arkamikontrolet
New member
Gün içerisinde daha evvel hiç irtibata geçmediğimiz, detaylarımizi paylaşmadığımız taraflarca aranabiliyor, bu taraflardan bildiriler alabiliyoruz. Üstelik bu duruma bazı hukuk ofislerinde da rastlayabiliyoruz. Pekala, ayrıntılarımız nasıl bu ofislerin eline geçiyor? Sizi aradıklarında ne yapmalısınız?
Bu soruların karşılıklarını vermek ve aslında ferdi hak ve özgürlüklerimize ışık tutmak için, herkesle emsal bir olay yaşayan Avukat Samet Eşer ile irtibata geçtik. Gelin, soruların yanıtlarına tek tek bakalım.
Hukuk ofisleri, irtibat detaylarımizi nasıl elde ediyorlar?
Eşer tarafınca paylaşılan bilgilere göre hukuk ofisleri, olağan kaidelerde, yani hukuk çerçevesinde sadece ilgili kişinin irtibat ayrıntılarını KENDİSİNİN paylaşmasıyla yahut diğeri aracılığıyla paylaşılmasına AÇIK İSTEK VERMESİYLE mümkün oluyor.
Fakat ofisler, yukarıdakilerden birini daha evvel hiç yapmamış olsanız bile sizlerle irtibat kurabiliyorlar. İşte burada, hukuka alışılmamış yollar devreye giriyor. Eşer’in kendi deneyimlerine nazaran ofisler, aşağıdaki yollarla irtibat detaylarınize hukuka alışılmamış bir biçimde ulaşabiliyor:
Kişi bir trafik kazası geçirdiyse yahut trafik kazasına karıştıysa yolu kuvvetle mümkün hastaneye, emniyete ve oto tamirhanelerine düşer. Gerekli kayıtların tutulabilmesi açısından hastanelerde, emniyette ve oto tamirhanelerinde şahısların bağlantı ayrıntıları alınır.
İş, bu noktadan daha sonra patlıyor. Şahısların bu irtibat ayrıntıları, teze nazaran hastane çalışanları, emniyet çalışanları ve oto tamirhaneleri tarafınca belirli bir kurul karşılığında hasar danışmanlık ve sigorta şirketlerine yahut onlarla bağlantılı/bağlantısız çalışan çeşitli hukuk ofislerine verilir.
Ardından hukuka karşıt bir biçimde bireylerin bağlantı numaralarına sahip olan hukuk ofisleri bireyleri arar ve vekilliğini yapabileceğini söyler. Genelde birfazlaca vatandaş hukuk ofislerinin vatandaşlara bu türlü ulaşmasının hukuka ters olabileceği ihtimalini düşünmez.
Fakat düşünse bile arayan hukuk ofisleri yahut hasar danışmanlık/sigorta şirketleri, bir palavradan bir savunma sunabiliyor. Bu ayrıntıların bir havuzdan alındığını vs. söyleyebiliyorlar. Ancak bu gerçek değildir. Çünkü ayrıntı sorulduğunda yaptıkları işin hukuka muhalif olduklarını bildikleri için aramayı çabucak sonlandırmaktadırlar.
Hasar danışmanlık/sigorta şirketlerinin yahut hukuk ofislerinin işçilerinin hastanelerin acil kısmında beklediği ve trafik kazası/iş kazası vs. geçiren birini görüp irtibat ayrıntılarını aldıkları da tez edilen formüllerden biridir.
Ekspertiz kurumlarından nasıl alınıyor?
Ekspertiz kurumlarının da hasar danışmanlık/sigorta şirketleri ve hukuk ofislerine veri transferi yaptığı da sav edilen metotlardan biridir. Bu metotta ekspertiz kurumları kaza geçiren araç ve sahiplerini tespit eder ve buna dair şahsi bilgileri hukuka karşıt olarak paylaşır.
Peki, araç kiralama şirketleri nasıl rol oynuyor?
Araç kiralama süreçlerinde de bağlantı ayrıntıları istenmektedir. Bu irtibat detaylarıne dair bilgilerin de özellikle kurumsal olmayan araç kiralama şirketleri tarafınca hukuka alışılmamış olarak 3. bireylere satıldığı/aktarıldığı tez edilmektedir.
Tabii açıklama bunlarla hudutlu değil:
Çeşitli sebeplerle bağlantı detaylarımizi çeşitli kişi ve kurumlarla paylaşırız. Örneğin X mağazasında alışveriş yaparken kasada bağlantı bilginiz anket/kayıt vs. için istenebilir. Bu örnekte şirket sizden aldığı ayrıntıları şahsi Dataları Müdafaa Kanunu çerçevesinde işleyecekse sorun yoktur.
