arkamikontrolet
New member
Kendi ayakları üzerinde durmaya başladığı andan itibaren beşerler kendilerini başkalarıyla bir yarış ortasında bulur. Bu yarışta her insanın hedefi kazanmak olsa da birtakım durumlarda bireyler, kazanabilecekken kendilerini geri itiyor. Birden fazla kişi de bu durumu görüp sonlanarak, kendilerini geri iten bu bireylere ’nankör’ damgası vuruyor.
Pekala hakikaten bu durum nankörlük olarak yorumlanabilir mi? Bu sorunun karşılığını vermek için tarihte birinci vakit içinderda Abraham Harold Maslow tarafınca ortaya atılan Jonah kompleksini açıklayacağız. Haberiniz olmadan üzerinizde taşıyor olabileceğiniz bu durum, gelecekteki memnun ömrünüzün önüne sert bir bariyer koyabilir. Hatta koymuş olabilir bile, birkaç kez.
özetlemek gerekirse nereden geliyor bu Jonah kompleksi?
Yunus kompleksi olarak da karşınıza çıkabilecek olan bu durum, ismini tıpkı ismi taşıyan peygamberin öyküsünden alıyor. Kelam konusu kıssada özetlemek gerekirse Hz. Yunus, Nineveh kentine oradaki insanları uyarması ve yanlışsız yolu göstermesi üzere gönderiliyor. Lakin bu bakılırsavinden uzaklaşan peygamber, gelen buyruğun tersine Tarshish kentine hakikat gemiyle yola çıkıyor.
Verilen emre karşı çıkan peygamberin üzerine güçlü bir fırtına gönderiliyor ve gemidekiler, peygamberi denize atarak fırtınadan kurtuluyor. ondan sonrasında birçok kişinin duyar duymaz hatırlayacağı balık, Hz. Yunus’u yutup 3 gün boyunca karnında tutuyor. tekrar karaya bastığında ise peygamber, verilen buyruğu yerine getirip Nineveh halkını uyarıyor ve üzerlerine gelen felaketin önüne geçiyor.
Ancak Hz. Yunus, bu özelliğini başta kullanmadığı için potansiyelini yerine getiremeyip sorumluluktan çekilmiş oldu. Bu da günümüze Jonah kompleksini getirdi.
Günümüzdeki örnekleri neler?
Aslında çalışınca kolay geleceğini bildiğiniz bir derse çalışmak yerine vakit öldürme, seçileceğinizden emin olduğunuz bir iş görüşmesine geç gitme, çabucak bitirebileceğiniz bir işi yapmak yerine örnek olarak telefonla uğraşma üzere biroldukca durumu, Jonah kompleksinin günümüzdeki örnekleri olarak gösterebiliriz.
Bunları gerçekleştiren şahıslara dışarıdan bakıp iç dünyalarını görmeyenleri asıl düşündüren kısım da burada başlıyor:
Aslında bize yarar sağlayacak olan bu işlerden niye kaçıyoruz?
Bunun hem şahsi tıpkı vakitte toplumsal bağlamda çeşitli sebepleri bulunuyor ama genel olarak iki başlık altında toplayabiliriz. Bunların birincisinde büyük ölçüde şahsi bir sebep varken başkasında topluma bağlı yaşamanın tesirli olduğunu görüyoruz.
şahsi olanla başlayalım: Kaçtığımız şey evvela sorumluluğun ta kendisi
Şu an elinizde olan işinizde çok başarılı olabilirsiniz. Hatta tahminen o kadar güzelsinizdir ki tüm çalışan arkadaşlarınız terfi alacağınıza kesin gözüyle bakar. Bu noktada muvaffakiyetinizin görülmesi her ne kadar sevindirici olsa da akabinde yeni konumun getirdiği yeni sorumlulukların korkusu gelir.
Bu da olduğunuz yerden yükselip yeni sorumlulukları ve yeni bakılırsavleri kucaklamayı daha az tercih edilesi hâle getirir. Sonuç olarak bu durum, elinizdeki ipleri büsbütün bırakmasanız da gorece daha rahat bir biçimde tutmanıza sebep olur. Yani tahminen de birden fazla kişinin hayallerini kurduğu o terfi, sizin için daha başlamadan eziyet olur. kararında da kendinizi sabote etmiş olursunuz. Bu noktada “Ya yapamazsam?” fikri de büyük rol oynar.
olağan olarak bunu iş dünyasıyla sınırlamak yanlış olur. ömrün sayısız alanında bu üzere durumlara rastlamak mümkün.
