arkamikontrolet
New member
Dünya tarihi savaşlarla ve bu savaşların akabinde yaşanan galibiyet ve yenilgilerle doludur. Lakin bir tanesi sadece bizim değil, tüm dünyanın mukadderatını değiştirmiştir. Osmanlı İmparatorluğu’nun işgal edilmesi ve neredeyse yok olacak noktaya gelmesi ile başlatılan Kurtuluş Savaşı, dünya tarihinde eşi gibisi görülmemiş bir çaba örneğidir. Türk milletinin bu eşsiz uğraşını en düzgün yansıtan eser ise ulusal marşımız olan İstiklal Marşı’dır.
çabucak hemen bir muvaffakiyet kazanılmamış ve savaşın mukadderatı bilinmezken yazılan İstiklal Marşı, o günlerde Türk milletinin gayretinin en büyük takviyelerinden biri olmuştur. Bize kim olduğumuzu tekrar yeniden hatırlatan ve karşımızda kim olursa olsun korkmayarak savaşmamız gerektiğini söyleyen ulusal marşımız İstiklal Marşı’nın ortaya çıkış kıssasına ve nasıl bir ortamda kaleme alındığına gelin yakından bakalım.
Bu millete bir marş lazım:
1920 yılı. Osmanlı İmparatorluğu, dünyanın dört bir köşesinden gelen emperyalist devletlerin ve onların maşalarının işgali altındadır. Anadolu ayaklanmış ve Kurtuluş Savaşı’nı resmen başlatmıştır. Bu sürecin denetimi, 23 Nisan 1920’de açılan Millet Meclisi’ndedir. Türk milleti canla başla uğraş ediyor olsa da tünelin ucunda bir ışık görmek maalesef her vakit mümkün değildir.
Bu süreçte Maarif Vekaleti’nin yani bugünün Ulusal Eğitim Bakanlığı’nın aklına bir şiir müsabakası fikri gelir. Bu şiir, kanının son damlasına kadar vatanını müdafaa eden Türk milletine kendini hatırlatacaktır. Bu şiir; Türk milletine umut verecek, inanç aşılayacak, bir an olsun korkmamasını söyleyecek ve bu vatanın elbette kurtulacağını haykıracaktır.
Şairlerimizin dikkatine:
Mustafa Kemal tarafınca da onaylanan bu şiir yarışı, 1920 tarihinde ulusal çabayı destekleyen gazetelerde şu metinle duyuruldu;
“Şairlerimizin dikkatine:
Milletimizin dahili ve harici İstiklal uğruna girişmiş olduğu çabayı söz ve terennüm için bir İstiklal Marşı, Umur-u Maarif Vekili Celilesi’nce karşılaşmaya vazedilmiştir. İşbu karşılaşma, 23 Kanun-u evvelden sene 36 tarihine kadar olup bir heyeti edebiye tarafınca, gönderilen eserler içinden intihap edilecektir ve kabul edilen yapıtın güftesi için beş yüz lira mükafat verilecektir.
Ve bir daha laakal beş yüz lira tahsis edilecek olan beste için bilahare ayrıyeten bir karşılaşma açılacaktır. Bütün müracaatlar Ankara’da Büyük Millet Meclisi Maarif Vekaletine yapılacaktır.”
Son müracaat tarihi olan 23 Aralık 1920’e kadar müsabakaya toplam 724 şiir katıldı. Bu şiirlerin şairleri içinde Kâzım Karabekir ve Hüseyin Suat Yalçın üzere kıymetli isimler de vardı. Maarif Vekaleti tarafınca yapılan incelemede maalesef bu şiirlerden hiç biri gereğince güzel bulunmadı. Maarif Vekili Hamdullah Suphi Bey’in aklına, müsabakaya katılmayan bir isim geldi.
“Milletin muvaffakiyetleri para ile övülemez.”
Şair Mehmet Akif, ulusal çabanın en büyük destekçilerindendi. Mescitlerde konuşmalar yapıyor, gazetelerde sayısız yazı kaleme alıyor ve insanları bu çabayı desteklemeye çağrıyordu. Lakin ulusal marş yarışına katılmamıştı. Zira onun için milletin muvaffakiyetleri para ile övülemezdi. Akif, para mükafatı olduğu için yarışa katılmamıştı.
