arkamikontrolet
New member
Global iklim krizinin ve su kaynaklarının giderek azalmasının tesirlerini her geçen gün daha fazla hissetmeye başladık. Bu durumun ülkemizdeki bir fazlaca çarpıcı örneği var. Geçtiğimiz yaz boyunca ülkemizin güneyinde ve kuzeyinde yaşanan yangın ve sel felaketlerinin yanında, İç Anadolu’dan da makûs haberler geliyor.
Türkiye’nin en büyük ikinci ovası olan ve tarım alanlarımızın neredeyse yüzde 20’sini kapsayan Konya Ovası’nda felaket sinyalleri çalıyor. Konya’nın Karapınar ilçesi ve etraf ilçeler ile vilayetlerde her geçen gün daha fazla sayıda obruk oluşuyor.
Obruklar risk oluşturacak alanlara hakikat ilerliyor:
Obrukların oluştuğu bölgede AFAD ve Konya Teknik Üniversitesi Obruk Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürlüğü incelemeler yaparak obrukların oluşum niçinleri ve tahlilleri üzerine çalışıyor. Lakin gelen son bilgiler, obrukların giderek daha fazlaca risk oluşturan bir düzeye geldiğin gösteriyor. Bunun niçini ise obrukların tarım alanları, yerleşim alanları, güç yatırım alanları üzere bölgeyere yaklaşıyor olması.
Bölgede devam eden çalışmalardan bahseden Konya Teknik Üniversitesi Obruk Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Fetullah Arık, “Konya’daki obruk alanlarının tespit edilmesi için bir projemiz var. AFAD ile Konya Teknik Üniversitesi Obruk Uygulama Araştırma Merkezi olarak geçtiğimiz yıl yapmış olduğumuz ölçümlerde Karapınar ilçesinde 600 obruk tespit edilmişti. Bu yıl Halkapınar, Ereğli, Emirgazi, Çumra, Karatay ve Selçuklu ilçesinin kıymetli ölçüdeki yerlerinde çalışmalarımızı gerçekleştirdik. Bu çalışmalar sonucunda kuyu formunda çöken obrukların yanı sıra yüze oturma derinlikleri 20 ile 30 santimetreden başlayan bir ve bir buçuk metreye kadar giden yüzeyde yarılma biçiminde izlenimleri fazlaca sayıda yüzey deformasyonlar ölçtük. Toplam sayıda 2021 yılı sonuna yanlışsız 2 bine yakın obruk oldu. Bilhassa birtakım bölgelerde toplu olarak ağır çökme yapıların olduğunu gözlemledik” halinde konuştu.
Kaçak yeraltı suyu kullanması, obrukların en büyük sebeplerinden biri:
Obrukların oluşumunu bir hayli farklı faktör birebir anda etkileyebiliyor lakin uzmanlara nazaran en büyük etkenlerden biri yeraltı sularının müsaadesiz ve bilinçsiz kullanması. Bu bahse da dikkat çeken Arık ‘‘Havza etrafındaki evraklı 30-35 bin kuyuya karşılık bunun 3 katı kadar evraksız kuyu var. Bu evraksız kuyularda ne kadar su ürettikleri ile ilgili bilgiler mevcut değil. Bilinen en kıymetli data yeraltı su düzeyinin her geçen yıl düşmeye devam ettiği. 1960’lı senelerdan itibaren santimetreyle söz edilen düşümler, 2000’li senelerdan daha sonra yarım metre-1 metre düzeyinde, 2010’lardan daha sonra da 1,5-2 metre düzeyindeyken yalnızca 2021 yılında birtakım müşahede kuyularında 20 metrenin üzerinde yeraltı su düzeyinde düşümler var. Bu düşümler sonucunda su-kayaç etkileşiminin ağır olduğu bölgeler daha aşağı kotlara düşüyor. bu biçimdece yerleşim alanlarını daha önemli bir biçimde tehdit ediyor. Burada jeolojik, iklimsel şartları değiştirme bahtımız yok. Denetim edebileceğimiz en kıymetli faktör, ağır yeraltı suyu kullanmasının biraz daha sistemli hale getirilebilmesi. Bunun için de hepimize ortak nazaranvler düşüyor” sözlerini kullandı.
Ayrıyeten Konya Ovası’nın su kaynağını sırf yağmurlar oluşturuyor. Ülkemizin güneyinde ve İç Anadolu’da her geçen gün daha kurak hale gelen iklim sebebiyle yağışların çok azalması bölgedeki suyun da tükenmesine sebep oluyor.
Bölgede epey sayıda yarık da var:
Açıklamasında bu bahse da değinen Arık, bölgede bu bahiste önemli aksilikler olduğunun altını çiziyor. Bölgede ayrıyeten farklı alanlarda yarıkların da oluştuğunu vurgulayan Arık, “Konya kapalı havzasındaki bu sene gözlemlemiş olduğumuz pek epey yüzey yarıkları var. pek da tasa veriyor. Bunların oluşma niçinlerinden bir tanesi devam eden çökme hareketi artı çok yeraltı suyu kaybı gerçekleştiği için de orada meydana gelmiş olan bir düşmelerden kaynaklı. ötürüsıyla Konya kapalı havzasında olumsuzluk birden çok olarak tesir ediyor. esasen bu havzanın kenarındaki faylara bağlı olarak vakit zaman orta büyüklükteki sarsıntılar de meydana gelebiliyor. Bu 50 kilometrelik Konya fay zonunun kesim halinde kırılması sonucunda, zelzele büyüklüğü biraz daha fazla olacaktır” tabirlerini kullanarak durumun sarsıntıyla münasebetine de dikkat çekti.
