arkamikontrolet
New member
Günümüzde ebeveynler, bebekleri yaklaşık 16 ile 20 haftalık olduğunda onların cinsiyetleri hakkında bilgi sahibi olabiliyor. Bunun akabinde doğumun öncesinde bebekleri için alışveriş yapıyorlar. Bu noktada sıklıkla, kızı olacak olan ebeveynlerin pembe renkli eserlere, erkek bebek bekleyenlerin ise mavi renkli eserlere yöneldiğini görüyoruz. Pekala niye bu renkler seçiliyor?
Baştan söyleyelim, bu yazıda ya da internette bakacağınız rastgele bir kaynakta bu bahse yönelik net yanıtlar bulmanız pek muhtemel değil. Çünkü araştırmacılar, bu bahis hakkında hâlâ çalışmalar yürütüyor. Ancak elimizde, bu duruma niye olduğu düşünülen çok kuvvetli sebepler bulunuyor.
En başından başlayalım: Renk seçenekleri pek de yaygın değilken bebekler ve çocuklar nasıl giyiniyordu?
Güzel de niye beyaz elbise?
Beyaz renk giyen çocuklar ne vakit farklı kıyafetler giymeye başladı?
Bu alışkanlık, çocuklar 6 yaşına gelene kadar devam ettirildi. Buradan daha sonra ise cinsiyetlerine göre muhakkak bir renk seçmediler. Erkekler babalarının, kızlar ise annelerinin giydiği çeşitteki kıyafetlere yöneldiler. Birinci saç bölümleri de 6 yaşına geldiklerinde yapıldı.
Eski görüntü kayıtlara baktığımızda çocukların da yetişkinler üzere giyindiğini görürüz. Bunu, bahsetmiş olduğumiz durumun bir örneği olarak nazaranbiliriz.
Pastel renkler yavaşça yaygınlaştı. Yaygınlaştıkları vakit da bir gecede “mavi erkeklere, pembe kızlara goredir” denmedi. Hatta düşündüğümüzün tam aksi bir durum gerçekleşti:
Akılda tutmamız gereken bir nokta bulunuyor. O da kıyafetlerde yaygın olarak görülen pastel renklerin yalnızca mavi ve pembe olarak ortaya çıkmamış olması. Ortalarında öteki birfazlaca renk olduğundan mavi ile pembenin belli şeylere özel görülmesi çok uzun vakit aldı. Renklerin bebek kıyafetlerinde yaygın görüldüğü vakit içinder 1800’lü yılların ortaları.
Burada iddia edebileceğimiz üzere birbirinden farklı renkler, cinsiyet ayrımı olmaksızın küçüklerde tercih edildi. 1900’lü senelerda ise işler esaslı biçimde değişmeye başladı.
Pembe rengin erkeklere, mavi rengin ise kızlara bakılırsa olduğu savunuldu. birebir vakitte sebepleriyle birlikte
1918 yılının haziran ayında Earnshaw’s Infant Department yayını “mavinin kızlara, pembenin ise erkeklere nazaran” olduğunu söylemişti. Bunun niçiniyse tıpkı yayının detaylarıne nazaran, mavinin daha şık ve yumuşak olarak algılanırken pembenin daha kuvvetli ve katı bir renk olması.
Akabinde TIME mecmuası de bunu takviyeler nitelikte bir tablo paylaştı
1927 yılında paylaşılan bu tablo, cinsiyetlere bakılırsa uygun renkleri içeriyordu. Bu tabloda kullanılan bilgiler ise ABD’nin önde gelen kıyafet satıcılarından alındı. Bu bilgiler de erkek çocuklarının pembe, kız çocuklarının ise mavi renk giymesini destekliyordu.
Lakin bunlar herkes tarafınca kabul goren açıklamalar değildi şüphesiz. Cinsiyete göre renk ayrımı çabucak hemen yaygın olmadığından daha epey ‘göz ya da saç rengine uyumlu giden’ kıyafetler tartışılıyordu.
