arkamikontrolet
New member
Sera gazı emisyonları, global ısınmayı tetiklemeye devam ediyor. Bu niçinle aktivistler iklim değişikliğinin, canlıların ömür alanlarını da tehdit ettiğini söylüyor. Yani bu aktivistler, aslında insan eliyle tabiata verilen zararın boyutunu hepimize göstermek istiyor. Doğayı kendi haline bırakmadığımız, geliştirdiğimiz teknolojilerimizi; sürdürülebilir çevre anlayışını ön plana alarak kullanmadığımız takdirde, tabiatın intikamının acı olacağını da söylüyorlar.
Temelde doğayı korumak için çaba etmeleri iyi bir şey olsa da son vakit içinderda kimi aktivist kümelerin yaptıkları hareketler, insanların onları ciddiye almamalarına yol açtı. Pekala bu aktivistler, yansılarını bu tip reaksiyon çeken yollarla değil de daha makul halde gösterseler ne olurdu, gelin bir bakalım.
Not: Öncelikle bu yazıda iklim aktivistliğini eleştirmediğimizi bilmelisiniz. Bazı iklim aktivistlerinin son devirlerde toplumsal medyayı değişik aksiyonlarıyla meşgul etmelerini eleştiriyoruz. Bu yazıyı okurken, yalnızca yapılan aksiyonları eleştirdiğimizi göz önüne alarak okumanızı isteriz.
Mona Lisa, Son Akşam Yemeği, Primavera derken artık de Van Gogh’un Ayçiçekleri tablosuna saldırdılar.
Ayçiçekleri tablosu ve ona çorba fırlatan aktivistler
Bu aktivistlerin, sanatla yıldızları bir türlü barışmadı gitti. Geçtiğimiz aylarda, Louvre Müzesi’nde sergilenen Mona Lisa tablosuna pasta fırlatan aktivist, dünyayı sanattan daha fazla muhafazamız gerektiğini söylemişti. bir daha benzer bir öbür vukuat, Just Stop Oil isimli aktivist gruptan geldi. Da Vinci’nin Son Akşam Yemeği tablosuna kendilerini yapıştıran aktivistler, Birleşik Krallık’taki petrol ve gaz ruhsatlarının durdurulmasını istedi.
Tabii olaylar yalnızca bunlarla bitmedi. Ultima Generazione (Son Nesil) isimli aktivist küme ise sanat yapıtlarına akın geleneğini sürdürdü ve Boticelli’nin Primavera tablosuna dadandı. Bunların hepsi bir yana, birkaç gün evvel aktivistlerin Van Gogh’un yapıtına yaptıkları taarruz artık pes dedirtti.
Just Stop Oil kümesinden iki üye, Ayçiçekleri isimli yapıtın üzerine hazır çorba fırlattı. Bu kişiler hemen sonrasında da kendilerini duvara yapıştırıp slogan atmaya başladılar. Bilmeyenler için özetlemek gerekirse şöyleki özetleyelim: Bu aktivistler, ”sanat mı, yoksa insan ömrü mı değerli?” temasında bir konuşma yaptı. Yani özetlemek gerekirse, ”İklim krizi yaratabilecek tüm faaliyetleri durdurun. Daha sürdürülebilir bir enerji üretimini devreye sokun” demek istiyorlar. Lakin bunu demek için bu tip reaksiyon çeken negatif davranışlarda mı bulunmak lazım?
Öncelikle “Hedef olarak niye sanatı seçtiniz?” sorusunu sormak gerekiyor.
Çevre şuuru oluşturmak için sanat yapıtlarına ziyan vermek hiç mantıklı değil. Ki esasen hepsini geçtik, Van Gogh’un eserine niçin çorba fırlatıldığı gerçekten merak ettiğimiz bir mevzu. Gogh için yaşadığı senelerda çok güç vakit içinderdan geçmiş, neredeyse sanatından hiç yüzü gülmemiş birisi diyebiliriz.
