Ankilozan spondilit (AS) omurga ve leğen kemiği eklemlerini tutan kronik inflamatuvar bir hastalıktır. Erkeklerde bayanlara nazaran daha fazla görülür
Daha epey genç yaşlarda görülür ve ileri yaşlarda başladığında spondiloz denilen omurga kireçlenmesi ile karıştırılabilir. İnflamasyon omurga, leğen kemiği ve bacakları omurgaya bağlayan eklem bölgelerindeki tendonların kemiğe yapışma bölgesinden(entesis) başlar bu niçinle temel patoloji entesopatidir. Diz ayak bileği kalça üzere eklemlerde de inflamasyon görülebilir. Temel patoloji omurgada olduğu için omurga hareketlerinde kısıtlanma ve kifoz artışı dediğimiz kambur posturun ortaya çıkmasına yol açar. Fakat hastalığın şiddeti ferdi farklılık gösterir. Kimilerinde yalnızca omurgada sabah tutukluğu ve bel ağrısı halinde bazında bunlara ek olarak kalçada ağrı ve dizde şişlik biçiminde bazısında da tüm omurgada kısıtlılık ve postur bozukluğu halinde görülebilir. Aslında omurgayı etkileyen iltihabi romatizmal hastalıklar birden çokdır. Sedef romatizması, reaktif artrit, inflamatuvar barsak hastalıklarının (ülseratif kolit ve Chron’s hastalığı) omurga tutulumu, Reiter Sendromu da AS ye emsal omurga bulguları verir, kimi semptomları ile birbirinden ve AS den ayrılır.
Ankilozan spondilitin sebebi nedir?
Patogenezindeki çalışmalar devam etmekle birlikte genetik bir daha değerli bir rol oynar. Gösterilmiştir ki HLAB27 genetik özelliğini taşıyanlarda AS daha sık görülmektedir. Bu genetik yapının bir daha çevresel faktörler ile uyarılıp faal gen bölgesine dönüşmesi ile semptomlar ortaya çıkar. Çevresel faktörler içerisinde en çok enfeksiyonlar tetiklemektedir.
Ankilozan spondilitin tanısı nasıl konur?
Bel bölgesinde bilhassa de sakroiliak eklem bölgesi dediğimiz kalçamızın çabucak üstündeki gamzelerin olduğu alanda bel ağrısı vardır. Şahıslar sabahları 1 saatten daha uzun süren sabah tutukluğundan yakınırlar. Sabah kalkınca öne eğilip terliği almak lavaboya eğilip yüz yıkamak fazlaca sıkıntı ve ağrılıdır. Bilhassa gecenin ikinci kısmında (sabaha karşı) bedende iltihabi karşılık en yüksek düzeye ulaştığı için bu aman aralığında yatarken ağrı şiddetidir. Kişi yatakta sağdan sola dönerken zorlanır ve hatta ağrı ile uyanır. Kimi bireylerde göğüs bölgesi etkilenir. Göğüs kafesi hareketleri azalır. Soluk alıp verirken ağrı olduğu için istemsiz abdominal (karın) teneffüsü yapılır. Esas patoloji tendonlarda olduğu için bedenimizin en büyük tendon bölgelerinden olan aşil tendonu da etkilenir ve topuk ağrısı değerli bulgudur. Ağızda yara, beğenilen anterior üveit, kanlı ishal, deride döküntüler, akciğer bazallerinde fibrotik değişiklikler görülebilir. Laboratuvar testlerinde iltihap bedelleri yüksek, seroloji negatif, HLA b27 müspet bulunur.
Ankilozan Spondilit Nasıl Tedavi Edilir?
Erken teşhis koymak ve tedaviye erken başlamak gelişebilecek hasarı küçültmesi açısından kıymetlidir. İlaç tedavisinin yanı sıra hasta da bu hastalıkta tedaviye faal olarak katılmak durumundadır. Yalnızca ilaçları nizamlı almak değil, uygun kiloda olmak, sistemli antrenman yapmak, besin öğelerine dikkat etmek, tek yastıkla yatmak, sigara içmemek, ağız bakımına dikkat etmek üzere bir hayli parametreye dikkat etmesi gerekir. AS çoklukla ataklar ve düzgünleşme (sessiz) devirleri halinde seyreder. Sessiz periyotlarda de mikro seviyede hastalık aktivitesi devam edebilir aşikar semptomu olmayabilir. Bu niçinle AS nin kronik uzun müddetli bir hastalık olduğu şuuru ile takipleri ve tedaviyi aksatmamak ve bilhassa tüm sistemler üstündeki tesiri göz önüne alınarak tedavinin İç Hastalıkları-Romatoloji uzmanlarının önderliğinde planlanması değerlidir.
