Scooterlar Türkiye’de Neden Kaos Araçlarına Dönüştü?

arkamikontrolet

New member
Günlük hayatta kullandığımız ve maalesef ki kullanmaya devam ettiğimiz birfazlaca şey, tabiata büyük ziyanlar veriyor. Otomobiller de bunlardan sadece birisi. Karbon ayak izini mutlaka duymuşsunuzdur. Bu terim, tabiata verdiğimiz zararın karbondioksit cinsinden ölçümü manasına geliyor. Pekala karbon ayak izimizi azaltmak için ne yapıyoruz?

Doğaya verdiğimiz ziyanı azaltmak için kimi faydalı aksiyonlar alınıyor. Örneğin elektrikli otomobiller, scooterlar ve mobiletler üzere. Lakin trafikte biroldukça insan elektrikli scooter kurallarına tam olarak uymuyor. Gerçekten trafikteki bir epeyce şoför de elektrikli scooter, motorsiklet ve mobilet şoförlerine karşı tam bir bilinç sahibi değil. Tüm bunlar birleştiğinde ise maalesef kazaların arttığını görüyoruz.

Peki hakikaten kuralları biliyor muyuz?


Bir scooter yahut araba kullanıcısı olabilirsiniz. Ne sürdüğünüzün değeri olmaksızın birinci yapmanız gereken şey trafikte uymanız gereken kuralları bilmektir. Aksi takdirde daima duyduğumuz ve duymaya devam ettiğimiz kazalar daha epey artacaktır. Öyleyse ülkemizdeki scooter sürme kurallarına bir bakalım.

Elektrikli scooterlar;

  • Ayrı bir bisiklet yolu yahut bisiklet şeridi olduğu takdirde taşıt yolundan,
  • Otoyol, kentler ortası karayolları ve azami sürat sınırı 50 km/s üzeri olan karayollarında,
  • İkiden çok scooterın olduğu taşıt yolunda tek bir şeritte yan yana,
  • Yaya yollarında,
  • Başka bir araca bağlanarak, asılıp tutunarak,
  • İzin alınan şovlar haricinde akrobatik hareketler yapılarak,
  • Manevra için işaret verme durumu haricinde tek elle,
  • Tehlike doğurucu davranışlar içerecek biçimde hareket yapılarak yahut öbür araç kullanıcılarını geçerek,
  • Sürücü haricinde başka bir insan daha taşıyarak,
  • Sırtta taşınabilen şahsi eşyalar harici yolcuyla sürülemez.
  • Yayalar, engelli ve hareket kısıtlılığı bulunan bireylerin güvenliğini kısıtlayacak, araç ve yaya trafiğini engelleyecek biçimde park edilemez.
Yukarıda saymış olduğumuz kuralların birçoğu maalesef hem şoförler tıpkı vakitte elektrikli scooter kullanıcıları tarafınca bilinmiyor. Durum bu biçimde olunca da kaza oranları her geçen gün yükseliyor.

2022’nin başından bu yana toplanan bilgiler de bunu gösteriyor.



Emniyet Genel Müdürlüğü tarafınca paylaşılan bilgilere baktığımızda Ocak 2022’de elektrikli scooterları da içeren ölümlü yahut faydalanmalı kaza sayısı toplam 265. Eylül ayına geldiğimizde ise bu sayı tam 701’e çıkıyor. Yani burada %164’lük bir artış söz konusu.

Avrupa’da da durum pek farklı değil. Örneğin Belçika’da 2021 yılında toplam 339 faydalanmalı kaza yaşanırken, 2022 yılında bu sayı 846’ya çıkmış. Türkiye’yle kıyaslandığında doğal ki bu sayı çok düşük. Çünkü Belkçika’da yaşanan bu kaza sayıları o yılları kapsarken, bizdeki sayılar sırf o ay ortasında gerçekleşen kazalar.

Peki kaza oranları niye daima artıyor?