Bu sanatçı, yaşadığı senelerda yaptığı yapıtlardan hakikat düzgün fiyat bile alamamış, öldükten daha sonra popülerleşmiş bir insan. Yani düşünün, şimdinin kapitalist sisteminde bu türlü bir ömür sürmek demek, sistemin en alt katmanından sayılmak manasına geliyor. Velhasıl onun yapıtları gaye alınacak en son şey olmalıydı.
Şimdi buraya kısa bir es verip, çevreyi muhafaza gayesi taşıyan çevreci kümelerin, bu aksiyonlardan bağımsız olarak bizlere anlatmak istediklerine sosyolojik bir art plan üzerinden bakalım:
İnsan ve tabiat etkileşimi, tabiatın insani faaliyetler niçiniyle ziyan görmesine yol açıyor. Ki bu ziyan, birçok vakit geri döndürülemez ekolojik kayıplar vermemiz manasına geliyor. Evet, 17. yüzyıl Aydınlanma Devri’nden, 19. yüzyıl’a kadar devam eden, tabiatın kendi kendini yenileyebilen bir yapıda olduğu kabulü var, biliyoruz.
Ancak günümüzün penceresinden baktığımızda, doğanın kendini yenileyebilecek durumda olduğunu söylemek biraz sıkıntı. Zira insan eliyle tabiatın üzerinde kurulan hakimiyetin boyutları artık oldukça ileri düzeyde.
Aslında çağdaş devirle bir arada ”kalkınma ve ilerleme” mottosunu çıkaran Batı kültürü, ekonomik büyüme için doğal kaynakları kullanmaktan hiç bir vakit çekinmeyen bir fikir sistemine sahipti diyebiliriz. Hatta sosyolog, iktisatçı ve filozof Karl Marx’ın metinlerini tahlil eden araştırmacı John Bellamy Foster, Marx’ın metabolik yarılma kavramını, ekonomik büyüme ve üretim alakalarının etrafa verdiği ziyanı tabir etmek için kullandığını söylüyor.
Buna örnek olarak da burjuva toprak sahiplerinin, proleter çiftçilerle yapay gübreleme tekniği yüzünden girdikleri çıkar çatışmalarının toprak verimliliğini bozması durumunu veriyor. İşte gördüğünüz gibi ‘yapay’ olanın doğal olana her daim bir zararı var.
Bu tip daha teorik bakış açılarıyla sizi fazla sıkmak istemiyorum. Lakin bu yazıda tartıştığımız aktivizm ismi altındaki hareketlerin, aslında iklim aktivistliğine zıt düşen istikametlerini bakılırsalim diye bu çerçeveyi vermekte yarar var.
Şimdi, günümüz kapitalist sisteminin bir başka sorunu olan, çok uzmanlaşmaya (örn: bilimsel yenilik altında daima ağaçların, çeşitli bitkilerin denek olarak kullanılması, çeşitli üretim fabrikalarının doğal bir alana inşa edilmesi, termik santraller yapılması/bunların hepsi bizlere teknokratik akılcığın tabiata verdiği ziyanı gösterir) sonsuz bir inanç duyulmasının, etrafa verdiği zararın boyutunu hesaplayalım.
Bu konuya sosyolog Ulrich Beck’in Risk Toplumu Teorisi üzerinden kısa bir örnek vereyim: Beck, günümüzde artık demokratik siyasetin yerini, farklı çıkar kümelerinin ve şirketlerin siyasetinin aldığını söylüyor. Bu kümelerin da devamlı fazla servet-mal birikimi anlayışına sahip olması, daha fazla kültürel, çevresel, toplumsal ve bilimsel yozlaşmaya yol açıyor. bu biçimdece ortaya doğal değil, ‘üretilen’ riskler çıkıyor.
Yani riskleri, bizler kendi ellerimizle ve kapitalist amaçlarla üretiyoruz diyor teorisyen. Çıkarlarımız için yaptığımız teşebbüsler yenidendan boomerang üzere bize, salgın hastalıklar, göç, nüfus sorunları, kimyasal hastalıklar, tabiatın tahribatı ve mevt üzere sıkıntılar olarak geri dönüyor.
