arkamikontrolet
New member
Dünya 2019 yılının sonunda başlayan koronavirüs salgınından yeni yeni kurtulmaya başlamışken son günlerde birfazlaca ülkeden farklı bir salgın haberi geliyor. Portekiz, İspanya ve İngiltere üzere Avrupa ve Avrupa’ya yakın ülkeler, daha fazlaca Afrika kıtasında görülen ‘maymun çiçeği’ virüsünün ülkelerinde görüldüğünü bildirdi.
Kelam konusu virüs dünyada yeni bir dehşet yarattı. Pekala, tüm dünyanın gözünü üstüne çeken maymun çiçeği virüsü ve yol açtığı tıpkı isimli maymun çiçeği hastalığı nedir? Maymun çiçeği virüsü insanlara nasıl bulaşır, hangi semptomlara niye olur? Gelin, şu ana kadar Amerika ve Avrupa’da görülen virüse yakından bakalım.
Maymun çiçeği virüsü nedir?
Hassas İçerik
Maymun çiçeği virüsü, birinci vakit içinderda 1958 yılında, araştırma için bir arada tutulan maymun kolonilerinde görüldü. İnsanlarda birinci maymun çiçeği hadisesi ise 1970 yılında Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde kayıtlara geçti. Bu tarihten bu yana virüs, epey büyük oranda Orta ve Batı Afrika ülkelerinde görülmüştü.
Maymun çiçeği virüsünün Afrika haricinde görülmesiyse milletlerarası seyahatler ve ihraç edilen hayvanlardan kaynaklanıyordu. Bugüne kadar Amerika Birleşik Devletleri, İsrail, Singapur ve Birleşik Krallık üzere devletlerde maymun çiçeği virüsüne rastlandığı bildirildi. Ama bunlar bir salgına dönüşmedi.
Maymun çiçeği bulaşıcı mıdır? Nasıl bulaşır?
Hassas İçerik
ABD Hastalık Denetim ve Korunma Merkezleri tarafınca paylaşılan bilgilere göre Maymun çiçeği virüsünün doğal rezervuarı, yani bu virüsün temel görüldüğü ve çoğaldığı organizma popülasyonu hala bilinmiyor. Öte yandan virüsün Afrika kemirgenlerinde ve insan olmayan primatlarda (maymunlar gibi) barınabildiği ve insanlara bulaşabildiği biliniyor.
Maymun çiçeği virüsü, bir kişinin virüsle temas etmiş bir hayvan, insan ya da gerece temas etmesiyle bulaşıyor. Virüs, insan bedenine deri, teneffüs yolu, gözler, burun ve ağız yoluyla girebiliyor. Virüsün hayvandan beşere bulaşması ısırma, tırmalama, yabanî hayvan etiyle temasa geçme, beden sıvıları yahut lezyon gereci ile direkt temas yahut kontamine yataklar üzere lezyon gereciyle dolaylı temas yoluyla gerçekleşiyor.
Maymun çiçeği virüsünün semptomları nedir?
Hassas İçerik
Maymun çiçeği, 6-13 gün kuluçka müddetine sahiptir. Bu mühlet, 5 ila 21 gün olarak da değişebilir. Maymun çiçeği enfeksiyonu, hastalarda iki periyoda ayrılıyor:
Maymun çiçeği virüsü ölümcül mü?
Hassas İçerik
Maymun çiçeği virüsünde olay vefat oranı, genel popülasyonda %0 ile %11 içinde yer alıyor. Virüsün ölümcüllüğü küçük çocuklarda artabiliyor. Ayrıyeten 40-50 yaşından küçük şahıslar, dünya çapında rutin çiçek aşısının sona ermesi niçiniyle maymun çiçeği hastalığına daha hassas olabilirler. Bu durum, şahısların yaşadıkları ülkeye bağlı değişken olabilir.
Maymun çiçeği virüsü için tedavi var mı?
Hassas İçerik
Maymun çiçeği için şu anda önerilen bir tedavi bulunmuyor. Öte yandan çiçek hastalığına karşı aşı ile aşılanmanın, maymun çiçeği hastalığını önlemede yaklaşık %85 oranında tesirli olduğu birkaç gözlemsel çalışmayla kanıtlandı. ötürüsıyla çiçek hastalığı aşısı olan bireyler, bu hastalığı daha yavaşça atlatabilir.
Ama günümüzde birinci kuşak çiçek hastalığı aşıları artık halka yapılmıyor. 2019 yılında çiçek hastalığı ve maymun çiçeğinin önlenmesi için daha yeni bir vaksiniya bazlı aşı onaylandı. Bu aşı, çabucak hemen kamuda yaygın olarak mevcut değil.
Maymun çiçeği virüsünden nasıl korunulur?
Kelam konusu virüs dünyada yeni bir dehşet yarattı. Pekala, tüm dünyanın gözünü üstüne çeken maymun çiçeği virüsü ve yol açtığı tıpkı isimli maymun çiçeği hastalığı nedir? Maymun çiçeği virüsü insanlara nasıl bulaşır, hangi semptomlara niye olur? Gelin, şu ana kadar Amerika ve Avrupa’da görülen virüse yakından bakalım.