Herhangi bir ülkede sadece bir scooter firması olduğunu ve 1000 adet elektrikli scooter kiralanabildiğini düşünün. Trafikte rastgele bir scooter kullanıcısına denk gelmeniz çok düşük bir ihtimal olurdu. Lakin ülkemizde şu anda 15’i aşkın firma, 60 binden çok elektrikli scooter var. Kimi sokaklarda, kaldırımlarda bu scooterların yan yana durarak büyük bir alanı işgal ettiğini de kesinlikle görmüşsünüzdür.

özetlemek gerekirse kısaca; ülke genelinde sadece 1000 adet olan aracın kazaya karışma ihtimali epeyce daha düşüktür, lakin sayı çoğaldıkça kaza oranı da tıpkı ölçüde artacaktır. Yani sırf kaza oranları değil; ülkemizdeki elektrikli scooter ve kullanıcı sayısı da daima olarak artıyor.

Üstelik bilinçsiz bir biçimde…


Ülkemizdeki scooter firmalarından büyük birçoğu zincirli kilit sistemi kullanıyor. Beşerler da gidecekleri yere ulaştıktan daha sonra gördükleri birinci direğe, kapıya scooterı bağlıyorlar. Üstelik yayaların geçip geçemeyeceğini, engelli yolu olup olmadığını yahut park yerini işgal edip etmediğini umursamadan…

bir daha birebir biçimde trafikte en epeyce gördüğümüz şeyler içinde iki kişi ve hatta üç kişi bir elektrikli scootera binilmesi geliyor. Bunun yasak olmasını bir kenarıya bıraksak bile, bu durum kullanıcıların büyük tehlikeler yaşamasına sebep oluyor. Sonuç olarak bindiğiniz araç bir otomobil değil; küçük iki tekerleği olan ve istikrarda durması gerekenbir scooter. Kendi istikrarınızı denetim edebilirsiniz lakin öteki bir yolcunun daha istikrarını denetim etmeniz hayli sıkıntı olacaktır.

Bazı sorunlar ise bu teknolojiyle yeni tanışmamızdan kaynaklandı.


Aslında scooterlar ülkemize yeni gelen bir teknoloji değil. Lakin bir ulaşım aracı olarak elektrikli versiyonlarının kullanılması yeni yeni yaygınlaşıyor. ötürüsıyla biroldukça insan scooter kullanmayı bilmiyor. Biraz evvel de bahsetmiş olduğumiz üzere, her ne kadar elektrikli olsalar da üzerinde istikrarda durulması gerekiyor.

Yeni yeni tanıştığımız bu teknolojiyle tanışmamızda ise istikrarımızı kaybedip düşebiliyoruz yahut duracağımız yeri ve vakti ayarlayamıyoruz. Bu durumda da küçük kazalar atlatabiliyoruz. Fakat daha büyük bir kaza yaşamamak için birinci denemelerinizi boş ve inançlı yollarda, kurallara uygun biçimde yapmanızı tavsiye ederiz.

Tamam da niye elektrikli scooterları bu kadar sevdik?


Özellikle büyük kentlerde yaşayanlar bilir ki kimi vakit işten çıkıp meskene giderken karşılaştığınız trafik, gün ortasında yaptığımız tüm işlerden daha yorucu olabiliyor. Eminiz ki trafikte saatlerce beklemekten sıkılmayanınız da yoktur. İşte tam bu noktada firmalar, elektrikli scooterlarla ülkemizde giriş yaptığında hepimiz bir kaçış yolu bulduk.

Trafikten sıyrılıp bir an evvel istediğimiz yere varabilmek hepimize epeyce cazip göründü. Motorsiklet, bisiklet, elektrikli scooter ve mobilet kullanımları da bir daha trafik sebebiyle büyük oranda arttı. Bizler karbon ayak izimiz küçülüyor, etraf dostu araç kullanıyoruz diye düşünürken bu kez da elektrikli scooterların karıştığı kaza haberleri önümüze düşmeye başladı. Zira sayıları artmıştı.