örneğin fabrikalardan sızan kimyasal atıklar, araba üretim fabrikalarının bacalarından sızan dumanlar, global ısınmayı her geçen gün tetiklediği üzere soluduğumuz oksijenin kalitesini de düşürüyor. Yani doğal çevrenin tahribatı, insanların, hayvanların, bitkilerin ve daha birçok canlıların da tahribatı demek.
Aslında bir daha tıpkı kapıya çıkıyoruz: Daima ilerleme ve büyüme isteği, sonsuz sandığımız lakin sonlu olan doğal kaynakları yok etmemize yol açıyor.
E doğal olarak iklim aktivistleri de buna reaksiyon gösteriyor. ”Doğayı koruyalım zira biz de onun ortasında yaşıyoruz”, diyorlar. Aktivistler, bizim tabiata ziyan verme hakkımızın olmadığını, hürmet duyacağımız yerde onu katletmeye çalıştığımızı ve bu yüzden suçlu olduğumuzu düşünüyor. Ki bu hususta haksız değiller.
Hatta kimi çevreci adalet kümeleri, tabiata verdiğimiz ziyanda ortaya çıkabilecek rastgele bir kıtlık, susuzluk vb. üzere durumlarda, bunlardan en olumsuz etkileneceklerin, bir daha kapitalist sistemin en taban pozisyonunda yer alan yoksullar olacağını söylüyor. Düşünün, çevreciliğin art planında özetlemek gerekirse bu biçimde bir ideoloji varken, çevreciyim diye gezenlerin, sanat yapıtlarına ziyan veren eylemleri tercih etmeleri, akla mantığa sığmıyor.
Bir defa sanat, bir insanın yahut grubun sesini duyurabilmesi için en uygun faaliyetlerden biri. Bu aktivistler, sanata ziyan vermek yerine sanat yaparak da bize doğayı müdafaamız gerektiği bildirisini verebilirlerdi. Üstelik enteresan halde slogan atarken, sanatın insan ömründen yahut dünyadan daha kıymetsiz olduğunu da lisana getirmekten çekinmiyorlar.
Eserlerine ziyan verdikleri beşerler, yaptıkları sanatla kendilerini, ideolojilerini ve hayat öykülerini dünyaya tanıtmış şahıslar. Tahminen onlardan ilham almayı deneselerdi, eserlere pasta veya çorba fırlatmadan evvel bir düşünürlerdi. Zira bu biçimde yapsalar, bu kadar epeyce olumsuz reaksiyonla karşılaşmazlardı. Bu aksiyonları yapanlar, maalesef ki iklim aktivistliğinin genel imajını zedeledi.
Yani karşı oldukları şeyi kendileri yaptılar. Doğayı, kullandığımız teknolojilerle katlettiğimizi düşünenler, ellerine bir daha fabrikasyon üretim olan bir çorbayı alıp (bu çorba besin teknolojilerinin bir eseri oluyor neticede), kültürü, toplumsal ve çevresel değerleri korumanın en tesirli yollarından biri olan sanata saldırdı. örneğin bu çorba fırlatma eylemindeki iki aktivistin manzaralarına baktığınızda, onların en çok liseli diyebileceğiniz bir yaş kümesinde olduklarını kestirim edebiliyorsunuz.
Bu yaşların psikolojisini ele aldığımızda, her insanın de bildiği üzere dürtüsellik ve düşünmeden hareket etme üzere durumların sık yaşandığını söyleyebiliriz. O niçinle etraf şuuru oluşturacak bireyler, daha kendi şahsi gelişimlerini tamamlayamamış ergenlerden oluşmamalı. Zira bu şahısların hayatla ilgili fikirleri daha tam oturmamışken, bu biçimde teşebbüslerde bulunmaları yetişkinliklerinde pişmanlık duymalarına yol açabilir.