Topluluktan başka kalmamak için kendinizi geriye çekiyor olabilirsiniz:
sıradan bir örnekle açıklamak gerekirse, okul imtihanlarından konuşan bir küme öğrencinin imtihan daha sonrası notları tartıştığını düşünelim. Hepsi birbirine yaklaşık notlar almış olsun ve bunu da bir dayanışma noktası olarak kullansınlar.
Bu arkadaş kümesinden biri, çabucak sonrasında derse kâfi ilgiyi gösterdiğinde epey da güç olmadığını fark etsin ve sonuç olarak çalışıp, imtihanda öbür arkadaşlarından yüksek bir not alsın. Bu noktada bir dışlanma durumu gerçekleşecektir. elbette bu durum, onunla konuşmayı kesip tekrar irtibata geçmeyecekler demek değil.
Daha fazlaca, bahsetmiş olduğumiz durumda yüksek not alan öğrenci, başkalarının ‘düşük not’ temalı konuşmalarının haricinde kalacak. Zira o artık yüksek not alan bir öğrenci. Düşük not alanların dayanışma noktası olarak kullandığı durumu aşıp notunu üstlere taşıdı. Pekala, notu fazlaca yüksek bulunmasına karşın arkadaşlarıyla içindeki sohbet daraldığı için huzursuz hissetmesi olağan değil mi?
Bu noktada notunu yüksek tutup daha uygun bir eğitim ömrü sürdürebilir yahut kendini sabote ederek arkadaşlarıyla birlikte kalabilir. Jonah kompleksinin insanları ayırdığı nokta tam da burasıdır. Tanıdık geldiyse siz de bu noktada durup, kendi davranışlarınızı sorgulayıp içeriği okumaya devam edebilirsiniz. Artık hem şahsi birebir vakitte toplumsal sebeplerle bu durumdan muzdarip olanları ortak paydada buluşturan tabire gelelim: Çok dert
İnsanı ele geçiren ziyanlı telaşlar her yerdedir, onlardan ‘kaçamazsınız’
Evet, evleneceğiniz vakit da kaygılanırsınız, birilerinden nefret ederken de. Birebir biçimde birinden hoşlanırken de kaygılanırsınız, bir iş başvurusu yaparken de. Korku hayatımızın fazlaca büyük bir kısmında kendini gösterir. Jonah kompleksinde de bunu görürüz.
Daha büyük sorumlulukların getirdiği yük bir telaş niçinidir. Birebir biçimde daha güzel yerlere gelindiğinde bireylerin yalnız kalma ihtimali de bir korku niçinidir. Tüm bu korkular, daha harekete geçmeden insanları geri adım atmaya iter. Pekala bu durumda ne yapabiliriz ki?
Kendinize karşı dürüst, objektif olarak başlayın:
Motivasyon sayfalarının size söylemiş olduği gerçekçi olmayan tavsiyeleri kişiliğinize oturtmak yerine, var ise pürüzlerinizi ortadan kaldırmanız gerekir. Bunun için de onları evvel bulmanız gerekir. Zira bu pürüzleri görmezden gelmeniz onları yok etmez, yalnızca üstünü örtmüş olursunuz. Bu da bir ömür kendinize palavra söyleme riskini birlikteinde getirir.
Ancak objektif bir açıdan bakarak üzerinizdeki pürüzlerin tam olarak nelerden kaynaklandığını, nasıl kaynaklandığını görür ve kabullenirseniz onlarla başa çıkma bahtınız artar ve daha kaliteli bir hayat önünüze sunulmuş olur. Bu pürüzleri korkularınız olarak düşünebilirsiniz. Çünkü kaynağını bulursanız onları denetim altına almanız da kolaylaşır.
Bunun yanında ileriye dönük planlar yapmak da işinize yarayacaktır.
Muhakkak amaçları gerçekleştirdiğiniz vakit içinderda yanınızda kimlerin olduğu ve ne durumda olduğunuz üzere bilgileri önce belirlerseniz ileride doğaçlama yaparak kendinizi sabote etme riskiniz de giderek daha az muhtemel hâle gelir.
Son olarak Maslow’un bu mevzudaki tavsiyesi, kendinize karşı objektif olma basamağında ilerleme katetmenizin akabinde ‘gurur ve alçak gönüllülük içindeki dengeyi sağladığınızdan emin olun.’