Ters şeritten gidenler, sağına soluna bakmayanlar, kurallara uymayanlar ve daha nicelerini gördük… Tek hatalısı onlar mı?


Hayır, değil. Üzülerek söylüyoruz ki tüm kurallara uysanız bile bir trafik canavarı gelip sizi bulabilir. Maalesef ülkemizde hala alkollü araç kullanan, yanındaki kız arkadaşına yahut öteki arkadaşlarına hava atmak için çeşitli ‘akrobatik’ hareketler yapan, sürat limitine uymadığında kendisini havalı sanan birfazlaca şoför var.

Aynı biçimde elektrikli scooterları da hem şuurlu birebir vakitte ziyadesiyle bilinçsiz biçimde kullanan bir epeyce insan var. Bunun en büyük niçini de yazımızın başında bahsetmiş olduğumiz kuralların biroldukça insan tarafınca bilinmiyor ve isteyerek yahut istemeyerek uygulanmıyor oluşu.

Yaş sonu, para cezaları tahlil mü?


Maalesef değil. Bu hususta biraz değişen teknolojinin gerisinde kaldığımızı söylebiliriz. Çünkü scooterlarla ilgili yönetmelik 14 Nisan 2021’de yayımlanmış bulunmasına karşın, ülkemizdeki birinci scooter firması 2019 yılında faaliyetlere başladı.

Avrupa’da bir epey ülkede elektrikli scooter kullanmasında kurallara uyulmadığı takdirde 1000 euro’ya varan para cezaları kesiliyor. Ülkemizde de doğal ki para cezası uygulandığı durumlar olabiliyor. Örneğin; 15 yaşını doldurmamış bireylerin elektrikli scooter kullanımı yasak ve 144 TL’lik bir cezası var. Öte yandan 18 yaşını doldurmamış bir kişinin ehliyetsiz bir biçimde araç kullanımına ise 10 bin TL’ye varan cezalar kesilebiliyor. Yani eşit ölçüde bir caydırıcılık kelam konusu değil.

Yapacak hayli şey var ve bir yerden başlamamız gerekiyor.


Yeni teknolojik araçlar üretilmeye ve halihazırda var olanların sayıları artmaya elbet devam edecektir. Lakin değişime ayak uydurmaya, değişmeye kendimizden başlamalıyız. Bir aracı kullanmadan evvel girip kurallarını okumalı, gerekirse yetkililere danışmalıyız. Nüfusla bir arada trafikteki araç sayısının ve ötürüsıyla trafikte geçirdiğimiz mühletin artışından şikayet ederek elektrikli scooterları tercih ediyoruz lakin bunu yaparken diğerlerinin hakkını adeta gasp ediyoruz.

Önce değişime kendimizle başlamalıyız, şuurlu bireyler olmalı daha sonrasında bir şeylerden şikayet etmeliyiz. “Sadece benim şuurlu olmam neyi değiştirecek?” diye düşünmeye devam edersek, hiç bir şeyi değiştiremeyeceğiz. Çünkü ülkemizdeki oldukça sayıda insan hala hiç elektrikli scooterları kullanmadı. Yani yaptığınız yanlış bir hareket, o insanlara örnek olabilir.

Yazımız boyunca birtakım mevzuları kendimizce doğruları ve yanlışlarıyla sizlere açıklamaya çalıştık. olağan olarak ki kazalara hepimiz üzülüyor, kahroluyoruz. Lakin yaşadıklarımızdan ders çıkartmak da bir daha bizim elimizde. Bu sebeple trafiğe çıkan yahut çıkacak olan tüm şoförlerin, şoför adaylarının daha fazlaca dikkat etmesini umuyoruz. Pekala sizce kazaların artışında diğer ne üzere sebepler olabilir? Yorumlarda bizlere belirtmeyi unutmayın.

Kaynaklar: Resmi Gazete, Emniyet Genel Müdürlüğü Trafik Başkanlığı, VAS (Belçika Yol Güvenliği Barometresi), the Bulletin, Canarian Weekly
 
Üst