Evet, çocuk aktivistler de var. Lakin birçoğunun ebeveynleri tarafınca yönlendirildiği aşikar. Natürel ”çocukların aktivist olarak yetiştirilmesi etik mi değil mi, bu durum onların çocukluklarını, öbür çocuklar üzere yaşamalarına pürüz oluyor mu olmuyor mu?” şeklinde bir tartışma alanı açılıyor burada. Bu mevzuyu alanında uzman şahısların de kesinlikle ele almaları gerekiyor diye düşünüyorum.
Just Stop Oil aktivistlerine geri dönecek olursak, onların bir daha rahat durmadıklarını ve saçmalamaya devam ettiklerini söyleyebiliriz. Aktivistler, Londra’daki Aston Martin isimli mağazaya boya attılar ve sokaktan geçen insanların yolunu kestiler. Bu örnek de toplumun, iklim aktivistliğine ağır reaksiyon vermesini haklı çıkarıyor diyebiliriz. İklim aktivistlerinin aksiyonlarının; şiddeti yahut zorbalığı çağrıştırmaması gerektiğini düşünüyorum. Tam bilakis daha barışçıl ve nahif bir tavır sergilemeleri gerekiyor.
Aston Martin mağazasına boya atan aktivist
Çünkü tabiata ziyan vermek de aslına bakarsan bir çeşit şiddet içerikli taarruz olmuyor mu? Siz bir sanat yapıtına çorba yahut bir mağazanın duvarına boya fırlattığınızda, aslında tabiata ziyan verenleri durdurmuyorsunuz. Tıpkı onların yaptığı üzere bir daha çevreyi kirletmiş oluyorsunuz. Etraf, yalnızca doğal kaynak değildir, ortasında yaşadığımız mimari yapılar da yapay çevremizdir. Yapay etraf kirletildiğinde ise doğal etraf her daim bundan ziyan görür.
Çevreci aktivistlerden daha sonra bir de kendini vegan kimliğiyle tanımlayan birtakım şahısların yaptıkları süt dökme aksiyonları, insanları güzelce öfkelendirdi.
Süt dökme aksiyonu yapan veganlar
Veganlar, hayvansal eserleri tüketmeyi büsbütün reddeden bir küme ve aslında niyet biçimleri yeterlilik üzerine konseyi. Geçtiğimiz günlerde Birleşik Krallık’taki bir markete giren veganlar, marketteki sütleri yere döktü. İnsanları, hayvansal besin kullanmamaları konusunda bilinçlendirmeye çalışan kimi veganların, bu yaptıkları absürt eylem ise çok dikkat çekti. Düşünün, o yere döktükleri sütleri, marketin bir çalışanı temizlemek durumunda kalabilir.
Üstelik tahminen de çalışanın maaşından, dökülen sütlerin parası bile kesilebilir. Yani o hareket, doğayı ve hayvanları kendine tüketim objesi yapan kapitalist sistemi bitiren bir aksiyon olmuyor ne yazık ki. Bilakis market sahibinin zarar etmesine yol açıyor. Ki bu ziyanı tahsis edeceği bireyler, az evvel de bahsetmiş olduğum üzere işçilerden oburu olmayabilir. Kısacası bu durum, kapitalizmin çarkının dönmesine yardım etmekten öbür bir işe yaramıyor.
Aslında daha evvel de bir vegan grup marketlere girerek etlerin üzerine gül bırakmıştı. örneğin bu eylem insana ”vay be, ne kadar hoş” dedirtiyor. Lakin hem hayvanların birebir vakitte tabiatın katledilmesini istemeyen kesitlerin, saldırganca ve fikirsizce protestolarda bulunmaları, insanları çevrecilikten de veganlıktan da soğutacak duruma getiriyor.
Veganlar ofansif (saldırgan) aksiyonlarda bulunmak yerine insanları daha barışçıl yollarla bilinçlendirdiklerinde aslında faydalı olabiliyorlar. Zira veganlığın temelinde, canlıların beşerler istiyor diye katledilmemeleri gerektiği düşüncesi yatıyor. Vegan olup olmamak her insanın kendi tercihidir. İnsanlara bu tip sert hareketlerle hayvansal besin tüketmeyin demek ise yanlıştır.
