Tarihe Birinci Uçan İnsan Olarak Geçen İbn-i Firnas Kimdir?

arkamikontrolet

New member
17. yüzyılın birinci yarısında hayatış olan Hazerfan Ahmed Çelebi, birinci uçan ya da bunu deneyen insan olarak kabul edilir. Lakin birkaç yüz yıl geriye gittiğimiz vakit karşımıza öbür bir isim çıkıyor, İbn-i Firnas. Maalesef kendi imzasını taşıyan hiç bir yazmanın günümüze kalmadığı İbn-i Firnas’ın, 9. yüzyılda uçmayı denediğini ve hatta sahiden uzunca bir süre havada kaldığınız batılı kaynaklardan öğreniyoruz.

Batılılar tarafınca Armen Firman olarak anılan İbn-i Firnas, devrinin en büyük alimlerinden biri, hatta bugünkü bakış açısıyla gerçek bir bilim insanıdır. Bir akrobatı gördükten daha sonra düşünmeye başladığı uçma aksiyonunu, vefatından kısa bir süre evvel gerçekleştirmiş ve Wright kardeşler uçağı icat etmeden yüzlerce yıl evvel uçmayı başarmıştır. İbn-i Firnas kimdir gelin biraz daha yakından tanıyalım.


İbn-i Firnas kimdir?

Doğum tarihi tam olarak bilinmese de 810 yılında doğduğu düşünülen İbn-i Firnas, tam ismiyle Abban bin Firnas Ebü’l-Abbas, Endülüs Emevî Devleti devrinde Rodan kentinde dünyaya gelmiştir. Kurtuba kentinde bilim dersleri almış ve ondan sonrasında kendini bilim çalışmalarına adamış Müslüman bir alimdir. Yüzlerce bilimsel çalışması olduğu ve şiirler yazdığı farklı kaynaklardan biliniyor fakat kendisinin hiç bir yazması günümüze ulaşmamıştır.

İbn-i Firnas, kumdan cam yapma tekniğini geliştirerek devrinin endüstrisi için ihtilal niteliğinde bir çalışma yapmıştır. Hatta bu camı işleyerek gözlük yaptığı bile söylenir. bir hayli kimyasal unsur üzerinde çalışmış, astronomi haritaları yapmış, şiirler yazmış ve bu yazımızın konusu olan uçma denemelerini gerçekleştirmiştir. Evet, İbn-i Firnas nitekim kısa müddet de olsa uçmuştur.

Uçmak mümkün diye düşündü fakat nasıl?


İbn-i Firnas, birinci defa insanların uçabileceğine dair kanıya bir akrobat yardımıyla kapılmıştır. Bir ip üzerinde sopalar ve kumaşlar kullanarak uçarcasına hareketler yapan akrobatı bakılırsan İbn-i Firnas, insanların benzeri aparatlar kullanarak hakikaten uçabileceğinin mümkün olduğunu düşünmeye ve olağan olarak çabucak kuşları incelemeye başlamıştır.

Birinci uçuş denemesini 852 yılında Kurtuba Camii’nde yapmıştır. Yaptığı ilkel uçuş sistemi maalesef düşündüğü üzere uçmasını sağlayamamıştır lakin düşüş suratını o kadar azaltmıştır ki kendisi bu atlamadan ufak yaralarla kurtulmuştur. Bu açıdan bakarsak İbn-i Firnas bununla birlikte dünyanın paraşütle atlamasını gerçekleştiren birinci insandır.

Uçmamızı sağlayacak bir makine:


Tabiat bilimlerinde gerçek bir usta olan İbn-i Firnas, yaptığı deneme sonuçlarını inceledi ve insanların uçmasını için sıradan bir kumaş kesiminden fazlaca daha fazlasına muhtaçlığı olduğunu ortaya çıkardı. İşte bu biçimde bir makine icat etmesi gerektiğini anladı. Bu makine, bildiğimiz kanatlara benziyordu ve ipek kumaşlar ile kartal tüylerinden yapılmıştı.

İbn-i Firnas bu sefer hazırdı. Uçuş haberi tüm kente ilan edildi. Bu sefer yükselme aralığını ayarlayabileceği Cebel-i Arus zirvesi, uçma yeri olarak seçildi. Son hazırlıklar yapıldı, kalabalık toplandı. İbn-i Firnas, gerçek kuşlara benzediği makinesiyle ikinci uçuş denemesine başladı.

İbn-i Firnas uçuyor, pekala ya inmesi?


İkinci deneme son derece başarılı başladı. İbn-i Firnas sahiden havalandı ve uçmaya başladı. O devir yazılan el yazması kaynaklara göre İbn-i Firnas yaklaşık on dakika boyunca havada kaldı. Başarılı bir uçuşun akabinde yere inmek isteyen İbn-i Firnas, maalesef omurgasını kıran bir düşüş yaşadı.

Kuşlar üzere havalanmış, kuşlar üzere uçmuştu; pekala, niye kuşlar üzere inememişti? Bu sorunun cevabını İbn-i Firnas kendisi verdi, kuyruk. Kuşlar direkt olarak ayaklarının üzerine değil, kuyruklarının üzerine inerek ayaklarına üzerinde dururlar. Yani İbn-i Firnas’ın makinesinin kanatlarına bir de kuyruk gerekiyordu. Uçakların inişini izlerseniz evvel art tekerlerinin üzerine indiklerini görürsünüz.

Maalesef İbn-i Firnas, tam olarak bilinmese de iddiası 887 yılında ömrünü kaybetmiş ve makinesine kuyruk takarak bir deneme daha yapamıştır. Lakin Wright kardeşlerin uçağı icat etmesinden yüzlerce yıl evvel ilkel de olsa uçan bir makine yapmayı başararak ismini tarihe uçan birinci insan olarak yazdırmayı başarmıştır. Kuyruk keşfinin ise bugünün havacılık dünyasını şekillendirdiği aşikar.

İbn-i Firnas niye bilinmiyor?


Aslında mevzu ile ilgili bilim insanları ve mühendisler İbn-i Firnas ismini hayli uygun biliyorlar. bir fazlaca Arap Müslüman ülkenin havacılık ile ilgili bina isimlerinde İbn-i Firnas’ı görmek mümkün. Hatta Ay’da keşfedilen bir kratere NASA tarafınca İbn-i Firnas isminin verildiği de biliniyor. Yani bilen biliyor diyebiliriz.

Halk içinde bilinmiyor olmasının en kıymetli sebebi ise kendinin hiç bir çalışmasının orjinal kopyasının günümüze kalmamış olmasıdır. Kendisi hakkındaki detaylarımizin tamamını o devir yazılmış farklı kaynaklardan öğreniyoruz. Maalesef o kaynaklarda da sadece birkaç cümle ile anlatılıyor. meğer bugün hayranlıkla baktığımız Leonardo Da Vinci çalışmalarının temellerini bile İbn-i Firnas atmıştır.

İsmini tarihe uçan birinci insan olarak yazdırmayı başarmış Müslüman alim İbn-i Firnas kimdir sorusunu yanıtlayarak uçuş öyküsünden ve yaptığı çalışmalardan bahsettik. Kim bilir İbn-i Firnas üzere çalışmalarının keşfedilmesini bekleyen kaç tane daha alim isim saklıdır.
 
Üst