arkamikontrolet
New member
Savunma sanayiinin en değerli ögeleri içinde hiç elbet savaş uçakları ve uçak gemileri de var. Hava üstünlüğünü kurup, bu üstünlüğü uçak gemileri ile desteklediğinizde, bir savaşı kolay kolay kaybetme olasılığınız yoktur. Lakin bilhassa de uçak gemisine sahip olmak o denli kolay bir şey değil. 8-10 milyar dolar maliyetlerle üretilen uçak gemileri, bugün yalnızca 13 ülkede bulunuyor.
Pek çoğumuz bilir ki uçak gemisine inen savaş uçakları esnek halatlarla yavaşlatılır. Buraya kadar tamam. Pekala ya zıddı? Bir savaş uçağı, piste kıyasla çok kısa olan uçak gemisinden nasıl kalkıyor?
Önce boyutlarına bakalım:
Dünyanın en büyük uçak gemisi; “Yüzen Kale” olarak bilinen, ABD’nin kullandığı CVN-68’dir ve 332 metre uzunluğundadır. Evet, dünyanın en büyük uçak gemisi, 3.000 metre uzunluğundaki bayağı bir uçak pistinin 10’da 1’i uzunluğunda…
Ancak bu kısa ara, bir savaş uçağının kalkışı için mani teşkil etmiyor. Zira uçak gemileri, en sıradan anlatımı ile “sapan” sistemine sahipler ve savaş uçaklarını mancınık metoduna misal bir biçimde “fırlatıyorlar”. Buraya kadar anlattıklarımız başınızı karıştırmış olabilir, bu biçimde haydi ayrıntılara inelim.
Uçak gemilerinin pistlerinde, buharla çalışan özel bir piston mekanizması bulunmaktadır. Bu düzenek, aslında güvertenin alt kısmında başlamaktadır. Gemideki ekipmanların çıkardığı buharı tutan bir depolama ünitesi, silindirli pistonların yüksek basınç oluşturmasını sağlar. Yüksek basınçlı pistonlar da güvertede uçakların tekerleklerini tutan parçalara bağlıdır. Uzmanlar, bu kesimlere mekik ismini vermişlerdir.
Uçak gemilerindeki mancınık sistemi bundan ibaret değil. Mekik, uçağın tekerleklerinin hem yüksek bir ivmeyle hızlanmasını tıpkı vakitte pistte kalmasını sağlayacak biçimde dizayn edilmiştir. Uçuş öncesi kalkış hazırlıklarını tamamlayan pilot, savaş uçağının motorunu tam güç çalıştırır ve tonlarca tartıdaki uçağı mekiğe emanet eder.
Burada olağanüstü düzeyde basınçtan bahsediyoruz.
Güvertenin altındaki pistonlar, motorları tam güç çalışan lakin durmakta olan bir savaş uçağını yalnızca 2 saniyede 273 km/sa sürate ulaştırır. Bununla ani ivmenin niye olduğu kaldırma kuvveti birleşince, uçak başarılı bir biçimde kalkar. Tüm bu süreci aşağıdaki görüntü aracılığıyla izleyebilirsiniz:
Bir savaş uçağının gemiden nasıl kalktığını öğrendik. özetlemek gerekirse iniş sürecine de değinelim. Uçak gemisine inecek savaş uçaklarının tümünde özel bir ekipman bulunmaktadır.
Bu ekipmana da “kuyruk kancası” denir. İniş kadroları ile bir arada açılan kuyruk kancası, güvertede bulunan esnek halatlara takılır. İşte bu takılma anında uçağın durması sağlanmaktır.
Pek çoğumuz bilir ki uçak gemisine inen savaş uçakları esnek halatlarla yavaşlatılır. Buraya kadar tamam. Pekala ya zıddı? Bir savaş uçağı, piste kıyasla çok kısa olan uçak gemisinden nasıl kalkıyor?
Önce boyutlarına bakalım:
Dünyanın en büyük uçak gemisi; “Yüzen Kale” olarak bilinen, ABD’nin kullandığı CVN-68’dir ve 332 metre uzunluğundadır. Evet, dünyanın en büyük uçak gemisi, 3.000 metre uzunluğundaki bayağı bir uçak pistinin 10’da 1’i uzunluğunda…
Ancak bu kısa ara, bir savaş uçağının kalkışı için mani teşkil etmiyor. Zira uçak gemileri, en sıradan anlatımı ile “sapan” sistemine sahipler ve savaş uçaklarını mancınık metoduna misal bir biçimde “fırlatıyorlar”. Buraya kadar anlattıklarımız başınızı karıştırmış olabilir, bu biçimde haydi ayrıntılara inelim.
Uçak gemilerinin pistlerinde, buharla çalışan özel bir piston mekanizması bulunmaktadır. Bu düzenek, aslında güvertenin alt kısmında başlamaktadır. Gemideki ekipmanların çıkardığı buharı tutan bir depolama ünitesi, silindirli pistonların yüksek basınç oluşturmasını sağlar. Yüksek basınçlı pistonlar da güvertede uçakların tekerleklerini tutan parçalara bağlıdır. Uzmanlar, bu kesimlere mekik ismini vermişlerdir.
Uçak gemilerindeki mancınık sistemi bundan ibaret değil. Mekik, uçağın tekerleklerinin hem yüksek bir ivmeyle hızlanmasını tıpkı vakitte pistte kalmasını sağlayacak biçimde dizayn edilmiştir. Uçuş öncesi kalkış hazırlıklarını tamamlayan pilot, savaş uçağının motorunu tam güç çalıştırır ve tonlarca tartıdaki uçağı mekiğe emanet eder.
Burada olağanüstü düzeyde basınçtan bahsediyoruz.
Güvertenin altındaki pistonlar, motorları tam güç çalışan lakin durmakta olan bir savaş uçağını yalnızca 2 saniyede 273 km/sa sürate ulaştırır. Bununla ani ivmenin niye olduğu kaldırma kuvveti birleşince, uçak başarılı bir biçimde kalkar. Tüm bu süreci aşağıdaki görüntü aracılığıyla izleyebilirsiniz:
Bir savaş uçağının gemiden nasıl kalktığını öğrendik. özetlemek gerekirse iniş sürecine de değinelim. Uçak gemisine inecek savaş uçaklarının tümünde özel bir ekipman bulunmaktadır.
Bu ekipmana da “kuyruk kancası” denir. İniş kadroları ile bir arada açılan kuyruk kancası, güvertede bulunan esnek halatlara takılır. İşte bu takılma anında uçağın durması sağlanmaktır.
- Kaynaklar: ScienceABC, Military Analysis Network