rolüydü. Ülkenin bir epey değerli lordu Protestan olduğu için bu mezhebe verilen haklar yardımıyla siyasi bir güç elde ediyorlardı. Kraliçenin karar düzeneğini bile etkileyen bu gücü ortadan kaldırmanın ona nazaran tek yolu, Protestanlara verilen hakları ve hatta şahsen ortadan kaldırmaktı.

Bazı tarihçiler ise I. Mary’nin bir bayan olduğu için bunları yaptığını söylüyorlar. Devrin koşullarını göz önüne aldığımız vakit tahta oturan bir bayan ne kadar yetenekli olursa olsun ciddiye alınmayacaktı. Bu niçinle Mary, dosta düşmana gücünü göstermek ve onları korkutmak gayesiyle epey daha radikal ve kanlı kararlar almıştır.

İngiltere’nin birinci kraliçesi olan ve yüzlerce kişiyi canlı canlı yaktırarak bu ismi alan Kanlı Mary kimdir sorusunu yanıtladık ve bu olağan dışı tarihi figür ile ilgili bilmeniz gereken ayrıntılardan bahsettik. Husus hakkındaki niyetlerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.
 
Üst