Vakitte Seyahate Hazır mısınız?

arkamikontrolet

New member
bundan evvelki içeriğimizde 1929 yılının birinci dört ayı olan ocak, şubat, mart ve nisan ayına bir vakit seyahati gerçekleştirmiştik. Acısıyla tatlısıyla tamamladığımız 1929 yılının birinci dört ayına; ikinci dört ay ile devam ediyoruz.

Birinci seyahatimizde siz takipçilerimizin “niye bilhassa 1929 yılına seyahat yaptık” gibisinden bir soru sorduğunu duyuyor üzereyiz. Bu sorunun yanıtını “1929 yılına olan seyahatimizi bitirdiğimizde anlayacaksınızdır” diye umuyoruz. Ayrıyeten sizler için seyahatimizin aralık ayında da niye 1929 yılı olduğuna dair bir açıklama yayınlayacağız. Artık hazırsanız, lütfen kemerlerinizi bağlayınız. Seyahatimizin ikinci kısmı başlıyor…

Birinci bölünmü okumayanlar aşağıdan seyahate başlasın:

Mayıs 1929

2 Mayıs: Charlie Chaplin’e saçını boyatan hayat, bize neler yapmaz


3 – 4 Mayıs: Artan diş macunu reklamları ve bu haber, hımm…



Soldaki haberde Amerikalı bilim insanlarının birinci medeniyet merkezi olarak MIsır ve etrafını keşfettiğini görüyoruz. Sağdaki haberde ise insanların diş sıhhatine dikkat etmezse 50 sene daha sonra takma diş kullanmak zorunda kalabileceği aktarılıyor. Bu haberin öncesi ve daha sonrasında gazetelerde çoğunlukla diş macunu reklamları yayımlandığını da düşünürsek; ticaret kokan bir haber olarak düşünebiliriz.

11 Mayıs: Türk futbolunda değişen hiç bir şey yok, her şey bildiğiniz üzere


Fenerbahçe ile Galatasaray içinde oynanan futbol maçında bir daha beklenen oldu, tatsız olaylar yaşandı. çok centilmence başlayan maç; kolu ve ayağı kırılmış oyuncular ile son buldu. Ayrıyeten maçın bitimine az bir süre kala alanda önemli bir arbede da yaşandı.

14 Mayıs: Hayat pahalılığına karşı üretilen son tahlil: Gazete kuponu


Cumhuriyet Gazetesi’nin 14 Mayıs 1929’da başlatmış olduğu uygulamadan özetlemek gerekirse bahsetmek istiyoruz. Gazetenin her basımında ufak bir kupon ekleniyor. Ayrıyeten gazetenin bir sayfasında da mutabakatlı dükkanların listesi bulunuyor. Mutabakatlı dükkanlardan alışveriş yaptığınız vakit, alışverişin tipine göre %10, %20 ya da %30 indirim kazanıp daha az ödüyorsunuz. Gazete haberlerine bakacak olursak şayet; uygulama halk tarafınca bir çok talep görmüş.

16 Mayıs: Halk, ucuzluk kuponlarına epey ağır talep gösteriyor


Ucuzluk kuponlarının tüm okuyucuları (karii) sevindirdiği tabir edilirken; sağ tarafta ise kuponların hangi dükkanlarda kullanılabileceği ve indirim oranları listeleniyor.

16 – 29 Mayıs: Eski yazı büsbütün rafa kalkıyor!


Sol taraftaki haberde bir erkeğin aslında bayan çıkması durumu haberleştirilmiş. Haberin bilgilerinda bayan, adamın iki çocuğunun babasının bu kişi olduğunu sav ediyor. Açıkçası bu haberi bizler yorumlayamadık ve sizlere havale ediyoruz. Öbür haberde ise artık devlet kurumlarında katiyen eski yazının kabul edilmeyeceği hatırlatılıyor.