Ayçiçekleri tablosuna çorba fırlatan aktivistlere ve markette süt döken veganlara gelen Twitter yansıları ise bu düşüncemizi doğruluyor. İşte o yansılardan kimileri:
Peki siz bu mevzu hakkında ne düşünüyorsunuz? Görüşlerinizi yorumlarda bizimle paylaşabilirsiniz.
Temelde doğayı korumak için çaba etmeleri iyi bir şey olsa da son vakit içinderda kimi aktivist kümelerin yaptıkları hareketler, insanların onları ciddiye almamalarına yol açtı. Pekala bu aktivistler, yansılarını bu tip reaksiyon çeken yollarla değil de daha makul halde gösterseler ne olurdu, gelin bir bakalım.
Not: Öncelikle bu yazıda iklim aktivistliğini eleştirmediğimizi bilmelisiniz. Bazı iklim aktivistlerinin son devirlerde toplumsal medyayı değişik aksiyonlarıyla meşgul etmelerini eleştiriyoruz. Bu yazıyı okurken, yalnızca yapılan aksiyonları eleştirdiğimizi göz önüne alarak okumanızı isteriz.
Mona Lisa, Son Akşam Yemeği, Primavera derken artık de Van Gogh’un Ayçiçekleri tablosuna saldırdılar.
Ayçiçekleri tablosu ve ona çorba fırlatan aktivistler
Bu aktivistlerin, sanatla yıldızları bir türlü barışmadı gitti. Geçtiğimiz aylarda, Louvre Müzesi’nde sergilenen Mona Lisa tablosuna pasta fırlatan aktivist, dünyayı sanattan daha fazla muhafazamız gerektiğini söylemişti. bir daha benzer bir öbür vukuat, Just Stop Oil isimli aktivist gruptan geldi. Da Vinci’nin Son Akşam Yemeği tablosuna kendilerini yapıştıran aktivistler, Birleşik Krallık’taki petrol ve gaz ruhsatlarının durdurulmasını istedi.
Tabii olaylar yalnızca bunlarla bitmedi. Ultima Generazione (Son Nesil) isimli aktivist küme ise sanat yapıtlarına akın geleneğini sürdürdü ve Boticelli’nin Primavera tablosuna dadandı. Bunların hepsi bir yana, birkaç gün evvel aktivistlerin Van Gogh’un yapıtına yaptıkları taarruz artık pes dedirtti.
Just Stop Oil kümesinden iki üye, Ayçiçekleri isimli yapıtın üzerine hazır çorba fırlattı. Bu kişiler hemen sonrasında da kendilerini duvara yapıştırıp slogan atmaya başladılar. Bilmeyenler için özetlemek gerekirse şöyleki özetleyelim: Bu aktivistler, ”sanat mı, yoksa insan ömrü mı değerli?” temasında bir konuşma yaptı. Yani özetlemek gerekirse, ”İklim krizi yaratabilecek tüm faaliyetleri durdurun. Daha sürdürülebilir bir enerji üretimini devreye sokun” demek istiyorlar. Lakin bunu demek için bu tip reaksiyon çeken negatif davranışlarda mı bulunmak lazım?
Öncelikle “Hedef olarak niye sanatı seçtiniz?” sorusunu sormak gerekiyor.
Çevre şuuru oluşturmak için sanat yapıtlarına ziyan vermek hiç mantıklı değil. Ki esasen hepsini geçtik, Van Gogh’un eserine niçin çorba fırlatıldığı gerçekten merak ettiğimiz bir mevzu. Gogh için yaşadığı senelerda çok güç vakit içinderdan geçmiş, neredeyse sanatından hiç yüzü gülmemiş birisi diyebiliriz.
