arkamikontrolet
New member
Tüm dünyada ekonomik sorunlar kendini göstermeye devam ediyor. Olağan ki bu durum satın alım gücümüze de hayli tesir ediyor. Her ne kadar biz gördüğümüz, istediğimiz her şeye satın alamıyor olsak da IMF, CIA ve Dünya Bankası dataları o denli söylemiyor.
Wiikipedia’nın ‘List of countries by GDP’ sayfasında toplanan datalara göre, Türkiye satın alım gücü olarak üst sıralarda yer alıyor. Pekala datalara göre durum bu biçimdeyken, biz niye hiç bir şeye paramızın yetmediğini düşünüyoruz?
Söz konusu bilgilere baktığımızda Türkiye satın alım gücü olarak 11. sırada.
Peki bu bilgiler nasıl hesaplanıyor?
Yukarıda yapılan sıralama, ülkelerin gayri safi yurt içi hasılasına bakılarak düzenlenmiş. Bir yıl ortasında yapılan tüm tüketim, yatırım, devlet harcamaları toplanır ve bu sonuca ihracattan ithalat çıkartılarak eklenir. Çıkan sonuç ise bize o yıl ortasındaki gayri safi yurt içi hasılayı verir.
Bu datalara nazaran Türkiye’nin 11. sırada görüyoruz. Bir alt sıramızda İtalya, bir üst sıramızda ise Fransa yer alıyor. Pekala gelişmiş diyebileceğimiz iki Avrupa ülkesinin tam ortasında yer almamıza karşın niye ekonomik olarak zorlanıyormuşuz gibi geliyor?
Diyelim ki geçtiğimiz yıl 1 TL’den aldığınız kirazı bu yıl 20 TL’ye alıyorsunuz lakin ürettiğiniz ölçü değişmiyor…
Biraz evvel gayri safi yurt içi hasılanın nasıl hesaplandığından bahsetmiştik. Bunun için kullanılan iki farklı usul var. Birincisi her yıl için meblağların sabit tutulduğu Gerçek GSYİH, ikincisi ise meblağların her yıl için değiştiği Nominal GSYİH.
Ülkelerin büyüme oranları hesaplanırken genelde gerçek GSYİH kullanılır. Üstte yer alan tabloda ise nominal datalar ele alınmış. Bunun farkını da sıradançe şu biçimde anlatalım; diyelim ki kilosunu 10 TL’den sattığınız 100 kg kiraz üretiyorsunuz. Bir daha sonraki yıl bir daha 100 kg kiraz ürettiniz lakin satış fiyatınızı 20 TL’ye çıkarttınız. Gayri safi yurt içi hasılanız nominal bedellere göre oldukça artmış olacaktır.
Dışarıya sattığınız ve ürettiğiniz eser ölçüsü fazla değişmiyorken enflasyon artarsa şahsi alım gücümüz olumlu tarafta etkilenmeyebilir.
Yani biz bir eseri alırken üretimde yüksek bir artış görmesek de enflasyon sebebiyle eserlere gelen artırımların da hesaba katıldığı nominal kıymetlerde büyük artışlar görmeye devam ederiz. Alışılmış ki bu durumda GSYİH kıymetini artırır ancak şahsi olarak alım gücümüzü etkilemez.
Değerler içindeki değişim, ülkenin genel üretim ve satışını baz aldığı için şahsi alım gücümüzü bu bilgiler üzerinden kıymetlendirmemiz hayli da gerçek olmayacaktır.
Bir de kişi başına düşen gelirlere bakalım.
Ülkelerin gayri safi yurt içi hasılası o ülkenin nüfusuna bölündüğünde elde ettiğimiz sayı, kişi başına düşen yurt içi hasıla gelirini elde etmiş oluyoruz. 2021 yılı Dünya Bankası datalarına baktığımızda Türkiye’de geçtiğimiz yıl kişi başına düşen ulusal gelir 9.586 dolar olarak belirlenmiş. TL karşılığına baktığımızda ise bu sayı 178.029 TL’ye tekabül ediyor.
Bize çok yüksek bir sayı üzere gelse de Türkiye, 178 bin TL’lik kişi başı ulusal gelirle 271. sırada yer alıyor. bir daha geçtiğimiz yıl Dünya Bankası tarafınca paylaşılan gayri safi yurt içi hasıla bilgilerine baktığımızda ise Türkiye’nin 13. sırada olduğunu görüyoruz. Yani özetle; masraflarımız, nüfusumuz ve enflasyon oranları ötürüsıyla ülkemizin satın alım gücünün bizim satın alım gücümüze pek de fazla tesiri olmadığını görüyoruz.
