arkamikontrolet
New member
Yüz yıldan uzun bir müddetdir hayatımızın içerisinde olan ve seyahat etmenin en kolay yolu olarak bilinen uçaklar, sözün tam manasıyla teknoloji olağanüstüsü ulaşım araçları olarak bilinirler. Biz kolay yolcular olarak sadece birkaç saatimizi uçak içerisinde geçiriyor olsak da bu devasa ulaşım araçlarının ardında devasa mühendislik teknolojileri vardır.
Mühendisliği bir kenara bırakacak olursak; uçakların bazı dikkat cazibeli özellikleri vardır. Örneğin aydınlatmaları. Şayet başınızı havaya kaldırır ve bir uçak görürseniz, uçağın ışıklarının yanıp yanıp söndüğünü görürsünüz. Pekala niye bu biçimde bir şeyin olduğunu hiç düşündünüz mü? Karayollarında kullanılan otomobillerde sabit olarak yanan aydınlatmalar varken uçaklarda niye farklı bir durum kelam konusu? Gelin daima birlikte bu soruna yakından bakalım.
Uçaklardaki ışıkların manası nedir ve bu ışıklar niye yanıp söner?
Piyasada farklı markalarda yolcu uçakları vardır. Lakin bu uçakların tümünde ortak olarak bulunan bazı ışıklar bulunmaktadır. Bunun sebebi tıpkı arabalarda olduğu üzere belirlenen standartları sağlamış olmaktır. Buna nazaran; standart bir yolcu uçağında şu ışıkların yer aldığını söyleyebiliriz:
Uçaklardaki ışıkların yanıp sönmesinin tek sebebi var: Dikkat çekmek!
Uçaklardaki ışıkların yanıp sönmesinin sebebi aslında hayli sıradantir: Dikkat çekmek. Yanıp sönen ışıklar, gökyüzüne bakan insanların da öbür pilotların da dikkatini daha fazla çeker. Gelin daima birlikte bu işin bilimsel boyutuna da bir bakalım.
Bilim beşerlerine bakılırsa insan beyni, yanıp sönen ışığı daha dikkat alımlı buluyor
Bilim insanları, bugüne dek insan gözü ile ilgili tonla araştırma yaptılar. Yapılan araştırmalar, insan gözünün her ışığa birebir yansıyı vermediğini ortaya koydu. Örneğin sabit olarak yanan hayli parlak bir ışıktansa yanıp sönen daha az parlak ışık, beyin tarafınca daha dikkat cazibeli bulundu. Hatta gözümüzün azamî reaksiyon verdiği frekans, 4-8 Hz aralığıdır.
NASA’nın renk ve ışığın kullanmasıyla ilgili kurduğu araştırma laboratuvarı “Color Usage Research Lab“, üst paragrafta anlattığımız durumu deneyimlemenizi sağlayan bir internet sitesine sahip. Bu internet sitesinde, farklı Hz kıymetlerine sahip olan yanıp sönen ışıkların beyin tarafınca nasıl algılandığı örneklerle anlatılıyor. Burada bulunan ilişkiyi kullanarak o siteye ulaşabilir ve testi kendiniz de yapabilirsiniz. bu biçimdelikle bir uçağın ışıklanrının yanmasının ne manaya geldiğini hayli daha güzel bir biçimde anlayabilirsiniz.
Not: Yanıp sönen ışıklar, birtakım epilepsi hastalarında krize niye olabilir. Webtekno olarak NASA’nın internet sitesine yönlendirme yapmamızın sebebi de tam olarak bu. Şayet epilepsi hastasısıysanız ve ışığa karşı hassasiyetiniz var ise siteye girmemenizi tavsiye ederiz.
Mühendisliği bir kenara bırakacak olursak; uçakların bazı dikkat cazibeli özellikleri vardır. Örneğin aydınlatmaları. Şayet başınızı havaya kaldırır ve bir uçak görürseniz, uçağın ışıklarının yanıp yanıp söndüğünü görürsünüz. Pekala niye bu biçimde bir şeyin olduğunu hiç düşündünüz mü? Karayollarında kullanılan otomobillerde sabit olarak yanan aydınlatmalar varken uçaklarda niye farklı bir durum kelam konusu? Gelin daima birlikte bu soruna yakından bakalım.
Uçaklardaki ışıkların manası nedir ve bu ışıklar niye yanıp söner?
