arkamikontrolet
New member
Osmanlı İmparatorluğu yüzlerce yıl dünyanın dört bir köşesinde karar sürmüş ve ismini tarihe altın harflerle yazdırmıştır. Asırlar boyunca karar süren bu imparatorlukta hem dünyayı tıpkı vakitte iç tertibi etkileyen bir epeyce olay yaşanmıştır. Bunlardan en mühimlerinden biri ise Vaka-i Hayriye yani Güzel Olay’dır. Vaka-i Hayriye ile Yeniçeri Ocağı büsbütün kaldırılmış ve yerine fazlaca daha çağdaş ve sistemli bir ordu kurulmuştur.
Pekala, yüzlerce yıl boyunca muvaffakiyetle hizmet veren ve kahramanlıklarıyla andığımız Yeniçeri Ocağı niye bir günde ortadan kaldırıldı? Vaka-i Hayriye hadisesinin yaşanmasının tek sebebi yeniçerilerdir zira o periyot ocak, bildiğimiz şaşalı günlerinden oldukça uzaklaşmıştı. II. Mahmut devrinde yaşanan ve Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılması ile sonuçlanan Vaka-i Hayriye hadisesinin niçinlerine ve neticelerina gelin yakından bakalım.
Yeniçeri Ocağı denetim edilemez hale gelmişti:
Bugün yeniçeri dediğimiz vakit aklımıza bir tokatla adam öldüren kuvvetli, yiğit, ahlaklı Türk askerleri geliyor. O denli lakin Vaka-i Hayriye hadisesinin yaşandığı 1826 tarihinde Yeniçeri Ocağı üyeleri tahminen kuvvetliydü lakin ahlaklı değildi. Halka ve esnafa kan kusturuyor, akıllarına geleni yapıyor ve daha da müthişi hangi padişahın tahta çıkacağına bile karışıyorlardı.
Son olarak Yeniçeri Ocağı, II. Mahmut’un babası Sultan III. Selim’i öldürmüştü. II. Mahmut bu niçinle esasen ocağa kin duyuyordu. Lakin tez etmedi. Tahta çıktıktan daha sonra tam 17 yıl bekledi. Kendindilk evvel de başlayan çağdaş ordu çalışmalarını artık nihayete erdirmeye ve bu zıvanadan çıkmış yeniçerileri alaşağı etmeye hazırdı.
Yeniçeri kazan kaldırıyor:
25 Mayıs 1825 tarihinde Sultan II. Mahmut tarafınca bir ferman yayınlandı. Buna göre Eşkinci Ocağı isimli yeni ve hayli daha çağdaş bir askeri birlik kurulacaktı. Dileyen yeniçeri de istekli olarak bu ocağa katılacaktı. şüphesiz beklenen oldu ve yeniçeri 14 Haziran akşamı isyan etti. Öldürülmekten son anda kurtulan Yeniçeri Ağası Celaleddin Ağa, durumu padişaha bildirdi.
15 Haziran 1826 gününün sabah saatlerinde yeniçeri At Meydanı’na indi ve kazanları ortaya bıraktı. Padişaha isyan manasına gelen bu harekette yeniçerilerin tek bir sloganı vardı, ‘İstemezük!’. Olağanda bu biçimde bir olay padişahın tahttan inmesi ve öteki yöneticilerin öldürülmesi ile sonuçlanır. Fakat II. Mahmut bu isyana hazırdı.
Vaka-i Hayriye başlıyor:
Şeyhülislam Tahir Efendi, yanında 3500 ulema ile meydana indi. Yeniçeri ulemayı ikna ederse isyan muvaffakiyete ulaşacaktı lakin ikna olmadılar. O sırada II. Mahmut sancak-ı şerif çıkarmıştı. Bunun manası, padişahın halkı çağırıyor olmasıydı. O güne kadar görülmemiş bir kalabalık, hatta tarihte birinci kere bayanlar bile sokağa çıktı.
Sadrazam Benderli Selim Paşa, Ağa Hüseyin ve İzzet Paşa, padişahın buyruğuyla at meydanını kuşattı. Yüzbaşı Karacehennem İbrahim Ağa tarafınca tarihte birinci defa isyancı yeniçerilerin üzerine yağmur üzere top atışı başladı. Yeniçeri kışlasına kaçtı fakat bu iş burada bitmeyecekti.