Bu sanatçı, yaşadığı senelerda yaptığı yapıtlardan hakikat düzgün fiyat bile alamamış, öldükten daha sonra popülerleşmiş bir insan. Yani düşünün, şimdinin kapitalist sisteminde bu türlü bir ömür sürmek demek, sistemin en alt katmanından sayılmak manasına geliyor. Velhasıl onun yapıtları gaye alınacak en son şey olmalıydı.
Şimdi buraya kısa bir es verip, çevreyi muhafaza gayesi taşıyan çevreci kümelerin, bu aksiyonlardan bağımsız olarak bizlere anlatmak istediklerine sosyolojik bir art plan üzerinden bakalım:
İnsan ve tabiat etkileşimi, tabiatın insani faaliyetler niçiniyle ziyan görmesine yol açıyor. Ki bu ziyan, birçok vakit geri döndürülemez ekolojik kayıplar vermemiz manasına geliyor. Evet, 17. yüzyıl Aydınlanma Devri’nden, 19. yüzyıl’a kadar devam eden, tabiatın kendi kendini yenileyebilen bir yapıda olduğu kabulü var, biliyoruz.
Ancak günümüzün penceresinden baktığımızda, doğanın kendini yenileyebilecek durumda olduğunu söylemek biraz sıkıntı. Zira insan eliyle tabiatın üzerinde kurulan hakimiyetin boyutları artık oldukça ileri düzeyde.
Aslında çağdaş devirle bir arada ”kalkınma ve ilerleme” mottosunu çıkaran Batı kültürü, ekonomik büyüme için doğal kaynakları kullanmaktan hiç bir vakit çekinmeyen bir fikir sistemine sahipti diyebiliriz. Hatta sosyolog, iktisatçı ve filozof Karl Marx’ın metinlerini tahlil eden araştırmacı John Bellamy Foster, Marx’ın metabolik yarılma kavramını, ekonomik büyüme ve üretim alakalarının etrafa verdiği ziyanı tabir etmek için kullandığını söylüyor.
Buna örnek olarak da burjuva toprak sahiplerinin, proleter çiftçilerle yapay gübreleme tekniği yüzünden girdikleri çıkar çatışmalarının toprak verimliliğini bozması durumunu veriyor. İşte gördüğünüz gibi ‘yapay’ olanın doğal olana her daim bir zararı var.
Bu tip daha teorik bakış açılarıyla sizi fazla sıkmak istemiyorum. Lakin bu yazıda tartıştığımız aktivizm ismi altındaki hareketlerin, aslında iklim aktivistliğine zıt düşen istikametlerini bakılırsalim diye bu çerçeveyi vermekte yarar var.
Şimdi, günümüz kapitalist sisteminin bir başka sorunu olan, çok uzmanlaşmaya (örn: bilimsel yenilik altında daima ağaçların, çeşitli bitkilerin denek olarak kullanılması, çeşitli üretim fabrikalarının doğal bir alana inşa edilmesi, termik santraller yapılması/bunların hepsi bizlere teknokratik akılcığın tabiata verdiği ziyanı gösterir) sonsuz bir inanç duyulmasının, etrafa verdiği zararın boyutunu hesaplayalım.
Bu konuya sosyolog Ulrich Beck’in Risk Toplumu Teorisi üzerinden kısa bir örnek vereyim: Beck, günümüzde artık demokratik siyasetin yerini, farklı çıkar kümelerinin ve şirketlerin siyasetinin aldığını söylüyor. Bu kümelerin da devamlı fazla servet-mal birikimi anlayışına sahip olması, daha fazla kültürel, çevresel, toplumsal ve bilimsel yozlaşmaya yol açıyor. bu biçimdece ortaya doğal değil, ‘üretilen’ riskler çıkıyor.
Yani riskleri, bizler kendi ellerimizle ve kapitalist amaçlarla üretiyoruz diyor teorisyen. Çıkarlarımız için yaptığımız teşebbüsler yenidendan boomerang üzere bize, salgın hastalıklar, göç, nüfus sorunları, kimyasal hastalıklar, tabiatın tahribatı ve mevt üzere sıkıntılar olarak geri dönüyor.
