arkamikontrolet
New member
1206 – 1368 yılları içinde Orta Asya merkezli bulunmasına karşın dünyanın dört bir yanına yayılarak karar süren Moğol İmparatorluğu’nun en parlak periyodu Cengiz Han vaktinde yaşandı. Bilhassa uyguladığı savaş taktikleri bugün bile askeri okullarda okutulan Cengiz Han, bu muvaffakiyetin tek sahibi değildir. Onun bir epey kumandanından bir tanesi olan General Subutay, galip geldiği onlarca savaş yardımıyla ismini tarih altın harflerle yazdırmayı başarmıştır.
hemen çabucak çocuk yaşta Cengiz Han’la birlikte yola çıkan Subutay, yıllar içerisinde onun en başarılı askerlerinden ve ondan sonrasında da en başarılı kumandanlarından bir tanesi olmayı başarmıştır. Birtakım kaynaklara bakılırsa tam 65 savaşı komuta etmiş ve bunların her birini kazanmıştır. Uğraşla dolu bir hayattan daha sonra köşesine çekilip emekli olan efsane kumandan Subutay kimdir, gelin tarihin tozlu sayfalarında bu cevabı arayalım.
Cengiz Han ve Subutay’ın ağabeyi çocukluk arkadaşından epeyce daha fazlası:
Moğol tarihi hakkında en hakikat kabul edilen kaynak, Moğolca yazılmış ve Cengiz Han’ın doğumu ile başlayan Moğolların Kapalı Tarihi isimli yapıttır. Bu yapıta nazaran Subutay’ın babası Çarçuday ile Cengiz Han’ın babası Yesügey epey yakın iki dosttur. daha sonradan Cengiz Han ismini alacak Temuçin 1162 yılında doğduğu vakit Çarçuday, Yesügey’e samur derisinden bir kundak ikram etmişti.
Temuçin’e verdiği tek armağan bir kundak değildi, hem de o devir çocuk yaşta olan oğlu Çelme’yi de onun yanında dost ve hizmetkar olarak bırakmıştı. 1167 yılında Yesügey öldürülünce düşman Temuçin’in peşine düştü. Çelme ile birlikte kaçtılar ve uzun yıllar kaçak ömrü yaşadılar. Bu sırada Çelmen’nin küçük kardeşi Subutay da ortalarına katıldı.
Subutay kimdir? Cengiz Han’ın saflarına katılan küçük bir çocuk:
Orta Asya’da yaşayan Tuva Türklerinin Uranhay uzunluğundan olan Subutay, 1176 yılında dünyaya geldi. Abisi üzere o da Cengiz Han’ın dostlarından biriydi ama yaşı küçük olduğu için geri planda duruyordu. Kaçak hayatları boyunca onlara yardım eden Subutay, en sonunda Cengiz Han’ın saflarına katıldı ve 1201 yılında Camuka ile girdiği çabada ağabeyi Çelme ile bir arada Cengiz Han’ın yanında savaştı.
bu vakitte Orta Asya’nın tesirli topluluklarından biri olan Merkitler giderek güçlenmekteydi. Merkitlerin Türk olduğu düşünülmektedir. Bu büyüme Cengiz Han önderliğindeki Moğolları tehdit etmeye başlayınca 1205 yılında bir sefer düzenlendi. Muvaffakiyetle sonuçlanan bu seferin kumandanı Subutay’dı.
Orta Asya’daki Harezm bölgesinde karar süren Harzemşahlar, Türk – İran geleneğine bağlı ve o periyot pek kuvvetli bir devletti. 1219 yılında Subutay komutasında büyük bir sefer düzenlendi. sonrasındasında Cengiz Han’ın öbür kıymetli kumandanlarından bir tanesi olan Jebe ile birlikte 20 bin kişilik bir ordu topladı ve Kafkaslar bölgesine bir keşif seferi düzenledi. Deşt-i Kıpçak ile İdil-Ural bölgelerine de bir epeyce değerli sefer düzenlemiştir.