Maarif Vekili Hamdullah Suphi Bey’in 5 Şubat 1921 tarihindeki mektubu ile bir şiir yazmaya davet edilen Mehmet Akif, para almamak kaydıyla bu daveti kabul etti. O devir yaşadığı Ankara’da bulunan Taceddin Dergâhı’ndaki odasına kapandı ve başladı Türk ordusuna ithaf ettiği eşsiz şiiri yazmaya.
İstiklal Marşı, alkışlar eşliğinde kabul edildi:
Mehmet Akif tarafınca kaleme alınan İstiklal Marşı, ön elemeyi geçen yedi şiir ile birlikte Mustafa Kemal başkanlığında 12 Mart 1921 tarihinde toplanan meclis oturumunda okunan birinci şiirdi. Maarif Vekili Hamdullah Suphi Beyefendi tarafınca okunan şiir, tüm meclis tarafınca ayakta alkışlandı, tekrar okundu ve oburlarının okunmasına gerek görülmeden oy fazlacaluğuyla kabul edildi.
Millet Meclisi tarafınca kabul edilen istiklal Marşı, ulusal çabayı destekleyen tüm gazetelerde yayınlandı ve ülkenin dört bir yanında gayret veren cephedeki askerlere gönderildi. Mehmet Akif tarafınca kabul edilmeyen 500 liralık ödül, o periyot fakir bayan ve çocukların bakımı için kurulmuş olan Darülmesai’ye bağışlandı. Akif, bu şiiri Türk ordusuna ithaf ettiği için hiç bir kitabına ve hatta tüm şiirlerinin toplandığı Safahat’e bile eklememiştir.
İstiklal Marşı’nın bestekarı kimdir?
İstiklal Marşı, Türk milletinde büyük bir heyecan uyandırmıştı fakat bir yandan savaş tüm şiddetiyle devam ediyordu. Bu niçinle marşın bestelenmesi iki yıl ertelendi. 12 Şubat 1923 tarihinde İstanbul Maarif Müdürlüğü tarafınca bir beste müsabakası açıldı. Mehmet Akif tarafınca kaleme alınan İstiklal Marşı, yarış kapsamında 24 farklı kişi tarafınca bestelendi.
Ülkedeki güç şartlar devam ettiği için yarış nihayete eremedi ve ülkenin farklı yerlerinde, farklı besteler okunmaya başladı. bir süre Ankara’da Osman Zeki Bey’in, İstanbul’da Ali Rıfat Beyefendi ve Zati Bey’in, İzmir’de İsmail Zühtü Bey’in ve Edirne’de Ahmet Yekta Bey’in besteleriyle okundu İstiklal Marşı.
1924 yılında toplanan şura, birinci vakit içinderda Ali Rıfat Çağatay’ın bestesini kabul etti. Fakat sonrasındasında 1930 yılında değiştirildi ve Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Şefi Osman Zeki Üngör tarafınca yapılan bugün de kullandığımız beste kabul edildi. Şiirin sadece birinci iki dörtlüğü marş olarak söylenmektedir. 2013 yılında beste üzerinde kimi düzenlemeler yapılmıştır.
‘Allah bu millete tekrar İstiklal Marşı yazdırmasın’
İstiklal Marşı, bugün olduğu üzere yazıldığı periyotta de kimi kısımlar tarafınca eleştiriliyor ve hatta bir daha yazılmasından bahsediliyordu. Hastalandığı periyotta ziyaretçilerinden biri Mehmet Akif’e, İstiklal Marşı yine yazılsa daha düzgün olmaz mı diye sordu. Akif’in karşılığı ise hepimizin kulağına küpe olacak cinstendi; “Allah bu millete tekrar istiklal marşı yazdırmasın.”
10 kıtası ile İstiklal Marşı:
-Kahraman Ordumuza-
Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak;
Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak.
O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak;
O benimdir, o benim milletimindir fakat.
Çatma, kurban olayım çehreni ey nazlı hilâl!
Kahraman ırkıma bir gül… ne bu şiddet bu celâl?
Sana olmaz dökülen kanlarımız daha sonra helâl,
Hakkıdır, Hakk’a tapan, milletimin istiklâl.