25 Mayıs: Ağır talep üzerine artık günde 1 kupon yerine 3 kupon veriliyor


25 Mayıs 1929 itibariyle günde 3 kupon verilirken; listelenen dükkanların da sayısının arttığını gorebiliyoruz.

Haziran 1929

6 – 8 Haziran: İngiliz parasının yükselmesi kararında besin mamüllerine artırım gelmeye devam ediyor



Soldaki haberde, ön dişlerini çektirmektense intharı yeğleyen bir bayanın haberine yer verilmiş. Kimsenin günahını almak istemeyiz lakin bu diş haberleri pek de pak durmuyor üzere güya… Başka haberde ise İngiliz parasının yükselmesi kararında şekere gelen artırımdan bahsediliyor. Yalnızca şekere değil, biroldukca besine önemli artırımlar gelmektedir.

6 Haziran: Müjde, Ankara’ya telefon geliyor!


Soldaki haberde Ankara’nın telefon altyapısının neredeyse tamamlandığı ve bu ay ortasında telefonların çalışmaya başlayacağı haberi veriliyor. Sağdaki haberde ise bankalarda günümüz tabiriyle “tırnakçılık” yapan bir bayanın öyküsü anlatılıyor.

12 – 19 Haziran: Namusmetre!


Soldaki haberde Amerikalı ünlü oyuncu John Gilbert’ın o günlerde en güzel öpüşen erkek olduğu sav ediliyor. Başka haber hakkında ise rastgele bir yorumda bulunmak istemiyoruz. Amerika’da namusmetrenin icat edildiği tez ediliyor.

18 – 21 Haziran: İstanbullular’ın çoğunlukla kullandığı T4 çizgisi açılıyor


Günümüzdeki ismiyle T4 Topkapı – Mescid-i Selam Tramvay Sınırı’nın bir kısmını oluşturan Fatih – Edirnekapı kısmı 21 Haziran 1929’da hizmet vermeye başladı.

18 Haziran: Trabzonlu Mehmet, iki farklı gazeteye manşet oldu


Trabzonlu Mehmet, 18 Haziran 1929 tarihinde hem Cumhuriyet birebir vakitte Akşam Gazetesi’nde birinci sayfadan haber oldu. Aktarılan bilgilere nazaran 4 yaşındaki Mehmet’in sakalları ve bıyıkları çıkmıştır. Fotoğraflarda da bu gözlemleniyor. Tabiplerin görüşlerine göre hormonal bir bozukluktan dolayı bu durum gerçekleşti. Gazetelerde Mehmet’in ergenliğe girdiği için evlenebileceği de yazıyor. Akşam Gazetesi durumu biraz abartmış olmalı ki, mahkemenin Mehmet’e tabip tavsiyesi üzerine evlenme müsaadesi verdiği yazmaktadır. Cumhuriyet Gazetesi’nde de Mehmet’in gusül abdesti almak zorunda kaldığı yazılmıştır.

19 – 20 Haziran: Erkekler yan-gelip yatarken, bayanlar para kazanacak


Amerika’da yaşanan bir olaya nazaran, Amerikalı bir bayan avukatlık mesleğine başlamıştır. Bayan olmasından ötürü biroldukça erkek tarafınca tercih edilmiştir ve doğal olarak erkek bir avukattan kat kat daha fazla para kazanmaktadır ancak etrafı avukat bayanın bu lafına inanmaz. Bayan ise devayı, eşinin işten ayrılmasında bulur. Eşi meskende oturur, işe gitmez; aile ise bayanın kazandığı para ile geçimini lüks ortasında sağlar. Bu sayede etraftakiler bayana inanmaya başlar. Bu olay tüm Amerika’da duyulunca çalışan birfazlaca bayan, düzgün para kazandığını ispat edebilmek için eşlerinin işten ayrılmasını ister. Öbür haberde ise, araba sahibi adamların daha çapkın olduğu izah ediliyor.

20 – 21 Haziran: Nafaka yoluyla güçlü olan birinci bayan


İngiltere’deki bir bayan, birfazlaca evlilik yapmıştır. Her evlilikte kendisine bir hayli takı takıldığı üzere; boşanırken de eşlerinden nafaka ismi altında birfazlaca maddi ikram ve tazminat almıştır. Habere göre bu hanımefendi evlenip boşanarak güçlü olmuştur.