Türkiye’nin en büyük ikinci ovası olan ve tarım alanlarımızın neredeyse yüzde 20’sini kapsayan Konya Ovası’nda felaket sinyalleri çalıyor. Konya’nın Karapınar ilçesi ve etraf ilçeler ile vilayetlerde her geçen gün daha fazla sayıda obruk oluşuyor.
Obruklar risk oluşturacak alanlara hakikat ilerliyor:
Obrukların oluştuğu bölgede AFAD ve Konya Teknik Üniversitesi Obruk Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürlüğü incelemeler yaparak obrukların oluşum niçinleri ve tahlilleri üzerine çalışıyor. Lakin gelen son bilgiler, obrukların giderek daha fazlaca risk oluşturan bir düzeye geldiğin gösteriyor. Bunun niçini ise obrukların tarım alanları, yerleşim alanları, güç yatırım alanları üzere bölgeyere yaklaşıyor olması.
Bölgede devam eden çalışmalardan bahseden Konya Teknik Üniversitesi Obruk Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Fetullah Arık, “Konya’daki obruk alanlarının tespit edilmesi için bir projemiz var. AFAD ile Konya Teknik Üniversitesi Obruk Uygulama Araştırma Merkezi olarak geçtiğimiz yıl yapmış olduğumuz ölçümlerde Karapınar ilçesinde 600 obruk tespit edilmişti. Bu yıl Halkapınar, Ereğli, Emirgazi, Çumra, Karatay ve Selçuklu ilçesinin kıymetli ölçüdeki yerlerinde çalışmalarımızı gerçekleştirdik. Bu çalışmalar sonucunda kuyu formunda çöken obrukların yanı sıra yüze oturma derinlikleri 20 ile 30 santimetreden başlayan bir ve bir buçuk metreye kadar giden yüzeyde yarılma biçiminde izlenimleri fazlaca sayıda yüzey deformasyonlar ölçtük. Toplam sayıda 2021 yılı sonuna yanlışsız 2 bine yakın obruk oldu. Bilhassa birtakım bölgelerde toplu olarak ağır çökme yapıların olduğunu gözlemledik” halinde konuştu.
Kaçak yeraltı suyu kullanması, obrukların en büyük sebeplerinden biri:
Obrukların oluşumunu bir hayli farklı faktör birebir anda etkileyebiliyor lakin uzmanlara nazaran en büyük etkenlerden biri yeraltı sularının müsaadesiz ve bilinçsiz kullanması. Bu bahse da dikkat çeken Arık ‘‘Havza etrafındaki evraklı 30-35 bin kuyuya karşılık bunun 3 katı kadar evraksız kuyu var. Bu evraksız kuyularda ne kadar su ürettikleri ile ilgili bilgiler mevcut değil. Bilinen en kıymetli data yeraltı su düzeyinin her geçen yıl düşmeye devam ettiği. 1960’lı senelerdan itibaren santimetreyle söz edilen düşümler, 2000’li senelerdan daha sonra yarım metre-1 metre düzeyinde, 2010’lardan daha sonra da 1,5-2 metre düzeyindeyken yalnızca 2021 yılında birtakım müşahede kuyularında 20 metrenin üzerinde yeraltı su düzeyinde düşümler var. Bu düşümler sonucunda su-kayaç etkileşiminin ağır olduğu bölgeler daha aşağı kotlara düşüyor. bu biçimdece yerleşim alanlarını daha önemli bir biçimde tehdit ediyor. Burada jeolojik, iklimsel şartları değiştirme bahtımız yok. Denetim edebileceğimiz en kıymetli faktör, ağır yeraltı suyu kullanmasının biraz daha sistemli hale getirilebilmesi. Bunun için de hepimize ortak nazaranvler düşüyor” sözlerini kullandı.
Ayrıyeten Konya Ovası’nın su kaynağını sırf yağmurlar oluşturuyor. Ülkemizin güneyinde ve İç Anadolu’da her geçen gün daha kurak hale gelen iklim sebebiyle yağışların çok azalması bölgedeki suyun da tükenmesine sebep oluyor.
Bölgede epey sayıda yarık da var:
Açıklamasında bu bahse da değinen Arık, bölgede bu bahiste önemli aksilikler olduğunun altını çiziyor. Bölgede ayrıyeten farklı alanlarda yarıkların da oluştuğunu vurgulayan Arık, “Konya kapalı havzasındaki bu sene gözlemlemiş olduğumuz pek epey yüzey yarıkları var. pek da tasa veriyor. Bunların oluşma niçinlerinden bir tanesi devam eden çökme hareketi artı çok yeraltı suyu kaybı gerçekleştiği için de orada meydana gelmiş olan bir düşmelerden kaynaklı. ötürüsıyla Konya kapalı havzasında olumsuzluk birden çok olarak tesir ediyor. esasen bu havzanın kenarındaki faylara bağlı olarak vakit zaman orta büyüklükteki sarsıntılar de meydana gelebiliyor. Bu 50 kilometrelik Konya fay zonunun kesim halinde kırılması sonucunda, zelzele büyüklüğü biraz daha fazla olacaktır” tabirlerini kullanarak durumun sarsıntıyla münasebetine de dikkat çekti.