Ben ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım.
Hangi çılgın bana zincir vuracakmış? Şaşarım!
Kükremiş sel üzereyim; bendimi çiğner, aşarım;
Yırtarım dağları, enginlere sığmam, taşarım.
Garb’ın âfâkını sarmışsa çelik zırhlı duvar;
Benim iman dolu göğsüm üzere serhaddim var.
Ulusun, korkma! Nasıl bu biçimde bir îmânı boğar,
“Medeniyet!” dediğin tek dişi kalmış canavar?
Arkadaş! Yurduma alçakları uğratma sakın;
Siper et gövdeni, dursun bu hayâsızca akın.
Doğacaktır sana va’dettiği günler Hakk’ın…
Kim bilir, tahminen yarın… tahminen yarından da yakın.
Bastığın yerleri “toprak!” diyerek geçme, tanı!
Düşün altındaki binlerce kefensiz yatanı.
Sen şehîd oğlusun, incitme, yazıktır atanı;
Verme, dünyâları alsan da, bu cennet vatanı.
Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki fedâ?
Şühedâ fışkıracak, toprağı sıksan şühedâ!
Cânı, cânânı, bütün varımı alsın da Hudâ,
Etmesin tek vatanımdan beni dünyâda cüdâ.
Ruhumun senden, İlâhî, şudur lakin emeli:
Değmesin ma’bedimin göğsüne nâ-mahrem eli!
Bu ezanlar-ki şehâdetleri dînin temeli
Ebedî yurdumun üstünde benim inlemeli
bu biçimde vecd ile bin secde eder –var ise- taşım;
Her cerîhamdan, İlâhî, boşanıp kanlı yaşım,
Fışkırır rûh-i mücerred üzere yerden na’şım;
bu biçimde yükselerek Arş’a kıymet, tahminen başım.
Dalgalan sen de şafaklar üzere ey ulu hilâl;
Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helâl.
Ebediyen sana yok, ırkıma yok izmihlâl:
Hakkıdır, hür hayatış bayrağımın hürriyet;
Hakkıdır, Hakk’a tapan milletimin istiklâl!
Ülkemiz Türkiye Cumhuriyeti’nin en değerli kıymetlerinden ve Türk milletinin bağımsızlığının sembolü olan İstiklal Marşı hakkında bilmeniz gerekenler ve yazılış öyküsünden bahsettik. Niyetlerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.
çabucak hemen bir muvaffakiyet kazanılmamış ve savaşın mukadderatı bilinmezken yazılan İstiklal Marşı, o günlerde Türk milletinin gayretinin en büyük takviyelerinden biri olmuştur. Bize kim olduğumuzu tekrar yeniden hatırlatan ve karşımızda kim olursa olsun korkmayarak savaşmamız gerektiğini söyleyen ulusal marşımız İstiklal Marşı’nın ortaya çıkış kıssasına ve nasıl bir ortamda kaleme alındığına gelin yakından bakalım.
Bu millete bir marş lazım:
1920 yılı. Osmanlı İmparatorluğu, dünyanın dört bir köşesinden gelen emperyalist devletlerin ve onların maşalarının işgali altındadır. Anadolu ayaklanmış ve Kurtuluş Savaşı’nı resmen başlatmıştır. Bu sürecin denetimi, 23 Nisan 1920’de açılan Millet Meclisi’ndedir. Türk milleti canla başla uğraş ediyor olsa da tünelin ucunda bir ışık görmek maalesef her vakit mümkün değildir.
Bu süreçte Maarif Vekaleti’nin yani bugünün Ulusal Eğitim Bakanlığı’nın aklına bir şiir müsabakası fikri gelir. Bu şiir, kanının son damlasına kadar vatanını müdafaa eden Türk milletine kendini hatırlatacaktır. Bu şiir; Türk milletine umut verecek, inanç aşılayacak, bir an olsun korkmamasını söyleyecek ve bu vatanın elbette kurtulacağını haykıracaktır.