Fakat data sürece faaliyeti yapılmıyorsa yahut irtibat bilgisi isteyen kişi ve kurumların güvenilirliği konusunda kuşku duyuluyorsa iletişim ayrıntılarının paylaşılmaması gerekmektedir.
Peki, detaylarımizi hukuka karşıt yollardan edinen kişi ve kurumlara karşı ne yapabiliriz?
Öncelikle bağlantı detaylarımize nasıl ulaştıklarını öğrenmeliyiz. Çünkü bu konu hukuka karşıtlık noktasında belirleyici olacaktır. Şayet bağlantı detaylarımize hukuka muhalif yollardan ulaşıldığını düşünüyorsanız:
Söz konusu kişi ve kurumlara karşı harekete geçmedilk evvel, vatandaş olarak şahsi bilgi kavramına dair şunları bilmemiz gerekiyor:
b) Fiili imkânsızlık niçiniyle isteğini açıklayamayacak durumda bulunan yahut isteğine türel geçerlilik tanınmayan kişinin kendisinin ya da bir diğerinin ömrü yahut vücut bütünlüğünün korunması için zarurî olması.
c) Bir kontratın kurulması yahut ifasıyla direkt doğruya ilgili olması kaydıyla, kontratın taraflarına ilişkin şahsi dataların işlenmesinin gerekli olması.
ç) Data sorumlusunun türel yükümlülüğünü yerine getirebilmesi için mecburî olması. d) İlgili kişinin kendisi tarafınca alenileştirilmiş olması.
e) Bir hakkın tesisi, kullanılması yahut korunması için data işlemenin zarurî olması.
f) İlgili kişinin temel hak ve özgürlüklerine ziyan vermemek kaydıyla, data sorumlusunun yasal menfaatleri için bilgi işlenmesinin zarurî olması.
Verilerinizi tutan taraflara yönelik haklarınızı da hatırlatalım:
Herkes, bilgi sorumlusuna başvurarak kendisiyle ilgili;
a) şahsi data işlenip işlenmediğini öğrenme,
b) şahsi bilgileri işlenmişse buna ait bilgi talep etme,
c) şahsi dataların işlenme maksadını ve bunların hedefine uygun kullanılıp kullanılmadığını öğrenme,
ç) Yurt ortasında yahut yurt haricinde şahsi dataların aktarıldığı üçüncü bireyleri bilme,
d) şahsi bilgilerin eksik yahut yanlış işlenmiş olması hâlinde bunların düzeltilmesini isteme,
e) 7 nci hususta öngörülen kurallar çerçevesinde şahsi bilgilerin silinmesini yahut yok edilmesini isteme,
f) (d) ve (e) bentleri uyarınca yapılan süreçlerin, şahsi dataların aktarıldığı üçüncü şahıslara bildirilmesini isteme,
g) İşlenen dataların münhasıran otomatik sistemler vasıtasıyla tahlil edilmesi suretiyle kişinin kendisi aleyhine bir kararın ortaya çıkmasına itiraz etme,
ğ) şahsi bilgilerin kanuna muhalif olarak işlenmesi sebebiyle ziyana uğraması hâlinde zararın giderilmesini talep etme,
haklarına sahiptir.
Sonuç itibariyle, şahsi bilgilerin ne kadar önemli olduğunu, kanunlar tarafınca sıkı sıkıya korunduğunu ve mümkün bilgi ihlalleri karşısında şahsa geniş haklar tanındığını görmekteyiz. Bu sebeple, birey olarak bu haklarımızı bilmeli, benimsemeli ve ihlal edenler karşısında gerekli türel süreçleri başlatmalıyız.
Sn. Avukat Samet Şener’e takviyeleri için teşekkür ediyoruz.
Bu soruların karşılıklarını vermek ve aslında ferdi hak ve özgürlüklerimize ışık tutmak için, herkesle emsal bir olay yaşayan Avukat Samet Eşer ile irtibata geçtik. Gelin, soruların yanıtlarına tek tek bakalım.
Hukuk ofisleri, irtibat detaylarımizi nasıl elde ediyorlar?
Eşer tarafınca paylaşılan bilgilere göre hukuk ofisleri, olağan kaidelerde, yani hukuk çerçevesinde sadece ilgili kişinin irtibat ayrıntılarını KENDİSİNİN paylaşmasıyla yahut diğeri aracılığıyla paylaşılmasına AÇIK İSTEK VERMESİYLE mümkün oluyor.
