arkamikontrolet
New member
Fatih, Yasal, Yavuz üzere büyük Osmanlı padişahlarının ömrüne hepimiz hakimiz fakat IV. Murad üzere padişahların ömrünü pek bilinmiyor. örneğin IV. Murad denilince her insanın aklına birinci vakit içinderda alkol ve tütün yasakları gelir fakat çocuk yaşta tahta çıktığı, o devir İstanbul ve Bağdat’ta büyük isyanlar olduğu ve kaybolan devlet otoritesini bir daha sağlamak için kardeşlerini öldürmeyi göze aldığını pek kimse bilmez.
Kabul etmek gerekiyor ki dünyanın üçte birine hakim olan bir imparatorluğu yönetmek için alınan kararları bugün oturduğumuz yerden eleştirmemiz tarihi süreci anlamamamızdan kaynaklanıyor. Annesi Kösem Sultan ve maharetsiz sadrazamlar olmasa tahminen IV. Murad’ı bugün epey daha farklı anıyor olabilirdik. Gelin IV. Murad kimdir biraz daha yakından tanıyalım ve ömrü hakkındaki farklı bilgileri bakılırsalim.
‘Bir mecnun halife olamaz’ dediler, çocuk Murad’ı tahta çıkardılar:
IV. Murad’ın tahta çıkışı öncesi yaşananlara bir göz atalım. Yeniçeri güzelce raydan çıkmış, imparatorluğun her bir köşesinde terör estirir hale gelmişti. Son olarak Genç Osman’ı tahttan indirmiş ve öldürmüşlerdi. Bunun üzerine yine I. Mustafa tahta çıkarıldı lakin şeyhülislam tarafınca akli istikrarı yerinde görülmedi ve onun yerine çabucak hemen çocuk yaşta olan IV. Murad tahta çıkarıldı.
I. Ahmed’in Kösem Sultan’dan olma oğlu olan IV. Murad, 1623 yılında tahta geçtiğinde çabucak hemen 11 yaşındaydı. Tahta çıktığı vakit İstanbul’da hala küçük isyanlar devam ediyor lakin en değerli isyan Bağdat’ta yaşanıyordu. İran kışkırtmalı Bağdat isyanı ile birlikte bir de Genç Osman’ın kanı yerde kalmayacak diye tuttuğu yeniçeriyi öldüren Erzurum Valisi Abaza Mehmed Paşa başkaldırıyordu.
IV. Murad 20 yaşına gelene kadar ülkeyi Kösem Sultan ve sadrazamlar yönetti. Maalesef bu istekli sadrazamlar bir o kadar da beceriksizdi ve bir türlü işe fayda hareketler yapamadıkları için tekraren değiştirildiler. Son olarak Dâmâd Hüsrev Paşa sadrazam olarak Abaza isyanını çözdü. Fakat Bağdat hala kaynamaktaydı.
IV. Murad saltanatı tam manasıyla başlıyor:
IV. Murad artık genç bir delikanlı olduğunda devletin annesi ve beceriksizler sadrazamlar tarafınca yönetim edilmesine müsaade vermemeye başlayarak bir hayli devlet adamını idam ettirmiştir. bu vakitte İstanbul’da isyanlarda şahsen alana inerek gücün kendisinde olduğunu halka hatırlatmış ve isyan eden bir hayli başıbozuğu alaşağı etmiştir.
Ona Bağdat Fatihi unvanını kazandıracak sefere çıkması ise en değerli icraatlerinden biridir. Ortalığın karışık olmasından faydalanan İran Şahı, Bağdat’ta sonu gelmez isyanları desteklemeye devam ediyordu. İkinci İran Seferi sonunda IV. Murad, Bağdat’ı bir daha Osmanlı topraklarına kattı. Yapılan seferler boyunca gözüpek ve cesurluğuyla anıldı.
Heybetiyle göz korkutan gürz:
IV. Murad, gözü pek olduğu kadar kuvvetli bir padişahtı. Osmanlı tarihinde bir epeyce kuvvetli asker ve maharetli kumandan olan padişah vardır ancak hiç biri IV. Murad üzere bir gürz kullanmamıştır. Bugün Topkapı Sarayı müzesinde nazaranbileceğiniz IV. Murad’ın gürzü tam 200 okka yani 256 kilogramdır.