29 Haziran: Ay bitmeden Ankara ile telefon görüşmesi yapılabildi, güzel olsun Ankara! Bu ortada Mehmet’i kaybettik…


28 Haziran 1929 tarihinde başarılı bir biçimde İstanbul – Ankara içinde telefon görüşmesi gerçekleştirildi ve 1 Temmuz 1929’dan itibaren vatandaşlara da bu hizmetin sunulacağı ilan edildi. Ayrıyeten Trabzonlu Mehmet, Şişli Etfal Hastanesi’nde ömrünü kaybetti. Vefat niçini olarak ise kalbinin sağ tarafta olması gösterilmiştir. Az görülen bu durumdan ötürü Mehmet’in vefat ettiği açıklanmıştır.

Temmuz 1929

4 – 5 Temmuz: Bayanlara izdivaç eğitimleri veriliyor



Bilhassa bu vakitte 25 – 30 yaşına gelen gençler bile evliliğe yanaşmıyordu. Evliliklere yanaşmayan taraf da ekseriyetle erkekler olduğu için, Amerika’da bayanlara erkekleri evliliğe ikna etmek için birtakım eğitimler verilmeye başlandı. Raporlara göre bu eğitimlerden daha sonra Amerika’da evlilik oranları arttı. Öbür haberde ise tetanozdan vefat eden bir insanın kıssası anlatılıyor.

10 – 11 Temmuz: Çok sıcaklar yeni yeni modalar doğuruyor


Soldaki haberde bir daha Amerika’daki sıkıntılı evlilikler anlatılıyor. Evliliklerin düşük olduğu Amerika’da, sudan sebepler ile mevcut evliliklerin de bitmiş olduği anlatılıyor. Sağda ise çok sıcaklardan ötürü deniz kenarında çay partileri verdiği aktarılıyor. Birebir günlerde ülkemizdeki bir epeyce insanın yatağı yorganı sokağa koyup sokakta uyumaya başladığı haberleri görülüyor.

14 – 16 Temmuz: İmam – cemaat alakası…


2014 yılında Uyuşturucuyla Gayret Derneği Lideri’nin otel odasında uyuşturucu husus bulunmuştu. Soldaki haberde de kaçak sigara kontrolü yapan gorevlilerin de kaçak sigara kullandığı anlatılıyor. Öbür haber ise İş Bankası’nın kumbara reklamından.

17 – 20 Temmuz: Bayanlar da polis olmak istiyor


çabucak hemen bu tarihe kadar bayanlar polis olamıyor lakin birinci defa bu haberle birlikte bayanların da polis olabilmesi için bir hazırlık başlatıldı. Başka haberde ise Ankara’da yaşanan dev yangından bahsediliyor.

25 – 31 Temmuz: Narkozun tesiriyle sayıklayan eşini terk etti


Amerikalı bir adam, apandisit ağrısı ile gittiği hastanede ameliyata alınır. Ameliyat son derece başarılı geçer. Ameliyattan daha sonra dinlenirken yeni yeni kendine gelmeye başladığında narkozun da tesiriyle yabancı bir bayanın ismini sayıklar. Devamlı yabancı bir bayanın ismini sayıklayan adamın eşi, bu durumdan epey kıllanır. Hastane çalışanını çağırır ve onun da dinlemesini ister. Akabinde eşine boşanma davası açar. Boşanma davasında da hastane çalışanını şahit olarak gösterir. Bayan, hakime; “eşimin tanımadığı bir bayanı sayıklama ihtimali yoktur, lakin bana ısrarla hala tanımıyorum diyor, kendisinden boşanmak istiyorum” der. Hakim de hanımı haklı bularak çifti boşar.