Unutmayın, her durumda ipleri elinde tutan sizlersiniz
Kaynaklar: Psikolog Nevzat SARAYCIKLI, Psychology Today, Jonah Calinawan
Pekala hakikaten bu durum nankörlük olarak yorumlanabilir mi? Bu sorunun karşılığını vermek için tarihte birinci vakit içinderda Abraham Harold Maslow tarafınca ortaya atılan Jonah kompleksini açıklayacağız. Haberiniz olmadan üzerinizde taşıyor olabileceğiniz bu durum, gelecekteki memnun ömrünüzün önüne sert bir bariyer koyabilir. Hatta koymuş olabilir bile, birkaç kez.
özetlemek gerekirse nereden geliyor bu Jonah kompleksi?
Yunus kompleksi olarak da karşınıza çıkabilecek olan bu durum, ismini tıpkı ismi taşıyan peygamberin öyküsünden alıyor. Kelam konusu kıssada özetlemek gerekirse Hz. Yunus, Nineveh kentine oradaki insanları uyarması ve yanlışsız yolu göstermesi üzere gönderiliyor. Lakin bu bakılırsavinden uzaklaşan peygamber, gelen buyruğun tersine Tarshish kentine hakikat gemiyle yola çıkıyor.
Verilen emre karşı çıkan peygamberin üzerine güçlü bir fırtına gönderiliyor ve gemidekiler, peygamberi denize atarak fırtınadan kurtuluyor. ondan sonrasında birçok kişinin duyar duymaz hatırlayacağı balık, Hz. Yunus’u yutup 3 gün boyunca karnında tutuyor. tekrar karaya bastığında ise peygamber, verilen buyruğu yerine getirip Nineveh halkını uyarıyor ve üzerlerine gelen felaketin önüne geçiyor.
Ancak Hz. Yunus, bu özelliğini başta kullanmadığı için potansiyelini yerine getiremeyip sorumluluktan çekilmiş oldu. Bu da günümüze Jonah kompleksini getirdi.
Günümüzdeki örnekleri neler?
Aslında çalışınca kolay geleceğini bildiğiniz bir derse çalışmak yerine vakit öldürme, seçileceğinizden emin olduğunuz bir iş görüşmesine geç gitme, çabucak bitirebileceğiniz bir işi yapmak yerine örnek olarak telefonla uğraşma üzere biroldukca durumu, Jonah kompleksinin günümüzdeki örnekleri olarak gösterebiliriz.
Bunları gerçekleştiren şahıslara dışarıdan bakıp iç dünyalarını görmeyenleri asıl düşündüren kısım da burada başlıyor:
Aslında bize yarar sağlayacak olan bu işlerden niye kaçıyoruz?
Bunun hem şahsi tıpkı vakitte toplumsal bağlamda çeşitli sebepleri bulunuyor ama genel olarak iki başlık altında toplayabiliriz. Bunların birincisinde büyük ölçüde şahsi bir sebep varken başkasında topluma bağlı yaşamanın tesirli olduğunu görüyoruz.
şahsi olanla başlayalım: Kaçtığımız şey evvela sorumluluğun ta kendisi
Şu an elinizde olan işinizde çok başarılı olabilirsiniz. Hatta tahminen o kadar güzelsinizdir ki tüm çalışan arkadaşlarınız terfi alacağınıza kesin gözüyle bakar. Bu noktada muvaffakiyetinizin görülmesi her ne kadar sevindirici olsa da akabinde yeni konumun getirdiği yeni sorumlulukların korkusu gelir.
Bu da olduğunuz yerden yükselip yeni sorumlulukları ve yeni bakılırsavleri kucaklamayı daha az tercih edilesi hâle getirir. Sonuç olarak bu durum, elinizdeki ipleri büsbütün bırakmasanız da gorece daha rahat bir biçimde tutmanıza sebep olur. Yani tahminen de birden fazla kişinin hayallerini kurduğu o terfi, sizin için daha başlamadan eziyet olur. kararında da kendinizi sabote etmiş olursunuz. Bu noktada “Ya yapamazsam?” fikri de büyük rol oynar.
olağan olarak bunu iş dünyasıyla sınırlamak yanlış olur. ömrün sayısız alanında bu üzere durumlara rastlamak mümkün.