Daha epey genç yaşlarda görülür ve ileri yaşlarda başladığında spondiloz denilen omurga kireçlenmesi ile karıştırılabilir. İnflamasyon omurga, leğen kemiği ve bacakları omurgaya bağlayan eklem bölgelerindeki tendonların kemiğe yapışma bölgesinden(entesis) başlar bu niçinle temel patoloji entesopatidir. Diz ayak bileği kalça üzere eklemlerde de inflamasyon görülebilir. Temel patoloji omurgada olduğu için omurga hareketlerinde kısıtlanma ve kifoz artışı dediğimiz kambur posturun ortaya çıkmasına yol açar. Fakat hastalığın şiddeti ferdi farklılık gösterir. Kimilerinde yalnızca omurgada sabah tutukluğu ve bel ağrısı halinde bazında bunlara ek olarak kalçada ağrı ve dizde şişlik biçiminde bazısında da tüm omurgada kısıtlılık ve postur bozukluğu halinde görülebilir. Aslında omurgayı etkileyen iltihabi romatizmal hastalıklar birden çokdır. Sedef romatizması, reaktif artrit, inflamatuvar barsak hastalıklarının (ülseratif kolit ve Chron’s hastalığı) omurga tutulumu, Reiter Sendromu da AS ye emsal omurga bulguları verir, kimi semptomları ile birbirinden ve AS den ayrılır.
Ankilozan spondilitin sebebi nedir?
Patogenezindeki çalışmalar devam etmekle birlikte genetik bir daha değerli bir rol oynar. Gösterilmiştir ki HLAB27 genetik özelliğini taşıyanlarda AS daha sık görülmektedir. Bu genetik yapının bir daha çevresel faktörler ile uyarılıp faal gen bölgesine dönüşmesi ile semptomlar ortaya çıkar. Çevresel faktörler içerisinde en çok enfeksiyonlar tetiklemektedir.
Ankilozan spondilitin tanısı nasıl konur?
Bel bölgesinde bilhassa de sakroiliak eklem bölgesi dediğimiz kalçamızın çabucak üstündeki gamzelerin olduğu alanda bel ağrısı vardır. Şahıslar sabahları 1 saatten daha uzun süren sabah tutukluğundan yakınırlar. Sabah kalkınca öne eğilip terliği almak lavaboya eğilip yüz yıkamak fazlaca sıkıntı ve ağrılıdır. Bilhassa gecenin ikinci kısmında (sabaha karşı) bedende iltihabi karşılık en yüksek düzeye ulaştığı için bu aman aralığında yatarken ağrı şiddetidir. Kişi yatakta sağdan sola dönerken zorlanır ve hatta ağrı ile uyanır. Kimi bireylerde göğüs bölgesi etkilenir. Göğüs kafesi hareketleri azalır. Soluk alıp verirken ağrı olduğu için istemsiz abdominal (karın) teneffüsü yapılır. Esas patoloji tendonlarda olduğu için bedenimizin en büyük tendon bölgelerinden olan aşil tendonu da etkilenir ve topuk ağrısı değerli bulgudur. Ağızda yara, beğenilen anterior üveit, kanlı ishal, deride döküntüler, akciğer bazallerinde fibrotik değişiklikler görülebilir. Laboratuvar testlerinde iltihap bedelleri yüksek, seroloji negatif, HLA b27 müspet bulunur.
Ankilozan Spondilit Nasıl Tedavi Edilir?
Erken teşhis koymak ve tedaviye erken başlamak gelişebilecek hasarı küçültmesi açısından kıymetlidir. İlaç tedavisinin yanı sıra hasta da bu hastalıkta tedaviye faal olarak katılmak durumundadır. Yalnızca ilaçları nizamlı almak değil, uygun kiloda olmak, sistemli antrenman yapmak, besin öğelerine dikkat etmek, tek yastıkla yatmak, sigara içmemek, ağız bakımına dikkat etmek üzere bir hayli parametreye dikkat etmesi gerekir. AS çoklukla ataklar ve düzgünleşme (sessiz) devirleri halinde seyreder. Sessiz periyotlarda de mikro seviyede hastalık aktivitesi devam edebilir aşikar semptomu olmayabilir. Bu niçinle AS nin kronik uzun müddetli bir hastalık olduğu şuuru ile takipleri ve tedaviyi aksatmamak ve bilhassa tüm sistemler üstündeki tesiri göz önüne alınarak tedavinin İç Hastalıkları-Romatoloji uzmanlarının önderliğinde planlanması değerlidir.