Gürz nedir bilmeyenler için anlatalım; tek elle kullanılan bir savaş topuzudur, öldürücü darbeler vurmak ve zırh parçalamak için kullanılır. Yani IV. Murad 256 kiloluk bir gürzü tek eliyle kullanıyor, savaşıyor ve düşmanını öldürebiliyordu. pek genç bir sultan için oldukça büyük bir güç.
IV. Murad vefatı:
Bağdat Fatihi unvanıyla İstanbul’a dönen IV. Murad, bir ava çıktı. Avdan döndüğünde yatağa düşecek kadar hastaydı. Ataları üzere nikris yani gut hastalığından muzdarip olan IV. Murad, onlarca gün yatakta kaldı. çabucak hemen 28 yaşındayken 8 Şubat 1640 tarihinde ömrünü kaybetti. Yerine, hayatta kalan tek kardeşi İbrahim geçti. Zira öbür bütün kardeşlerini öldürtmüştü.
IV. Murad kardeşlerini niye öldürttü?
Osmanlı İmparatorluğu’nda şehzadeler tahta çıkmadan evvel sancaklara gönderilir ve devlet yönetme deneyimi kazanırlardı. Lakin bu gelenek bozuldu ve şehzadeler sarayın bir odasında taht sırası beklemeye başladılar. Bu durum, hem imparatorluğun niye güç kaybettiğini tıpkı vakitte kimi sultanların niye akıl sıhhatini kaybettiğini açıklıyor.
IV. Murad tahta çıkmadan evvel sultanlar yeniçeri ocağı ve devlet idaresi tarafınca öldürülüyor, yerlerine aslına bakarsan kafeste beklemekte olan başka varisler geçiriliyordu. IV. Murad ocağın ve idarenin gücünü kesmeye başlamıştı lakin bir odada yerine geçmek için bekleyen kardeşlerinin olması, otoritesini güçlendirmiyordu.
Bağdat seferinden döndüğü sırada annesi Kösem Sultan’ın bir şeyler çevirdiği haberini alan IV. Murad, kardeşleri Bayezid, Kasım ve Süleyman’ın katlini emretti. Annesi tarafınca saklanan İbrahim haricinde bu üç şehzade kafesten çıkarılarak boğduruldu. İbrahim de öldürülseydi bugün Osmanlı soyu devam etmeyecekti.
IV. Murad kahvehaneleri niye yasakladı?
IV. Murad; alkol, tütün ve kahve kullanmasını yasaklayarak bu mamüllerin tüketildiği kahvehane ve meyhaneleri de kapattırmıştır. bir epey uzmana göre bu eserler haram olduğu için yasaklanmıştı. Kimi uzmanlar ise o devir İstanbul’da sık sık yaşanan yangınlar sebebiyle bu mamüllerin yasaklandığını söylüyor. Gerçek ise biraz daha karmaşık.
IV. Murad’ın saltanatı sırasında imparatorluk büyük güç kaybetmişti. Hatta saraydaki altın ve gümüşlerin eritilerek paraya dönüştürüldüğü bile söylenir. Bir de üstüne farklı bölgelerde isyanlar çıkınca hanedanlık düzgünce halkın lisanına düşmeye başlamıştı. Halkın toplanıp dedikodu yaptığı en tanınan yerler ise kahvehanelerdir.
aslına bakarsan isyana hazır bir halkın bir de kahvehanelerde ve meyhanelerde toplanarak devlet aleyhine dedikodu yapmasını istemeyen IV. Murad, tüm bu toplantı yerlerini yasaklamıştır. Yani alkol ve tütün yasağı, haram – helal olayından fazla o periyot halkın devlet hakkında dedikodu yapmasını önlemek hedefi taşıyordu.