Subutay, Cengiz Han’ın oğlu Ögeday’ın da en değerli kumandanlarından:
1227 yılında Cengiz Han’ın vefatı üzerine tahta oğlu Ögeday geçti. Ögeday tıpkı babası üzere hırslı bir önderdi ve Cengiz Han’ın almak isteyip de ömrü yetmediği yerlere arka arda seferler düzenledi. Bu seferlerin büyük bir kısmını komuta eden isim Subutay’dı. Doğu Avrupa ve Orta Avrupa’nın ele geçirilmesinde Subutay’ın rolü büyüktür.
bu vakitte kazanılan en büyük zaferlerden bir tanesi, 1246 yılında Mohi’de Macarlarla yapılan savaştır. Subutay komutasındaki ordu galip gelmiş ve Macar bölgesi ele geçirilmiştir. Tıpkı devirde Orta Doğu üzerine de bir epeyce sefer düzenlenmişti ve ortada kilometreler bulunmasına karşın tüm bu seferler Subutay tarafınca yönetiliyordu.
Ögeday, 1241 yılında ömrünü kaybedince yerine oğlu Güyük Han geçti. Babası periyodunda arttırılan Çin üstündeki baskıları sürdüren Güyük Han, Subutay komutasındaki orduyla Çin üzerine büyük bir sefer düzenledi ve muvaffakiyetle tamamladı. 1248 yılında emekli olarak Tula Nehri’ne yerleşen Subutay, burada hayatını kaybetti.
Subutay niye büyük bir kumandan?
Moğollar ufak bir kabileyken Cengiz Han periyodunda 24 milyon kilometrekareden çok bir alana hükmeden koca bir imparatorluk haline geldi. 100 milyondan fazla insanı himaye altına almışlar, doğu ile batıyı birleştirmişler, kıymetli ticaret yollarını ele geçirmişler ve o güne dek hayal bile edilemeyecek toprakları işgal etmişlerdir.
Bu muvaffakiyetin ardında diplomatik değil, askeri bir güç var. şüphesiz Cengiz Han’ın bu bahisteki dehası tartışılmaz lakin onu eşsiz yapan özellik, en yeterli kumandanlarla birlikte çalışmasıydı. İşte bu vakitte çalıştığı en büyük kumandanlardan bir tanesi de çocukluk arkadaşı da olan Subutay’dı.
Kendi lisanındaki ismiyle Sübedey, 1206 – 1248 yılları içinde daima savaşmış ve katıldığı savaşların her birini kazanmıştır. Bazı kaynaklara bakılırsa kazandığı savaş sayısı 65’tir. Harzemşahları tekraren defa hezimete uğratmış, bütün Rus topraklarını tek seferde ele geçirmiş, Kafkasya’nın hırçın coğrafyasında bugün bile güç görünen taktikler düzenlemiş, Çin’e Moğol egemenliğini götürmüş ve tahminen de en kıymetlisi bir Orta Asya halkının Avrupa’nın içlerine kadar ilerlemesini sağlamıştır.
Subutay nasıl bu kadar başarılı bir kumandan olabildi?
Bugün uydu teknolojilerini kullanarak muhtemel bir operasyon düzenlenecek bölgeler hakkında nokta atışı ayrıntılar elde edilebiliyor. Dünya haritası aslına bakarsanız elimizde. Lakin bundan yüzlerce yıl öncesini bir düşünün. Orta Asya steplerinde yaşayan bir halk bir gün Orta Doğu’da bir gün Avrupa’da nasıl bu kadar başarılı seferler düzenleyebildi.
İşin sırrı istihbarat ve haberleşmedeydi. Subutay’ı bir askeri deha yapan da işte aldığı bu istihbaratları ve haberleri yeterli değerlendirmesiydi. O denli ki Cengiz Han Avrupa’yı ele geçirmek istediğini söylemiş olduği vakit karşısına 20 yıllık bir fetih planı çıkardı. Değil yıl yıl, ay ay ve hatta gün gün neler yapılacağını hesaplamış ve buna uygun taktikler belirlemişti. Fakat Cengiz Han’ın ömrü yetmedi.
Subutay sefer düzenlenecek bölgelerin yalnızca coğrafik değil, sosyal yapısına da hakimdi. Kim kimle düşman, kim takviye olur, kim köstek olur, denetim kimde, kimler satın alınır, kimler öldürülmeli hepsini biliyordu. İşte bu niçinledir ki Subutay tarafınca uygulanan askeri stratejiler bugün bile askeri okullarda ders olarak okutulmaktadır.