Top atışının amacı bu sefer kışla oldu ve kapılar paramparça edildi. Padişahın askerleri içeri girdi. Bu da tarihte birinci defa oluyordu zira yeniçeri kışlasına o denli kolay kolay girilmezdi. O gün akşama kadar 6 binden çok yeniçeri öldürüldü. Günler boyunca yeniçeri avı devam etti. Vaka-i Hayriye hadisesi kararında toplam 40 binden çok yeniçerinin öldürüldüğü düşünülüyor.
Vaka-i Hayriye sonuçları:
Padişah II. Mahmut sonunda başarmış ve cetlerinin yıllar boyunca uğraşıp da kazanamadığı bir zafer elde ederek bozguncu Yeniçeri Ocağı’nı büsbütün ortadan kaldırmıştır. Vaka-i Hayriye tüm dünyada büyük ses getirdi. Hatta bir fazlaca elçi, hükümdarlarının tebriklerini sunmak için sultanın huzuruna çıktı.
Pekala, koca Osmanlı İmparatorluğu askersiz mi kaldı? Hiç kalır mı, aslına bakarsanız yıllardır üzerinde çalışılan çağdaş ordu çalışmaları sürat kazandı. Asâkir-i Mansûre-i Muhammediyye isimli yesyeni ve çağdaş bir ordu kurularak yüzlerce yıllık imparatorluğun çağdaş askeri dünyaya ahenk sağlama çalışmaları başlamış oldu.
Vaka-i Hayriye niye değerli?
Osmanlı İmparatorluğu tarihine baktığımız vakit kimi yükseliş devirleri haricinde Yeniçeri Ocağı’nın devamlı hem halka birebir vakitte saraya zorluk çıkardığını görürüz. Esnafa ve halka eziyet ediyor, istedikleri padişah ya da vezir vazifeye gelmezse isyan ederek var olan yöneticileri öldürüyorlardı.
yıllardır çağdaş ordu çalışmaları yapılmasının da sebebi buydu. Koskoca imparatorluğu bir avuç zorba asker yönetemezdi. Bu açıdan bakarsak Vaka-i Hayriye olayı, imparatorluğun sivilleşmeye başladığı periyottur demek yanlış olmaz. Geçmişin pasını taşıyan Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılması, Osmanlı İmparatorluğu’nun çağdaş dünyaya ahenk gayretini da gösterir.
II. Mahmut devrinde Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılarak çağdaş ordunun kurulması ile sonuçlanan Vaka-i Hayriye hadisesi nedir, niçinleri ve sonuçları nelerdir üzere merak edilen soruları yanıtladık. Vaka-i Hayriye olayı hakkındaki fikirlerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.
Pekala, yüzlerce yıl boyunca muvaffakiyetle hizmet veren ve kahramanlıklarıyla andığımız Yeniçeri Ocağı niye bir günde ortadan kaldırıldı? Vaka-i Hayriye hadisesinin yaşanmasının tek sebebi yeniçerilerdir zira o periyot ocak, bildiğimiz şaşalı günlerinden oldukça uzaklaşmıştı. II. Mahmut devrinde yaşanan ve Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılması ile sonuçlanan Vaka-i Hayriye hadisesinin niçinlerine ve neticelerina gelin yakından bakalım.
Yeniçeri Ocağı denetim edilemez hale gelmişti:
Bugün yeniçeri dediğimiz vakit aklımıza bir tokatla adam öldüren kuvvetli, yiğit, ahlaklı Türk askerleri geliyor. O denli lakin Vaka-i Hayriye hadisesinin yaşandığı 1826 tarihinde Yeniçeri Ocağı üyeleri tahminen kuvvetliydü lakin ahlaklı değildi. Halka ve esnafa kan kusturuyor, akıllarına geleni yapıyor ve daha da müthişi hangi padişahın tahta çıkacağına bile karışıyorlardı.
Son olarak Yeniçeri Ocağı, II. Mahmut’un babası Sultan III. Selim’i öldürmüştü. II. Mahmut bu niçinle esasen ocağa kin duyuyordu. Lakin tez etmedi. Tahta çıktıktan daha sonra tam 17 yıl bekledi. Kendindilk evvel de başlayan çağdaş ordu çalışmalarını artık nihayete erdirmeye ve bu zıvanadan çıkmış yeniçerileri alaşağı etmeye hazırdı.