Şairlerimizin dikkatine:
Mustafa Kemal tarafınca da onaylanan bu şiir yarışı, 1920 tarihinde ulusal çabayı destekleyen gazetelerde şu metinle duyuruldu;
“Şairlerimizin dikkatine:
Milletimizin dahili ve harici İstiklal uğruna girişmiş olduğu çabayı söz ve terennüm için bir İstiklal Marşı, Umur-u Maarif Vekili Celilesi’nce karşılaşmaya vazedilmiştir. İşbu karşılaşma, 23 Kanun-u evvelden sene 36 tarihine kadar olup bir heyeti edebiye tarafınca, gönderilen eserler içinden intihap edilecektir ve kabul edilen yapıtın güftesi için beş yüz lira mükafat verilecektir.
Ve bir daha laakal beş yüz lira tahsis edilecek olan beste için bilahare ayrıyeten bir karşılaşma açılacaktır. Bütün müracaatlar Ankara’da Büyük Millet Meclisi Maarif Vekaletine yapılacaktır.”
Son müracaat tarihi olan 23 Aralık 1920’e kadar müsabakaya toplam 724 şiir katıldı. Bu şiirlerin şairleri içinde Kâzım Karabekir ve Hüseyin Suat Yalçın üzere kıymetli isimler de vardı. Maarif Vekaleti tarafınca yapılan incelemede maalesef bu şiirlerden hiç biri gereğince güzel bulunmadı. Maarif Vekili Hamdullah Suphi Bey’in aklına, müsabakaya katılmayan bir isim geldi.
“Milletin muvaffakiyetleri para ile övülemez.”
Şair Mehmet Akif, ulusal çabanın en büyük destekçilerindendi. Mescitlerde konuşmalar yapıyor, gazetelerde sayısız yazı kaleme alıyor ve insanları bu çabayı desteklemeye çağrıyordu. Lakin ulusal marş yarışına katılmamıştı. Zira onun için milletin muvaffakiyetleri para ile övülemezdi. Akif, para mükafatı olduğu için yarışa katılmamıştı.
Maarif Vekili Hamdullah Suphi Bey’in 5 Şubat 1921 tarihindeki mektubu ile bir şiir yazmaya davet edilen Mehmet Akif, para almamak kaydıyla bu daveti kabul etti. O devir yaşadığı Ankara’da bulunan Taceddin Dergâhı’ndaki odasına kapandı ve başladı Türk ordusuna ithaf ettiği eşsiz şiiri yazmaya.
İstiklal Marşı, alkışlar eşliğinde kabul edildi:
Mehmet Akif tarafınca kaleme alınan İstiklal Marşı, ön elemeyi geçen yedi şiir ile birlikte Mustafa Kemal başkanlığında 12 Mart 1921 tarihinde toplanan meclis oturumunda okunan birinci şiirdi. Maarif Vekili Hamdullah Suphi Beyefendi tarafınca okunan şiir, tüm meclis tarafınca ayakta alkışlandı, tekrar okundu ve oburlarının okunmasına gerek görülmeden oy fazlacaluğuyla kabul edildi.
Millet Meclisi tarafınca kabul edilen istiklal Marşı, ulusal çabayı destekleyen tüm gazetelerde yayınlandı ve ülkenin dört bir yanında gayret veren cephedeki askerlere gönderildi. Mehmet Akif tarafınca kabul edilmeyen 500 liralık ödül, o periyot fakir bayan ve çocukların bakımı için kurulmuş olan Darülmesai’ye bağışlandı. Akif, bu şiiri Türk ordusuna ithaf ettiği için hiç bir kitabına ve hatta tüm şiirlerinin toplandığı Safahat’e bile eklememiştir.
İstiklal Marşı’nın bestekarı kimdir?
İstiklal Marşı, Türk milletinde büyük bir heyecan uyandırmıştı fakat bir yandan savaş tüm şiddetiyle devam ediyordu. Bu niçinle marşın bestelenmesi iki yıl ertelendi. 12 Şubat 1923 tarihinde İstanbul Maarif Müdürlüğü tarafınca bir beste müsabakası açıldı. Mehmet Akif tarafınca kaleme alınan İstiklal Marşı, yarış kapsamında 24 farklı kişi tarafınca bestelendi.