Cengiz Han ve daha sonraki periyotta Moğolların en değerli generallerinden bir tanesi olan Türk kumandan Subutay kimdir sorusunu yanıtlayarak bu efsane kumandan hakkında bilmeniz gerekenlerden bahsettik. Mevzu hakkındaki fikirlerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.
hemen çabucak çocuk yaşta Cengiz Han’la birlikte yola çıkan Subutay, yıllar içerisinde onun en başarılı askerlerinden ve ondan sonrasında da en başarılı kumandanlarından bir tanesi olmayı başarmıştır. Birtakım kaynaklara bakılırsa tam 65 savaşı komuta etmiş ve bunların her birini kazanmıştır. Uğraşla dolu bir hayattan daha sonra köşesine çekilip emekli olan efsane kumandan Subutay kimdir, gelin tarihin tozlu sayfalarında bu cevabı arayalım.
Cengiz Han ve Subutay’ın ağabeyi çocukluk arkadaşından epeyce daha fazlası:
Moğol tarihi hakkında en hakikat kabul edilen kaynak, Moğolca yazılmış ve Cengiz Han’ın doğumu ile başlayan Moğolların Kapalı Tarihi isimli yapıttır. Bu yapıta nazaran Subutay’ın babası Çarçuday ile Cengiz Han’ın babası Yesügey epey yakın iki dosttur. daha sonradan Cengiz Han ismini alacak Temuçin 1162 yılında doğduğu vakit Çarçuday, Yesügey’e samur derisinden bir kundak ikram etmişti.
Temuçin’e verdiği tek armağan bir kundak değildi, hem de o devir çocuk yaşta olan oğlu Çelme’yi de onun yanında dost ve hizmetkar olarak bırakmıştı. 1167 yılında Yesügey öldürülünce düşman Temuçin’in peşine düştü. Çelme ile birlikte kaçtılar ve uzun yıllar kaçak ömrü yaşadılar. Bu sırada Çelmen’nin küçük kardeşi Subutay da ortalarına katıldı.
Subutay kimdir? Cengiz Han’ın saflarına katılan küçük bir çocuk:
Orta Asya’da yaşayan Tuva Türklerinin Uranhay uzunluğundan olan Subutay, 1176 yılında dünyaya geldi. Abisi üzere o da Cengiz Han’ın dostlarından biriydi ama yaşı küçük olduğu için geri planda duruyordu. Kaçak hayatları boyunca onlara yardım eden Subutay, en sonunda Cengiz Han’ın saflarına katıldı ve 1201 yılında Camuka ile girdiği çabada ağabeyi Çelme ile bir arada Cengiz Han’ın yanında savaştı.
bu vakitte Orta Asya’nın tesirli topluluklarından biri olan Merkitler giderek güçlenmekteydi. Merkitlerin Türk olduğu düşünülmektedir. Bu büyüme Cengiz Han önderliğindeki Moğolları tehdit etmeye başlayınca 1205 yılında bir sefer düzenlendi. Muvaffakiyetle sonuçlanan bu seferin kumandanı Subutay’dı.
Orta Asya’daki Harezm bölgesinde karar süren Harzemşahlar, Türk – İran geleneğine bağlı ve o periyot pek kuvvetli bir devletti. 1219 yılında Subutay komutasında büyük bir sefer düzenlendi. sonrasındasında Cengiz Han’ın öbür kıymetli kumandanlarından bir tanesi olan Jebe ile birlikte 20 bin kişilik bir ordu topladı ve Kafkaslar bölgesine bir keşif seferi düzenledi. Deşt-i Kıpçak ile İdil-Ural bölgelerine de bir epeyce değerli sefer düzenlemiştir.
Subutay, Cengiz Han’ın oğlu Ögeday’ın da en değerli kumandanlarından:
1227 yılında Cengiz Han’ın vefatı üzerine tahta oğlu Ögeday geçti. Ögeday tıpkı babası üzere hırslı bir önderdi ve Cengiz Han’ın almak isteyip de ömrü yetmediği yerlere arka arda seferler düzenledi. Bu seferlerin büyük bir kısmını komuta eden isim Subutay’dı. Doğu Avrupa ve Orta Avrupa’nın ele geçirilmesinde Subutay’ın rolü büyüktür.
bu vakitte kazanılan en büyük zaferlerden bir tanesi, 1246 yılında Mohi’de Macarlarla yapılan savaştır. Subutay komutasındaki ordu galip gelmiş ve Macar bölgesi ele geçirilmiştir. Tıpkı devirde Orta Doğu üzerine de bir epeyce sefer düzenlenmişti ve ortada kilometreler bulunmasına karşın tüm bu seferler Subutay tarafınca yönetiliyordu.