İkinci Dünya Savaşı’nın akabinde, yani 1940’lı senelerda günümüzdeki ‘kızlar için pembe, erkekler için mavi’ anlayışı hâkim oldu:
Bu noktada Paoletti, hususun artık pazarlamayla ilgili olduğunu söylüyor. Çünkü kelam konusu savaşın akabinde bayanlara yönelik her eserde pembe renkler tercih edilmiş. Buradan daha sonra pembe renk, vakit ortasında maskülen olmayan durumlara daha uygun görülmüş.
1960 yılına gelindiğinde bir nebze de olsa eskiye geri dönüldü. Buna ise başta vaktin cinsiyet eşitsizliği sebep oldu.
Bu vakit içinderda gerçekleşen feminizm hareketi, birlikteinde unisex kıyafetlerin tekrar tercih edilmesine de sebep oldu. Ama bu sefer kız çocukları, bir nebze maskülen giyinmeye başladı. Bunun niçiniyse Paoletti’nin söylemiş olduklerine nazaran, vaktin ebeveynlerinin kendi kız çocukları için daha fazla fırsat istemesiydi. Bayan haklarının bu vakitte pek ön planda olmadığını hatırlamakta yarar var.
1985’e kadar, feminist hareketin de tesiriyle unisex kıyafetler yaygındı. Pekala daha sonra ne oldu?
Cinsiyete bakılırsa üretilen eserler tekrar yaygınlaşmaya başladı. Paoletti’nin bunu bağladığı iki sebep var. Bunların birincisi doğumdan evvel bebeğin cinsiyetini öğrenebilme avantajının yaygın oluşu. Öbür sebep ise buna bağlı olarak gelişen, bebek mamüllerinin farklı cinsiyetlere bakılırsa seri üretimi. Yani satıcıların cinsiyetlere özel eserler üretmesi (havlular, bebek bezleri vb).
Bu durumun yaygınlaşmasıyla ebeveynler bebekleri için alışveriş yapmaya çıktıklarında belli bir cinsiyete özel üretilmiş eserlere yönelmeye başladı. şüphesiz birtakım ebeveynler, sadece bebeklerinin cinsiyetini vurgulamak için de bu eserlere yönelince süreç daha da hızlandı. Yani kabaca, feminist hareketle bastırılan bu renklerin yeniden ortaya çıkmasında değişen teknolojinin, yaygınlaşmasında ise paranın rol oynadığını söyleyebiliriz.
Ek olarak Paoletti’nin açıklamasına göre bu vaktin feministleri, kelam konusu kıyafetlerin kız çocuklarını oburlarının gerisinde bırakacağını düşünmedi.
1980’lerden günümüze…
Bu yazıyı okumadan evvel bu durumu hiç sorgulamamış olabilirsiniz. Ya da aileniz bu durumun her vakit bu biçimde olduğuna inanıyor olabilir. Araştırmacıların bile emin olmadığı bu bahisleri sorgulamıyor diye kimseyi suçlayamayız. Çünkü bunlar doğduğumuz andan itibaren toplumun şuurumuza yerleştirdiği kurallar sayılır. Bilmemek değil öğrenmemek ayıp diyelim.
1980’lerde olduğu üzere şirketlerin pazarlama stratejileri hâlâ bu mamüllerin muhakkak renklerle belli bir cinsiyete satılmasını destekliyor. şüphesiz bu yalnızca bizim ülkemizde olan bir şey değil.
Paoletti’nin haricinde biroldukça araştırmacı, birebir mevzu üzerine çalışma yaptı. Ve yapılan çalışmalar kararında renklerin cinsiyete özel bir biçimde ayrılmadığı kanıtlanmış oldu.
Örnek olarak 2.000 şahısla yapılan bir ankette insanlara favori renkleri sorulmuştu. Burada erkek ve bayan karışık olmak üzere çoğunluk mavi rengi tercih etti. Daha şimdiki ve kesin bilgiler ortaya çıktıkça sizlerle paylaşıyor olacağız. Niyetlerinizi yorum kısmında belirtebilirsiniz.