Ağustos 1929

1 – 2 Ağustos: Hoşluk yarışında finalistler muhakkak oluyor



Bu tarihten itibaren finale kalan hoşluk adayları, oylamalara tabi tutuldu. Oylama için gazeteyle birlikte verilen pullar kullanıldı. Başka haberde ise esmer bayanların mı yoksa sarışın bayanların mı daha hoş olduğu konusunda bir tartışma başlatıldı.

4 – 5 Ağustos: Tramvaylarda yaşanan haklı bir kızgınlık


Sol taraftaki haberde anlatılan husus özetle şu: Yolcular tramvaya binince biletçiye para uzatırlar. Şişli’ye gidişin fiyatı 6,5 kuruştur ve yolcular da bozuk olarak 6,5 kuruş uzatırlar. Biletçi buna karşın “nereye gideceksiniz” diye sorar. Yolcular bu duruma hayli sonlanır hatta biroldukça defa biletçiler ile yolcular içinde bu yüzden arbede yaşanır. Yolcular haklı olarak ” parayı bozuk veriyorum nereye gideceğim aşikâr değil mi” der. Biletçiler ise amirlerinden sormaları konusunda buyruk aldıklarını söyler. Artırımlardan ve çok sıcaklardan ötürü gergin olan halk, hengame için biraz da mazeret aramaktadır. Başka haberde ise Amerikalı bir bayandan bahsediliyor. Habere göre altı yıldır evli olan bayanın bu vakte kadar 5 çocuğu olmuştur. Bayan mahkemeye başvururken; “altı yıldır evliyim, her sene doğum yapıyorum, ben ne vakit gençliğimi yaşayacağım?” demiştir.

12 – 18 Ağustos: Altay, hakeme kızıp alandan çekildi


Günümüzde hakem kararlarından birden fazla kere mutlu olmuyoruz. Bu durum 1929 yılında de tıpkı biçimde devam ediyor. O denli ki Altay, alandan çekilmeyi göze alacak kadar hakeme kızmış. Gazetecilere bakılırsa Altay, hakeme kızmakta haksız değil. Başka haberde ise 140 sene daha sonra kömürsüz kalacağımız yazıyor.

21 – 23 Ağustos: Et meblağlarına gelen artırım, insanları kurbağa ve kedi etine yönlendirdi


Daha evvelki haberlerde bu sene tombulluğun moda olduğundan bahsetmiştik. bir daha bu haberde de tombulların sıcaktan etkilenmediği anlatılmış. Vakit seyahatimizde çözemediğimiz durumlardan biri de bu maalesef. Başka haberde ise; koyun ve dana etine gelen artırımlardan daha sonra kedi etinin de piyasaya sürülebileceği anlatılıyor. Hatta birtakım bireyler hem kurbağa tıpkı vakitte kedi eti yediğini ve kedi etinin kurbağa etinden daha lezzetli olduğunu tabir ediyor.

23 – 25 Ağustos: Kimi devlet yetkilileri de kedi etine sıcak bakıyor


Kedi eti savunucularına reaksiyon devam ederken; daha evvel eşek eti de önerildiği hatırlatılıyor. Başka haberde ise Polonezköy’de ikamet edenlerin hayatından bahsediliyor.

27 – 28 Ağustos: Halkta Polonezköy’e merak ve sinemada öpüşme sahnelerinden şikayet


Şu vakit içinderda halkın kıymetli bir kesmi Polonezköy’deki ömrü merak ederken; başka haberde ise periyot sinemalarında gereğinden çok öpüşme sahnesi olduğuna dair bir haber yer alıyor.

Vakit yolculuğumuzdaki ikinci rotamızı da tamamlamış bulunuyoruz. Önümüzdeki günlerde vakit seyahatimizin son kısmı olan eylül, ekim, kasım ve aralık aylarına da sizlerle bir arada bir seyahat gerçekleştireceğiz. bu biçimdea kadar hoşça kalın, görüşmek üzere…

Kaynak: Vakit yolcuğumuzdaki tüm gazete haberleri Akşam ve Cumhuriyet Gazeteleri’ne ilişkin olmakla bir arada; Gaste Arşivi aracılığıyla temin edilmiştir.
 
Üst