Fakat ofisler, yukarıdakilerden birini daha evvel hiç yapmamış olsanız bile sizlerle irtibat kurabiliyorlar. İşte burada, hukuka alışılmamış yollar devreye giriyor. Eşer’in kendi deneyimlerine nazaran ofisler, aşağıdaki yollarla irtibat detaylarınize hukuka alışılmamış bir biçimde ulaşabiliyor:
- Hasar danışmanlık ve sigorta şirketleri üzerinden
- Hastane çalışanları üzerinden
- Oto tamirhaneleri üzerinden
- Ekspertiz kurumları üzerinden
- Araç kiralama şirketleri üzerinden
- Diğer kişi ve kurumlar üzerinden
Kişi bir trafik kazası geçirdiyse yahut trafik kazasına karıştıysa yolu kuvvetle mümkün hastaneye, emniyete ve oto tamirhanelerine düşer. Gerekli kayıtların tutulabilmesi açısından hastanelerde, emniyette ve oto tamirhanelerinde şahısların bağlantı ayrıntıları alınır.
İş, bu noktadan daha sonra patlıyor. Şahısların bu irtibat ayrıntıları, teze nazaran hastane çalışanları, emniyet çalışanları ve oto tamirhaneleri tarafınca belirli bir kurul karşılığında hasar danışmanlık ve sigorta şirketlerine yahut onlarla bağlantılı/bağlantısız çalışan çeşitli hukuk ofislerine verilir.
Ardından hukuka karşıt bir biçimde bireylerin bağlantı numaralarına sahip olan hukuk ofisleri bireyleri arar ve vekilliğini yapabileceğini söyler. Genelde birfazlaca vatandaş hukuk ofislerinin vatandaşlara bu türlü ulaşmasının hukuka ters olabileceği ihtimalini düşünmez.
Fakat düşünse bile arayan hukuk ofisleri yahut hasar danışmanlık/sigorta şirketleri, bir palavradan bir savunma sunabiliyor. Bu ayrıntıların bir havuzdan alındığını vs. söyleyebiliyorlar. Ancak bu gerçek değildir. Çünkü ayrıntı sorulduğunda yaptıkları işin hukuka muhalif olduklarını bildikleri için aramayı çabucak sonlandırmaktadırlar.
Hasar danışmanlık/sigorta şirketlerinin yahut hukuk ofislerinin işçilerinin hastanelerin acil kısmında beklediği ve trafik kazası/iş kazası vs. geçiren birini görüp irtibat ayrıntılarını aldıkları da tez edilen formüllerden biridir.
Ekspertiz kurumlarından nasıl alınıyor?
Ekspertiz kurumlarının da hasar danışmanlık/sigorta şirketleri ve hukuk ofislerine veri transferi yaptığı da sav edilen metotlardan biridir. Bu metotta ekspertiz kurumları kaza geçiren araç ve sahiplerini tespit eder ve buna dair şahsi bilgileri hukuka karşıt olarak paylaşır.
Peki, araç kiralama şirketleri nasıl rol oynuyor?
Araç kiralama süreçlerinde de bağlantı ayrıntıları istenmektedir. Bu irtibat detaylarıne dair bilgilerin de özellikle kurumsal olmayan araç kiralama şirketleri tarafınca hukuka alışılmamış olarak 3. bireylere satıldığı/aktarıldığı tez edilmektedir.
Tabii açıklama bunlarla hudutlu değil:
Çeşitli sebeplerle bağlantı detaylarımizi çeşitli kişi ve kurumlarla paylaşırız. Örneğin X mağazasında alışveriş yaparken kasada bağlantı bilginiz anket/kayıt vs. için istenebilir. Bu örnekte şirket sizden aldığı ayrıntıları şahsi Dataları Müdafaa Kanunu çerçevesinde işleyecekse sorun yoktur.
Fakat data sürece faaliyeti yapılmıyorsa yahut irtibat bilgisi isteyen kişi ve kurumların güvenilirliği konusunda kuşku duyuluyorsa iletişim ayrıntılarının paylaşılmaması gerekmektedir.
Peki, detaylarımizi hukuka karşıt yollardan edinen kişi ve kurumlara karşı ne yapabiliriz?
Öncelikle bağlantı detaylarımize nasıl ulaştıklarını öğrenmeliyiz. Çünkü bu konu hukuka karşıtlık noktasında belirleyici olacaktır. Şayet bağlantı detaylarımize hukuka muhalif yollardan ulaşıldığını düşünüyorsanız:
- Cumhuriyet Başsavcılığına giderek kabahat duyurusunda bulunabilirsiniz.