Ülkedeki güç şartlar devam ettiği için yarış nihayete eremedi ve ülkenin farklı yerlerinde, farklı besteler okunmaya başladı. bir süre Ankara’da Osman Zeki Bey’in, İstanbul’da Ali Rıfat Beyefendi ve Zati Bey’in, İzmir’de İsmail Zühtü Bey’in ve Edirne’de Ahmet Yekta Bey’in besteleriyle okundu İstiklal Marşı.
1924 yılında toplanan şura, birinci vakit içinderda Ali Rıfat Çağatay’ın bestesini kabul etti. Fakat sonrasındasında 1930 yılında değiştirildi ve Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Şefi Osman Zeki Üngör tarafınca yapılan bugün de kullandığımız beste kabul edildi. Şiirin sadece birinci iki dörtlüğü marş olarak söylenmektedir. 2013 yılında beste üzerinde kimi düzenlemeler yapılmıştır.
‘Allah bu millete tekrar İstiklal Marşı yazdırmasın’
İstiklal Marşı, bugün olduğu üzere yazıldığı periyotta de kimi kısımlar tarafınca eleştiriliyor ve hatta bir daha yazılmasından bahsediliyordu. Hastalandığı periyotta ziyaretçilerinden biri Mehmet Akif’e, İstiklal Marşı yine yazılsa daha düzgün olmaz mı diye sordu. Akif’in karşılığı ise hepimizin kulağına küpe olacak cinstendi; “Allah bu millete tekrar istiklal marşı yazdırmasın.”
10 kıtası ile İstiklal Marşı:
-Kahraman Ordumuza-
Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak;
Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak.
O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak;
O benimdir, o benim milletimindir fakat.
Çatma, kurban olayım çehreni ey nazlı hilâl!
Kahraman ırkıma bir gül… ne bu şiddet bu celâl?
Sana olmaz dökülen kanlarımız daha sonra helâl,
Hakkıdır, Hakk’a tapan, milletimin istiklâl.
Ben ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım.
Hangi çılgın bana zincir vuracakmış? Şaşarım!
Kükremiş sel üzereyim; bendimi çiğner, aşarım;
Yırtarım dağları, enginlere sığmam, taşarım.
Garb’ın âfâkını sarmışsa çelik zırhlı duvar;
Benim iman dolu göğsüm üzere serhaddim var.
Ulusun, korkma! Nasıl bu biçimde bir îmânı boğar,
“Medeniyet!” dediğin tek dişi kalmış canavar?
Arkadaş! Yurduma alçakları uğratma sakın;
Siper et gövdeni, dursun bu hayâsızca akın.
Doğacaktır sana va’dettiği günler Hakk’ın…
Kim bilir, tahminen yarın… tahminen yarından da yakın.
Bastığın yerleri “toprak!” diyerek geçme, tanı!
Düşün altındaki binlerce kefensiz yatanı.
Sen şehîd oğlusun, incitme, yazıktır atanı;
Verme, dünyâları alsan da, bu cennet vatanı.
Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki fedâ?
Şühedâ fışkıracak, toprağı sıksan şühedâ!
Cânı, cânânı, bütün varımı alsın da Hudâ,
Etmesin tek vatanımdan beni dünyâda cüdâ.
Ruhumun senden, İlâhî, şudur lakin emeli:
Değmesin ma’bedimin göğsüne nâ-mahrem eli!
Bu ezanlar-ki şehâdetleri dînin temeli
Ebedî yurdumun üstünde benim inlemeli
bu biçimde vecd ile bin secde eder –var ise- taşım;
Her cerîhamdan, İlâhî, boşanıp kanlı yaşım,
Fışkırır rûh-i mücerred üzere yerden na’şım;
bu biçimde yükselerek Arş’a kıymet, tahminen başım.
Dalgalan sen de şafaklar üzere ey ulu hilâl;
Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helâl.
Ebediyen sana yok, ırkıma yok izmihlâl:
Hakkıdır, hür hayatış bayrağımın hürriyet;
Hakkıdır, Hakk’a tapan milletimin istiklâl!
Ülkemiz Türkiye Cumhuriyeti’nin en değerli kıymetlerinden ve Türk milletinin bağımsızlığının sembolü olan İstiklal Marşı hakkında bilmeniz gerekenler ve yazılış öyküsünden bahsettik. Niyetlerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.