Piyasada farklı markalarda yolcu uçakları vardır. Lakin bu uçakların tümünde ortak olarak bulunan bazı ışıklar bulunmaktadır. Bunun sebebi tıpkı arabalarda olduğu üzere belirlenen standartları sağlamış olmaktır. Buna nazaran; standart bir yolcu uçağında şu ışıkların yer aldığını söyleyebiliriz:
- Navigasyon ışıkları (NAV): Bir uçağın eğer olmazsa olmazıdır. Sağ kanatta yeşil, sol kanatta kırmızı olarak tercih edilmiştir. Yanıp sönen bir yapıdadır. Bu ışıklar ile bir uçağın tarafı anlaşılır.
- Çarpışma önleyici ışıklar (Strobe-beyaz): Kuyruk ve kanatlarda geriye bakacak biçimde beyaz renklidirler. Navigasyon ışıkları ile birebir mantığa sahip olan strobe ışıkları, yanıp sönerler ve hem uçağın tarafının anlaşılmasını tıpkı vakitte kazadan kaçınılmasına yardımcı olur.
- Çarpışma önleyici ışıklar (Beacon-kırmızı): Uçak gövdesinin alt ve üst kısmında bulunurlar. Renkleri kırmızıdır. Bir uçağın motorlarının çalışıp çalışmadığının anlaşılmasını sağlarlar. Yanıp sönen yapıda olan beacon ışıkları açılmışsa, o uçak çalışıyordur.
- Taksi ışıkları (Taxi): Taksi ışıkları, isminden da anlaşılabileceği üzere taksi esnasında kullanılır. İşte bu ışıklarla otomobillerdeki kısa farların çalışma mantığı birebirdir. Daima yanan taksi ışığı, pilotun taksi yolunu görmesine yardımcı olur.
- İniş ışıkları (Landing): İniş ışıkları, havacılık için kritik kıymet arz etmektedir. Bu ışıklar, uçağın hem görünürlüğünü artırır tıpkı vakitte pilota yol gösterir. Uçağın modeli ve büyüklüğüne göre yerleri ile sayısı değişebilir. Sürekli yanarlar. Otomobillerdeki uzun farlar üzere düşünülebilir.
- Pist dönüş ışıkları (Runway Turnoff): Pist dönüş ışıkları, isminden da anlaşılabileceği üzere dönüş sırasında yanar. Daima yanan ışıklar, pilotun çevreyi bakılırsabilmesini sağlar.
- Kanat denetleme ışıkları (Wing): Kanat denetleme ışıkları bilhassa de kış mevsiminde önemlidir. Havalanı vazifelileri, bu ışıklar sayesinde kanatta buzlanma olup olmadığını anlarlar.
- Logo ışıkları: Logo ışıkları ise genelde kuyrukta yer alır. Uçağın hangi taşımacılık şirketine ait olduğunu gösteren logonun aydınlatılmasını sağlar.
Uçaklardaki ışıkların yanıp sönmesinin tek sebebi var: Dikkat çekmek!
Uçaklardaki ışıkların yanıp sönmesinin sebebi aslında hayli sıradantir: Dikkat çekmek. Yanıp sönen ışıklar, gökyüzüne bakan insanların da öbür pilotların da dikkatini daha fazla çeker. Gelin daima birlikte bu işin bilimsel boyutuna da bir bakalım.
Bilim beşerlerine bakılırsa insan beyni, yanıp sönen ışığı daha dikkat alımlı buluyor
Bilim insanları, bugüne dek insan gözü ile ilgili tonla araştırma yaptılar. Yapılan araştırmalar, insan gözünün her ışığa birebir yansıyı vermediğini ortaya koydu. Örneğin sabit olarak yanan hayli parlak bir ışıktansa yanıp sönen daha az parlak ışık, beyin tarafınca daha dikkat cazibeli bulundu. Hatta gözümüzün azamî reaksiyon verdiği frekans, 4-8 Hz aralığıdır.
NASA’nın renk ve ışığın kullanmasıyla ilgili kurduğu araştırma laboratuvarı “Color Usage Research Lab“, üst paragrafta anlattığımız durumu deneyimlemenizi sağlayan bir internet sitesine sahip. Bu internet sitesinde, farklı Hz kıymetlerine sahip olan yanıp sönen ışıkların beyin tarafınca nasıl algılandığı örneklerle anlatılıyor. Burada bulunan ilişkiyi kullanarak o siteye ulaşabilir ve testi kendiniz de yapabilirsiniz. bu biçimdelikle bir uçağın ışıklanrının yanmasının ne manaya geldiğini hayli daha güzel bir biçimde anlayabilirsiniz.
Not: Yanıp sönen ışıklar, birtakım epilepsi hastalarında krize niye olabilir. Webtekno olarak NASA’nın internet sitesine yönlendirme yapmamızın sebebi de tam olarak bu. Şayet epilepsi hastasısıysanız ve ışığa karşı hassasiyetiniz var ise siteye girmemenizi tavsiye ederiz.