çabucak hemen çocuk yaşta tahta çıkmasına karşın hamaseti ve gücü ile tanınan IV. Murad kimdir sorusunu yanıtladık ve bu az tanınan padişah hakkında bilmeniz gereken ayrıntılardan bahsettik. Türk tarihi, birçok vakit anlatılanlardan epey daha derin kıssalar gizler. Biraz araştırmanın kimseye ziyanı olmaz.
Kabul etmek gerekiyor ki dünyanın üçte birine hakim olan bir imparatorluğu yönetmek için alınan kararları bugün oturduğumuz yerden eleştirmemiz tarihi süreci anlamamamızdan kaynaklanıyor. Annesi Kösem Sultan ve maharetsiz sadrazamlar olmasa tahminen IV. Murad’ı bugün epey daha farklı anıyor olabilirdik. Gelin IV. Murad kimdir biraz daha yakından tanıyalım ve ömrü hakkındaki farklı bilgileri bakılırsalim.
‘Bir mecnun halife olamaz’ dediler, çocuk Murad’ı tahta çıkardılar:
IV. Murad’ın tahta çıkışı öncesi yaşananlara bir göz atalım. Yeniçeri güzelce raydan çıkmış, imparatorluğun her bir köşesinde terör estirir hale gelmişti. Son olarak Genç Osman’ı tahttan indirmiş ve öldürmüşlerdi. Bunun üzerine yine I. Mustafa tahta çıkarıldı lakin şeyhülislam tarafınca akli istikrarı yerinde görülmedi ve onun yerine çabucak hemen çocuk yaşta olan IV. Murad tahta çıkarıldı.
I. Ahmed’in Kösem Sultan’dan olma oğlu olan IV. Murad, 1623 yılında tahta geçtiğinde çabucak hemen 11 yaşındaydı. Tahta çıktığı vakit İstanbul’da hala küçük isyanlar devam ediyor lakin en değerli isyan Bağdat’ta yaşanıyordu. İran kışkırtmalı Bağdat isyanı ile birlikte bir de Genç Osman’ın kanı yerde kalmayacak diye tuttuğu yeniçeriyi öldüren Erzurum Valisi Abaza Mehmed Paşa başkaldırıyordu.
IV. Murad 20 yaşına gelene kadar ülkeyi Kösem Sultan ve sadrazamlar yönetti. Maalesef bu istekli sadrazamlar bir o kadar da beceriksizdi ve bir türlü işe fayda hareketler yapamadıkları için tekraren değiştirildiler. Son olarak Dâmâd Hüsrev Paşa sadrazam olarak Abaza isyanını çözdü. Fakat Bağdat hala kaynamaktaydı.
IV. Murad saltanatı tam manasıyla başlıyor:
IV. Murad artık genç bir delikanlı olduğunda devletin annesi ve beceriksizler sadrazamlar tarafınca yönetim edilmesine müsaade vermemeye başlayarak bir hayli devlet adamını idam ettirmiştir. bu vakitte İstanbul’da isyanlarda şahsen alana inerek gücün kendisinde olduğunu halka hatırlatmış ve isyan eden bir hayli başıbozuğu alaşağı etmiştir.
Ona Bağdat Fatihi unvanını kazandıracak sefere çıkması ise en değerli icraatlerinden biridir. Ortalığın karışık olmasından faydalanan İran Şahı, Bağdat’ta sonu gelmez isyanları desteklemeye devam ediyordu. İkinci İran Seferi sonunda IV. Murad, Bağdat’ı bir daha Osmanlı topraklarına kattı. Yapılan seferler boyunca gözüpek ve cesurluğuyla anıldı.
Heybetiyle göz korkutan gürz:
IV. Murad, gözü pek olduğu kadar kuvvetli bir padişahtı. Osmanlı tarihinde bir epeyce kuvvetli asker ve maharetli kumandan olan padişah vardır ancak hiç biri IV. Murad üzere bir gürz kullanmamıştır. Bugün Topkapı Sarayı müzesinde nazaranbileceğiniz IV. Murad’ın gürzü tam 200 okka yani 256 kilogramdır.