Topluluktan başka kalmamak için kendinizi geriye çekiyor olabilirsiniz:
sıradan bir örnekle açıklamak gerekirse, okul imtihanlarından konuşan bir küme öğrencinin imtihan daha sonrası notları tartıştığını düşünelim. Hepsi birbirine yaklaşık notlar almış olsun ve bunu da bir dayanışma noktası olarak kullansınlar.
Bu arkadaş kümesinden biri, çabucak sonrasında derse kâfi ilgiyi gösterdiğinde epey da güç olmadığını fark etsin ve sonuç olarak çalışıp, imtihanda öbür arkadaşlarından yüksek bir not alsın. Bu noktada bir dışlanma durumu gerçekleşecektir. elbette bu durum, onunla konuşmayı kesip tekrar irtibata geçmeyecekler demek değil.
Daha fazlaca, bahsetmiş olduğumiz durumda yüksek not alan öğrenci, başkalarının ‘düşük not’ temalı konuşmalarının haricinde kalacak. Zira o artık yüksek not alan bir öğrenci. Düşük not alanların dayanışma noktası olarak kullandığı durumu aşıp notunu üstlere taşıdı. Pekala, notu fazlaca yüksek bulunmasına karşın arkadaşlarıyla içindeki sohbet daraldığı için huzursuz hissetmesi olağan değil mi?
Bu noktada notunu yüksek tutup daha uygun bir eğitim ömrü sürdürebilir yahut kendini sabote ederek arkadaşlarıyla birlikte kalabilir. Jonah kompleksinin insanları ayırdığı nokta tam da burasıdır. Tanıdık geldiyse siz de bu noktada durup, kendi davranışlarınızı sorgulayıp içeriği okumaya devam edebilirsiniz. Artık hem şahsi birebir vakitte toplumsal sebeplerle bu durumdan muzdarip olanları ortak paydada buluşturan tabire gelelim: Çok dert
İnsanı ele geçiren ziyanlı telaşlar her yerdedir, onlardan ‘kaçamazsınız’
Evet, evleneceğiniz vakit da kaygılanırsınız, birilerinden nefret ederken de. Birebir biçimde birinden hoşlanırken de kaygılanırsınız, bir iş başvurusu yaparken de. Korku hayatımızın fazlaca büyük bir kısmında kendini gösterir. Jonah kompleksinde de bunu görürüz.
Daha büyük sorumlulukların getirdiği yük bir telaş niçinidir. Birebir biçimde daha güzel yerlere gelindiğinde bireylerin yalnız kalma ihtimali de bir korku niçinidir. Tüm bu korkular, daha harekete geçmeden insanları geri adım atmaya iter. Pekala bu durumda ne yapabiliriz ki?
Kendinize karşı dürüst, objektif olarak başlayın:
Motivasyon sayfalarının size söylemiş olduği gerçekçi olmayan tavsiyeleri kişiliğinize oturtmak yerine, var ise pürüzlerinizi ortadan kaldırmanız gerekir. Bunun için de onları evvel bulmanız gerekir. Zira bu pürüzleri görmezden gelmeniz onları yok etmez, yalnızca üstünü örtmüş olursunuz. Bu da bir ömür kendinize palavra söyleme riskini birlikteinde getirir.
Ancak objektif bir açıdan bakarak üzerinizdeki pürüzlerin tam olarak nelerden kaynaklandığını, nasıl kaynaklandığını görür ve kabullenirseniz onlarla başa çıkma bahtınız artar ve daha kaliteli bir hayat önünüze sunulmuş olur. Bu pürüzleri korkularınız olarak düşünebilirsiniz. Çünkü kaynağını bulursanız onları denetim altına almanız da kolaylaşır.
Bunun yanında ileriye dönük planlar yapmak da işinize yarayacaktır.
Muhakkak amaçları gerçekleştirdiğiniz vakit içinderda yanınızda kimlerin olduğu ve ne durumda olduğunuz üzere bilgileri önce belirlerseniz ileride doğaçlama yaparak kendinizi sabote etme riskiniz de giderek daha az muhtemel hâle gelir.
Son olarak Maslow’un bu mevzudaki tavsiyesi, kendinize karşı objektif olma basamağında ilerleme katetmenizin akabinde ‘gurur ve alçak gönüllülük içindeki dengeyi sağladığınızdan emin olun.’
Unutmayın, her durumda ipleri elinde tutan sizlersiniz
Kaynaklar: Psikolog Nevzat SARAYCIKLI, Psychology Today, Jonah Calinawan