Ögeday, 1241 yılında ömrünü kaybedince yerine oğlu Güyük Han geçti. Babası periyodunda arttırılan Çin üstündeki baskıları sürdüren Güyük Han, Subutay komutasındaki orduyla Çin üzerine büyük bir sefer düzenledi ve muvaffakiyetle tamamladı. 1248 yılında emekli olarak Tula Nehri’ne yerleşen Subutay, burada hayatını kaybetti.
Subutay niye büyük bir kumandan?
Moğollar ufak bir kabileyken Cengiz Han periyodunda 24 milyon kilometrekareden çok bir alana hükmeden koca bir imparatorluk haline geldi. 100 milyondan fazla insanı himaye altına almışlar, doğu ile batıyı birleştirmişler, kıymetli ticaret yollarını ele geçirmişler ve o güne dek hayal bile edilemeyecek toprakları işgal etmişlerdir.
Bu muvaffakiyetin ardında diplomatik değil, askeri bir güç var. şüphesiz Cengiz Han’ın bu bahisteki dehası tartışılmaz lakin onu eşsiz yapan özellik, en yeterli kumandanlarla birlikte çalışmasıydı. İşte bu vakitte çalıştığı en büyük kumandanlardan bir tanesi de çocukluk arkadaşı da olan Subutay’dı.
Kendi lisanındaki ismiyle Sübedey, 1206 – 1248 yılları içinde daima savaşmış ve katıldığı savaşların her birini kazanmıştır. Bazı kaynaklara bakılırsa kazandığı savaş sayısı 65’tir. Harzemşahları tekraren defa hezimete uğratmış, bütün Rus topraklarını tek seferde ele geçirmiş, Kafkasya’nın hırçın coğrafyasında bugün bile güç görünen taktikler düzenlemiş, Çin’e Moğol egemenliğini götürmüş ve tahminen de en kıymetlisi bir Orta Asya halkının Avrupa’nın içlerine kadar ilerlemesini sağlamıştır.
Subutay nasıl bu kadar başarılı bir kumandan olabildi?
Bugün uydu teknolojilerini kullanarak muhtemel bir operasyon düzenlenecek bölgeler hakkında nokta atışı ayrıntılar elde edilebiliyor. Dünya haritası aslına bakarsanız elimizde. Lakin bundan yüzlerce yıl öncesini bir düşünün. Orta Asya steplerinde yaşayan bir halk bir gün Orta Doğu’da bir gün Avrupa’da nasıl bu kadar başarılı seferler düzenleyebildi.
İşin sırrı istihbarat ve haberleşmedeydi. Subutay’ı bir askeri deha yapan da işte aldığı bu istihbaratları ve haberleri yeterli değerlendirmesiydi. O denli ki Cengiz Han Avrupa’yı ele geçirmek istediğini söylemiş olduği vakit karşısına 20 yıllık bir fetih planı çıkardı. Değil yıl yıl, ay ay ve hatta gün gün neler yapılacağını hesaplamış ve buna uygun taktikler belirlemişti. Fakat Cengiz Han’ın ömrü yetmedi.
Subutay sefer düzenlenecek bölgelerin yalnızca coğrafik değil, sosyal yapısına da hakimdi. Kim kimle düşman, kim takviye olur, kim köstek olur, denetim kimde, kimler satın alınır, kimler öldürülmeli hepsini biliyordu. İşte bu niçinledir ki Subutay tarafınca uygulanan askeri stratejiler bugün bile askeri okullarda ders olarak okutulmaktadır.
Cengiz Han ve daha sonraki periyotta Moğolların en değerli generallerinden bir tanesi olan Türk kumandan Subutay kimdir sorusunu yanıtlayarak bu efsane kumandan hakkında bilmeniz gerekenlerden bahsettik. Mevzu hakkındaki fikirlerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.