Gürz nedir bilmeyenler için anlatalım; tek elle kullanılan bir savaş topuzudur, öldürücü darbeler vurmak ve zırh parçalamak için kullanılır. Yani IV. Murad 256 kiloluk bir gürzü tek eliyle kullanıyor, savaşıyor ve düşmanını öldürebiliyordu. pek genç bir sultan için oldukça büyük bir güç.
IV. Murad vefatı:
Bağdat Fatihi unvanıyla İstanbul’a dönen IV. Murad, bir ava çıktı. Avdan döndüğünde yatağa düşecek kadar hastaydı. Ataları üzere nikris yani gut hastalığından muzdarip olan IV. Murad, onlarca gün yatakta kaldı. çabucak hemen 28 yaşındayken 8 Şubat 1640 tarihinde ömrünü kaybetti. Yerine, hayatta kalan tek kardeşi İbrahim geçti. Zira öbür bütün kardeşlerini öldürtmüştü.
IV. Murad kardeşlerini niye öldürttü?
Osmanlı İmparatorluğu’nda şehzadeler tahta çıkmadan evvel sancaklara gönderilir ve devlet yönetme deneyimi kazanırlardı. Lakin bu gelenek bozuldu ve şehzadeler sarayın bir odasında taht sırası beklemeye başladılar. Bu durum, hem imparatorluğun niye güç kaybettiğini tıpkı vakitte kimi sultanların niye akıl sıhhatini kaybettiğini açıklıyor.
IV. Murad tahta çıkmadan evvel sultanlar yeniçeri ocağı ve devlet idaresi tarafınca öldürülüyor, yerlerine aslına bakarsan kafeste beklemekte olan başka varisler geçiriliyordu. IV. Murad ocağın ve idarenin gücünü kesmeye başlamıştı lakin bir odada yerine geçmek için bekleyen kardeşlerinin olması, otoritesini güçlendirmiyordu.
Bağdat seferinden döndüğü sırada annesi Kösem Sultan’ın bir şeyler çevirdiği haberini alan IV. Murad, kardeşleri Bayezid, Kasım ve Süleyman’ın katlini emretti. Annesi tarafınca saklanan İbrahim haricinde bu üç şehzade kafesten çıkarılarak boğduruldu. İbrahim de öldürülseydi bugün Osmanlı soyu devam etmeyecekti.
IV. Murad kahvehaneleri niye yasakladı?
IV. Murad; alkol, tütün ve kahve kullanmasını yasaklayarak bu mamüllerin tüketildiği kahvehane ve meyhaneleri de kapattırmıştır. bir epey uzmana göre bu eserler haram olduğu için yasaklanmıştı. Kimi uzmanlar ise o devir İstanbul’da sık sık yaşanan yangınlar sebebiyle bu mamüllerin yasaklandığını söylüyor. Gerçek ise biraz daha karmaşık.
IV. Murad’ın saltanatı sırasında imparatorluk büyük güç kaybetmişti. Hatta saraydaki altın ve gümüşlerin eritilerek paraya dönüştürüldüğü bile söylenir. Bir de üstüne farklı bölgelerde isyanlar çıkınca hanedanlık düzgünce halkın lisanına düşmeye başlamıştı. Halkın toplanıp dedikodu yaptığı en tanınan yerler ise kahvehanelerdir.
aslına bakarsan isyana hazır bir halkın bir de kahvehanelerde ve meyhanelerde toplanarak devlet aleyhine dedikodu yapmasını istemeyen IV. Murad, tüm bu toplantı yerlerini yasaklamıştır. Yani alkol ve tütün yasağı, haram – helal olayından fazla o periyot halkın devlet hakkında dedikodu yapmasını önlemek hedefi taşıyordu.
çabucak hemen çocuk yaşta tahta çıkmasına karşın hamaseti ve gücü ile tanınan IV. Murad kimdir sorusunu yanıtladık ve bu az tanınan padişah hakkında bilmeniz gereken ayrıntılardan bahsettik. Türk tarihi, birçok vakit anlatılanlardan epey daha derin kıssalar gizler. Biraz araştırmanın kimseye ziyanı olmaz.