Maymun çiçeği virüsü nedir?
Hassas İçerik
Maymun çiçeği virüsü, birinci vakit içinderda 1958 yılında, araştırma için bir arada tutulan maymun kolonilerinde görüldü. İnsanlarda birinci maymun çiçeği hadisesi ise 1970 yılında Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde kayıtlara geçti. Bu tarihten bu yana virüs, epey büyük oranda Orta ve Batı Afrika ülkelerinde görülmüştü.
Maymun çiçeği virüsünün Afrika haricinde görülmesiyse milletlerarası seyahatler ve ihraç edilen hayvanlardan kaynaklanıyordu. Bugüne kadar Amerika Birleşik Devletleri, İsrail, Singapur ve Birleşik Krallık üzere devletlerde maymun çiçeği virüsüne rastlandığı bildirildi. Ama bunlar bir salgına dönüşmedi.
Maymun çiçeği bulaşıcı mıdır? Nasıl bulaşır?
Hassas İçerik
ABD Hastalık Denetim ve Korunma Merkezleri tarafınca paylaşılan bilgilere göre Maymun çiçeği virüsünün doğal rezervuarı, yani bu virüsün temel görüldüğü ve çoğaldığı organizma popülasyonu hala bilinmiyor. Öte yandan virüsün Afrika kemirgenlerinde ve insan olmayan primatlarda (maymunlar gibi) barınabildiği ve insanlara bulaşabildiği biliniyor.
Maymun çiçeği virüsü, bir kişinin virüsle temas etmiş bir hayvan, insan ya da gerece temas etmesiyle bulaşıyor. Virüs, insan bedenine deri, teneffüs yolu, gözler, burun ve ağız yoluyla girebiliyor. Virüsün hayvandan beşere bulaşması ısırma, tırmalama, yabanî hayvan etiyle temasa geçme, beden sıvıları yahut lezyon gereci ile direkt temas yahut kontamine yataklar üzere lezyon gereciyle dolaylı temas yoluyla gerçekleşiyor.
- (Lezyon: Bedende birtakım hastalıkların niçiniyet verdiği doku.)
Maymun çiçeği virüsünün semptomları nedir?
Hassas İçerik
Maymun çiçeği, 6-13 gün kuluçka müddetine sahiptir. Bu mühlet, 5 ila 21 gün olarak da değişebilir. Maymun çiçeği enfeksiyonu, hastalarda iki periyoda ayrılıyor:
- Ateş, baş ağrısı, lenf düğümlerinin şişmesi, sırt ağrısı, kas ağrıları ve güç eksikliği belirtilerinin görüldüğü ‘istila periyodu’,
- Ateşin ortaya çıkmasından daha sonraki 1-3 gün ortasında başlayan deri döküntüsü devri. Döküntü, yüz, el ve ayaklarda daha ağır olarak görülebilir. Döküntü, kayda geçen hadiselerin %95’inde yüzü, %75’inde avuç içi ve ayak tabanlarını etkiledi. birebir vakitte döküntü, oral mukozalar, genital bölge, kornea ve göz sümüksel zarında görülebiliyor.
Maymun çiçeği virüsü ölümcül mü?
Hassas İçerik
Maymun çiçeği virüsünde olay vefat oranı, genel popülasyonda %0 ile %11 içinde yer alıyor. Virüsün ölümcüllüğü küçük çocuklarda artabiliyor. Ayrıyeten 40-50 yaşından küçük şahıslar, dünya çapında rutin çiçek aşısının sona ermesi niçiniyle maymun çiçeği hastalığına daha hassas olabilirler. Bu durum, şahısların yaşadıkları ülkeye bağlı değişken olabilir.
Maymun çiçeği virüsü için tedavi var mı?
Hassas İçerik
Maymun çiçeği için şu anda önerilen bir tedavi bulunmuyor. Öte yandan çiçek hastalığına karşı aşı ile aşılanmanın, maymun çiçeği hastalığını önlemede yaklaşık %85 oranında tesirli olduğu birkaç gözlemsel çalışmayla kanıtlandı. ötürüsıyla çiçek hastalığı aşısı olan bireyler, bu hastalığı daha yavaşça atlatabilir.
Ama günümüzde birinci kuşak çiçek hastalığı aşıları artık halka yapılmıyor. 2019 yılında çiçek hastalığı ve maymun çiçeğinin önlenmesi için daha yeni bir vaksiniya bazlı aşı onaylandı. Bu aşı, çabucak hemen kamuda yaygın olarak mevcut değil.
Maymun çiçeği virüsünden nasıl korunulur?
- Virüsü barındırabilecek hayvanlarla temastan kaçının (Maymun çiçeğinin görüldüğü bölgelerde hasta ya da meyyit olan hayvanlar dahil)
- Hasta bir hayvanla temas etmiş yatak örtüsü üzere rastgele bir materyalle ya da eşyayla temastan kaçının.
- Enfekte hayvanlar ve beşerlerle temastan daha sonra yeterli el hijyeni uygulayın. Ellerinizi sabun ve suyla yıkayın ya da alkol bazlı el dezenfektanı kullanın.