Kaynaklar: Smithsonian Magazine, The List, Live Science 1/2, Britannica, The Infographic Show, Fast Company
Baştan söyleyelim, bu yazıda ya da internette bakacağınız rastgele bir kaynakta bu bahse yönelik net yanıtlar bulmanız pek muhtemel değil. Çünkü araştırmacılar, bu bahis hakkında hâlâ çalışmalar yürütüyor. Ancak elimizde, bu duruma niye olduğu düşünülen çok kuvvetli sebepler bulunuyor.
En başından başlayalım: Renk seçenekleri pek de yaygın değilken bebekler ve çocuklar nasıl giyiniyordu?
- Franklin D. Roosevelt (1884)
Güzel de niye beyaz elbise?
- 1900-1910 ortası
Beyaz renk giyen çocuklar ne vakit farklı kıyafetler giymeye başladı?
Bu alışkanlık, çocuklar 6 yaşına gelene kadar devam ettirildi. Buradan daha sonra ise cinsiyetlerine göre muhakkak bir renk seçmediler. Erkekler babalarının, kızlar ise annelerinin giydiği çeşitteki kıyafetlere yöneldiler. Birinci saç bölümleri de 6 yaşına geldiklerinde yapıldı.
Eski görüntü kayıtlara baktığımızda çocukların da yetişkinler üzere giyindiğini görürüz. Bunu, bahsetmiş olduğumiz durumun bir örneği olarak nazaranbiliriz.
Pastel renkler yavaşça yaygınlaştı. Yaygınlaştıkları vakit da bir gecede “mavi erkeklere, pembe kızlara goredir” denmedi. Hatta düşündüğümüzün tam aksi bir durum gerçekleşti:
Akılda tutmamız gereken bir nokta bulunuyor. O da kıyafetlerde yaygın olarak görülen pastel renklerin yalnızca mavi ve pembe olarak ortaya çıkmamış olması. Ortalarında öteki birfazlaca renk olduğundan mavi ile pembenin belli şeylere özel görülmesi çok uzun vakit aldı. Renklerin bebek kıyafetlerinde yaygın görüldüğü vakit içinder 1800’lü yılların ortaları.
Burada iddia edebileceğimiz üzere birbirinden farklı renkler, cinsiyet ayrımı olmaksızın küçüklerde tercih edildi. 1900’lü senelerda ise işler esaslı biçimde değişmeye başladı.
Pembe rengin erkeklere, mavi rengin ise kızlara bakılırsa olduğu savunuldu. birebir vakitte sebepleriyle birlikte
1918 yılının haziran ayında Earnshaw’s Infant Department yayını “mavinin kızlara, pembenin ise erkeklere nazaran” olduğunu söylemişti. Bunun niçiniyse tıpkı yayının detaylarıne nazaran, mavinin daha şık ve yumuşak olarak algılanırken pembenin daha kuvvetli ve katı bir renk olması.
Akabinde TIME mecmuası de bunu takviyeler nitelikte bir tablo paylaştı
1927 yılında paylaşılan bu tablo, cinsiyetlere bakılırsa uygun renkleri içeriyordu. Bu tabloda kullanılan bilgiler ise ABD’nin önde gelen kıyafet satıcılarından alındı. Bu bilgiler de erkek çocuklarının pembe, kız çocuklarının ise mavi renk giymesini destekliyordu.
Lakin bunlar herkes tarafınca kabul goren açıklamalar değildi şüphesiz. Cinsiyete göre renk ayrımı çabucak hemen yaygın olmadığından daha epey ‘göz ya da saç rengine uyumlu giden’ kıyafetler tartışılıyordu.