Yeniçeri kazan kaldırıyor:
25 Mayıs 1825 tarihinde Sultan II. Mahmut tarafınca bir ferman yayınlandı. Buna göre Eşkinci Ocağı isimli yeni ve hayli daha çağdaş bir askeri birlik kurulacaktı. Dileyen yeniçeri de istekli olarak bu ocağa katılacaktı. şüphesiz beklenen oldu ve yeniçeri 14 Haziran akşamı isyan etti. Öldürülmekten son anda kurtulan Yeniçeri Ağası Celaleddin Ağa, durumu padişaha bildirdi.
15 Haziran 1826 gününün sabah saatlerinde yeniçeri At Meydanı’na indi ve kazanları ortaya bıraktı. Padişaha isyan manasına gelen bu harekette yeniçerilerin tek bir sloganı vardı, ‘İstemezük!’. Olağanda bu biçimde bir olay padişahın tahttan inmesi ve öteki yöneticilerin öldürülmesi ile sonuçlanır. Fakat II. Mahmut bu isyana hazırdı.
Vaka-i Hayriye başlıyor:
Şeyhülislam Tahir Efendi, yanında 3500 ulema ile meydana indi. Yeniçeri ulemayı ikna ederse isyan muvaffakiyete ulaşacaktı lakin ikna olmadılar. O sırada II. Mahmut sancak-ı şerif çıkarmıştı. Bunun manası, padişahın halkı çağırıyor olmasıydı. O güne kadar görülmemiş bir kalabalık, hatta tarihte birinci kere bayanlar bile sokağa çıktı.
Sadrazam Benderli Selim Paşa, Ağa Hüseyin ve İzzet Paşa, padişahın buyruğuyla at meydanını kuşattı. Yüzbaşı Karacehennem İbrahim Ağa tarafınca tarihte birinci defa isyancı yeniçerilerin üzerine yağmur üzere top atışı başladı. Yeniçeri kışlasına kaçtı fakat bu iş burada bitmeyecekti.
Top atışının amacı bu sefer kışla oldu ve kapılar paramparça edildi. Padişahın askerleri içeri girdi. Bu da tarihte birinci defa oluyordu zira yeniçeri kışlasına o denli kolay kolay girilmezdi. O gün akşama kadar 6 binden çok yeniçeri öldürüldü. Günler boyunca yeniçeri avı devam etti. Vaka-i Hayriye hadisesi kararında toplam 40 binden çok yeniçerinin öldürüldüğü düşünülüyor.
Vaka-i Hayriye sonuçları:
Padişah II. Mahmut sonunda başarmış ve cetlerinin yıllar boyunca uğraşıp da kazanamadığı bir zafer elde ederek bozguncu Yeniçeri Ocağı’nı büsbütün ortadan kaldırmıştır. Vaka-i Hayriye tüm dünyada büyük ses getirdi. Hatta bir fazlaca elçi, hükümdarlarının tebriklerini sunmak için sultanın huzuruna çıktı.
Pekala, koca Osmanlı İmparatorluğu askersiz mi kaldı? Hiç kalır mı, aslına bakarsanız yıllardır üzerinde çalışılan çağdaş ordu çalışmaları sürat kazandı. Asâkir-i Mansûre-i Muhammediyye isimli yesyeni ve çağdaş bir ordu kurularak yüzlerce yıllık imparatorluğun çağdaş askeri dünyaya ahenk sağlama çalışmaları başlamış oldu.
Vaka-i Hayriye niye değerli?
Osmanlı İmparatorluğu tarihine baktığımız vakit kimi yükseliş devirleri haricinde Yeniçeri Ocağı’nın devamlı hem halka birebir vakitte saraya zorluk çıkardığını görürüz. Esnafa ve halka eziyet ediyor, istedikleri padişah ya da vezir vazifeye gelmezse isyan ederek var olan yöneticileri öldürüyorlardı.
yıllardır çağdaş ordu çalışmaları yapılmasının da sebebi buydu. Koskoca imparatorluğu bir avuç zorba asker yönetemezdi. Bu açıdan bakarsak Vaka-i Hayriye olayı, imparatorluğun sivilleşmeye başladığı periyottur demek yanlış olmaz. Geçmişin pasını taşıyan Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılması, Osmanlı İmparatorluğu’nun çağdaş dünyaya ahenk gayretini da gösterir.
II. Mahmut devrinde Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılarak çağdaş ordunun kurulması ile sonuçlanan Vaka-i Hayriye hadisesi nedir, niçinleri ve sonuçları nelerdir üzere merak edilen soruları yanıtladık. Vaka-i Hayriye olayı hakkındaki fikirlerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.