- a. TCK 136/1: şahsi dataları, hukuka muhalif olarak bir diğerine veren, yayan yahut ele geçiren kişi, iki yıldan dört yıla kadar mahpus cezası ile cezalandırılır.
- İlgili kurumun KVKK uyarınca belirlenen “veri sorumlusuna” başvurabilir ve şahsi detaylarınize dair KVKK 11.maddede sayılan haklarımızı talep edebilirsiniz.
- İleti İdare Sistemi’ne girerek ( https://iys.org.tr ) ticari elektronik irtibat müsaadesi verdiğiniz kurumları görüntüleyebilir ve irtibat müsaade ayarlarını değiştirebilirsiniz.
- şahsi Dataları Müdafaa Kurulu’na (https://sikayet.kvkk.gov.tr) şikâyette bulunabilirsiniz.
- İletişim detaylarınize hukuka ters yollardan ulaşılması ile ilgili bir maddi/manevi zararınız var ise hukuk mahkemelerinde tazminat davası açabilirsiniz.
Söz konusu kişi ve kurumlara karşı harekete geçmedilk evvel, vatandaş olarak şahsi bilgi kavramına dair şunları bilmemiz gerekiyor:
- şahsi data, kimliği makul yahut belirlenebilir gerçek şahsa ait her türlü bilgiyi kapsamaktadır.
- şahsi bilgiler ilgili kişinin açık isteği olmaksızın işlenemez.
- şahsi datalar fakat KVKK m.5’te sayılan hallerden birinin varlığı hâlinde, ilgili kişinin açık isteği aranmaksızın işlenebilir:
b) Fiili imkânsızlık niçiniyle isteğini açıklayamayacak durumda bulunan yahut isteğine türel geçerlilik tanınmayan kişinin kendisinin ya da bir diğerinin ömrü yahut vücut bütünlüğünün korunması için zarurî olması.
c) Bir kontratın kurulması yahut ifasıyla direkt doğruya ilgili olması kaydıyla, kontratın taraflarına ilişkin şahsi dataların işlenmesinin gerekli olması.
ç) Data sorumlusunun türel yükümlülüğünü yerine getirebilmesi için mecburî olması. d) İlgili kişinin kendisi tarafınca alenileştirilmiş olması.
e) Bir hakkın tesisi, kullanılması yahut korunması için data işlemenin zarurî olması.
f) İlgili kişinin temel hak ve özgürlüklerine ziyan vermemek kaydıyla, data sorumlusunun yasal menfaatleri için bilgi işlenmesinin zarurî olması.
Verilerinizi tutan taraflara yönelik haklarınızı da hatırlatalım:
Herkes, bilgi sorumlusuna başvurarak kendisiyle ilgili;
a) şahsi data işlenip işlenmediğini öğrenme,
b) şahsi bilgileri işlenmişse buna ait bilgi talep etme,
c) şahsi dataların işlenme maksadını ve bunların hedefine uygun kullanılıp kullanılmadığını öğrenme,
ç) Yurt ortasında yahut yurt haricinde şahsi dataların aktarıldığı üçüncü bireyleri bilme,
d) şahsi bilgilerin eksik yahut yanlış işlenmiş olması hâlinde bunların düzeltilmesini isteme,
e) 7 nci hususta öngörülen kurallar çerçevesinde şahsi bilgilerin silinmesini yahut yok edilmesini isteme,
f) (d) ve (e) bentleri uyarınca yapılan süreçlerin, şahsi dataların aktarıldığı üçüncü şahıslara bildirilmesini isteme,
g) İşlenen dataların münhasıran otomatik sistemler vasıtasıyla tahlil edilmesi suretiyle kişinin kendisi aleyhine bir kararın ortaya çıkmasına itiraz etme,
ğ) şahsi bilgilerin kanuna muhalif olarak işlenmesi sebebiyle ziyana uğraması hâlinde zararın giderilmesini talep etme,
haklarına sahiptir.
Sonuç itibariyle, şahsi bilgilerin ne kadar önemli olduğunu, kanunlar tarafınca sıkı sıkıya korunduğunu ve mümkün bilgi ihlalleri karşısında şahsa geniş haklar tanındığını görmekteyiz. Bu sebeple, birey olarak bu haklarımızı bilmeli, benimsemeli ve ihlal edenler karşısında gerekli türel süreçleri başlatmalıyız.
Sn. Avukat Samet Şener’e takviyeleri için teşekkür ediyoruz.