İkinci Dünya Savaşı’nın akabinde, yani 1940’lı senelerda günümüzdeki ‘kızlar için pembe, erkekler için mavi’ anlayışı hâkim oldu:
Bu noktada Paoletti, hususun artık pazarlamayla ilgili olduğunu söylüyor. Çünkü kelam konusu savaşın akabinde bayanlara yönelik her eserde pembe renkler tercih edilmiş. Buradan daha sonra pembe renk, vakit ortasında maskülen olmayan durumlara daha uygun görülmüş.
1960 yılına gelindiğinde bir nebze de olsa eskiye geri dönüldü. Buna ise başta vaktin cinsiyet eşitsizliği sebep oldu.
Bu vakit içinderda gerçekleşen feminizm hareketi, birlikteinde unisex kıyafetlerin tekrar tercih edilmesine de sebep oldu. Ama bu sefer kız çocukları, bir nebze maskülen giyinmeye başladı. Bunun niçiniyse Paoletti’nin söylemiş olduklerine nazaran, vaktin ebeveynlerinin kendi kız çocukları için daha fazla fırsat istemesiydi. Bayan haklarının bu vakitte pek ön planda olmadığını hatırlamakta yarar var.
1985’e kadar, feminist hareketin de tesiriyle unisex kıyafetler yaygındı. Pekala daha sonra ne oldu?
Cinsiyete bakılırsa üretilen eserler tekrar yaygınlaşmaya başladı. Paoletti’nin bunu bağladığı iki sebep var. Bunların birincisi doğumdan evvel bebeğin cinsiyetini öğrenebilme avantajının yaygın oluşu. Öbür sebep ise buna bağlı olarak gelişen, bebek mamüllerinin farklı cinsiyetlere bakılırsa seri üretimi. Yani satıcıların cinsiyetlere özel eserler üretmesi (havlular, bebek bezleri vb).
Bu durumun yaygınlaşmasıyla ebeveynler bebekleri için alışveriş yapmaya çıktıklarında belli bir cinsiyete özel üretilmiş eserlere yönelmeye başladı. şüphesiz birtakım ebeveynler, sadece bebeklerinin cinsiyetini vurgulamak için de bu eserlere yönelince süreç daha da hızlandı. Yani kabaca, feminist hareketle bastırılan bu renklerin yeniden ortaya çıkmasında değişen teknolojinin, yaygınlaşmasında ise paranın rol oynadığını söyleyebiliriz.
Ek olarak Paoletti’nin açıklamasına göre bu vaktin feministleri, kelam konusu kıyafetlerin kız çocuklarını oburlarının gerisinde bırakacağını düşünmedi.
1980’lerden günümüze…
Bu yazıyı okumadan evvel bu durumu hiç sorgulamamış olabilirsiniz. Ya da aileniz bu durumun her vakit bu biçimde olduğuna inanıyor olabilir. Araştırmacıların bile emin olmadığı bu bahisleri sorgulamıyor diye kimseyi suçlayamayız. Çünkü bunlar doğduğumuz andan itibaren toplumun şuurumuza yerleştirdiği kurallar sayılır. Bilmemek değil öğrenmemek ayıp diyelim.
1980’lerde olduğu üzere şirketlerin pazarlama stratejileri hâlâ bu mamüllerin muhakkak renklerle belli bir cinsiyete satılmasını destekliyor. şüphesiz bu yalnızca bizim ülkemizde olan bir şey değil.
Paoletti’nin haricinde biroldukça araştırmacı, birebir mevzu üzerine çalışma yaptı. Ve yapılan çalışmalar kararında renklerin cinsiyete özel bir biçimde ayrılmadığı kanıtlanmış oldu.
Örnek olarak 2.000 şahısla yapılan bir ankette insanlara favori renkleri sorulmuştu. Burada erkek ve bayan karışık olmak üzere çoğunluk mavi rengi tercih etti. Daha şimdiki ve kesin bilgiler ortaya çıktıkça sizlerle paylaşıyor olacağız. Niyetlerinizi yorum kısmında belirtebilirsiniz.
Kaynaklar: Smithsonian Magazine, The List, Live Science 1/2, Britannica, The Infographic Show, Fast Company