Kaynaklar: Dünya Bankası 2021 kişi başı ulusal gelir tablosu, Dünya Bankası GSYİH bilgileri, CIA dataları, IMF Nisan 2022 bilgileri, Vikipedi English bilgileri, Investopedia
Peki memnun muyuz?
Wiikipedia’nın ‘List of countries by GDP’ sayfasında toplanan datalara göre, Türkiye satın alım gücü olarak üst sıralarda yer alıyor. Pekala datalara göre durum bu biçimdeyken, biz niye hiç bir şeye paramızın yetmediğini düşünüyoruz?
Söz konusu bilgilere baktığımızda Türkiye satın alım gücü olarak 11. sırada.
Peki bu bilgiler nasıl hesaplanıyor?
Yukarıda yapılan sıralama, ülkelerin gayri safi yurt içi hasılasına bakılarak düzenlenmiş. Bir yıl ortasında yapılan tüm tüketim, yatırım, devlet harcamaları toplanır ve bu sonuca ihracattan ithalat çıkartılarak eklenir. Çıkan sonuç ise bize o yıl ortasındaki gayri safi yurt içi hasılayı verir.
Bu datalara nazaran Türkiye’nin 11. sırada görüyoruz. Bir alt sıramızda İtalya, bir üst sıramızda ise Fransa yer alıyor. Pekala gelişmiş diyebileceğimiz iki Avrupa ülkesinin tam ortasında yer almamıza karşın niye ekonomik olarak zorlanıyormuşuz gibi geliyor?
Diyelim ki geçtiğimiz yıl 1 TL’den aldığınız kirazı bu yıl 20 TL’ye alıyorsunuz lakin ürettiğiniz ölçü değişmiyor…
Biraz evvel gayri safi yurt içi hasılanın nasıl hesaplandığından bahsetmiştik. Bunun için kullanılan iki farklı usul var. Birincisi her yıl için meblağların sabit tutulduğu Gerçek GSYİH, ikincisi ise meblağların her yıl için değiştiği Nominal GSYİH.
Ülkelerin büyüme oranları hesaplanırken genelde gerçek GSYİH kullanılır. Üstte yer alan tabloda ise nominal datalar ele alınmış. Bunun farkını da sıradançe şu biçimde anlatalım; diyelim ki kilosunu 10 TL’den sattığınız 100 kg kiraz üretiyorsunuz. Bir daha sonraki yıl bir daha 100 kg kiraz ürettiniz lakin satış fiyatınızı 20 TL’ye çıkarttınız. Gayri safi yurt içi hasılanız nominal bedellere göre oldukça artmış olacaktır.
Dışarıya sattığınız ve ürettiğiniz eser ölçüsü fazla değişmiyorken enflasyon artarsa şahsi alım gücümüz olumlu tarafta etkilenmeyebilir.
Yani biz bir eseri alırken üretimde yüksek bir artış görmesek de enflasyon sebebiyle eserlere gelen artırımların da hesaba katıldığı nominal kıymetlerde büyük artışlar görmeye devam ederiz. Alışılmış ki bu durumda GSYİH kıymetini artırır ancak şahsi olarak alım gücümüzü etkilemez.
Değerler içindeki değişim, ülkenin genel üretim ve satışını baz aldığı için şahsi alım gücümüzü bu bilgiler üzerinden kıymetlendirmemiz hayli da gerçek olmayacaktır.
Bir de kişi başına düşen gelirlere bakalım.
Ülkelerin gayri safi yurt içi hasılası o ülkenin nüfusuna bölündüğünde elde ettiğimiz sayı, kişi başına düşen yurt içi hasıla gelirini elde etmiş oluyoruz. 2021 yılı Dünya Bankası datalarına baktığımızda Türkiye’de geçtiğimiz yıl kişi başına düşen ulusal gelir 9.586 dolar olarak belirlenmiş. TL karşılığına baktığımızda ise bu sayı 178.029 TL’ye tekabül ediyor.
Bize çok yüksek bir sayı üzere gelse de Türkiye, 178 bin TL’lik kişi başı ulusal gelirle 271. sırada yer alıyor. bir daha geçtiğimiz yıl Dünya Bankası tarafınca paylaşılan gayri safi yurt içi hasıla bilgilerine baktığımızda ise Türkiye’nin 13. sırada olduğunu görüyoruz. Yani özetle; masraflarımız, nüfusumuz ve enflasyon oranları ötürüsıyla ülkemizin satın alım gücünün bizim satın alım gücümüze pek de fazla tesiri olmadığını görüyoruz.
Kaynaklar: Dünya Bankası 2021 kişi başı ulusal gelir tablosu, Dünya Bankası GSYİH bilgileri, CIA dataları, IMF Nisan 2022 bilgileri, Vikipedi English bilgileri, Investopedia
Peki memnun muyuz?