örneğin fabrikalardan sızan kimyasal atıklar, araba üretim fabrikalarının bacalarından sızan dumanlar, global ısınmayı her geçen gün tetiklediği üzere soluduğumuz oksijenin kalitesini de düşürüyor. Yani doğal çevrenin tahribatı, insanların, hayvanların, bitkilerin ve daha birçok canlıların da tahribatı demek.
Aslında bir daha tıpkı kapıya çıkıyoruz: Daima ilerleme ve büyüme isteği, sonsuz sandığımız lakin sonlu olan doğal kaynakları yok etmemize yol açıyor.
E doğal olarak iklim aktivistleri de buna reaksiyon gösteriyor. ”Doğayı koruyalım zira biz de onun ortasında yaşıyoruz”, diyorlar. Aktivistler, bizim tabiata ziyan verme hakkımızın olmadığını, hürmet duyacağımız yerde onu katletmeye çalıştığımızı ve bu yüzden suçlu olduğumuzu düşünüyor. Ki bu hususta haksız değiller.
Hatta kimi çevreci adalet kümeleri, tabiata verdiğimiz ziyanda ortaya çıkabilecek rastgele bir kıtlık, susuzluk vb. üzere durumlarda, bunlardan en olumsuz etkileneceklerin, bir daha kapitalist sistemin en taban pozisyonunda yer alan yoksullar olacağını söylüyor. Düşünün, çevreciliğin art planında özetlemek gerekirse bu biçimde bir ideoloji varken, çevreciyim diye gezenlerin, sanat yapıtlarına ziyan veren eylemleri tercih etmeleri, akla mantığa sığmıyor.
Bir defa sanat, bir insanın yahut grubun sesini duyurabilmesi için en uygun faaliyetlerden biri. Bu aktivistler, sanata ziyan vermek yerine sanat yaparak da bize doğayı müdafaamız gerektiği bildirisini verebilirlerdi. Üstelik enteresan halde slogan atarken, sanatın insan ömründen yahut dünyadan daha kıymetsiz olduğunu da lisana getirmekten çekinmiyorlar.
Eserlerine ziyan verdikleri beşerler, yaptıkları sanatla kendilerini, ideolojilerini ve hayat öykülerini dünyaya tanıtmış şahıslar. Tahminen onlardan ilham almayı deneselerdi, eserlere pasta veya çorba fırlatmadan evvel bir düşünürlerdi. Zira bu biçimde yapsalar, bu kadar epeyce olumsuz reaksiyonla karşılaşmazlardı. Bu aksiyonları yapanlar, maalesef ki iklim aktivistliğinin genel imajını zedeledi.
Yani karşı oldukları şeyi kendileri yaptılar. Doğayı, kullandığımız teknolojilerle katlettiğimizi düşünenler, ellerine bir daha fabrikasyon üretim olan bir çorbayı alıp (bu çorba besin teknolojilerinin bir eseri oluyor neticede), kültürü, toplumsal ve çevresel değerleri korumanın en tesirli yollarından biri olan sanata saldırdı. örneğin bu çorba fırlatma eylemindeki iki aktivistin manzaralarına baktığınızda, onların en çok liseli diyebileceğiniz bir yaş kümesinde olduklarını kestirim edebiliyorsunuz.
Bu yaşların psikolojisini ele aldığımızda, her insanın de bildiği üzere dürtüsellik ve düşünmeden hareket etme üzere durumların sık yaşandığını söyleyebiliriz. O niçinle etraf şuuru oluşturacak bireyler, daha kendi şahsi gelişimlerini tamamlayamamış ergenlerden oluşmamalı. Zira bu şahısların hayatla ilgili fikirleri daha tam oturmamışken, bu biçimde teşebbüslerde bulunmaları yetişkinliklerinde pişmanlık duymalarına yol açabilir.
Evet, çocuk aktivistler de var. Lakin birçoğunun ebeveynleri tarafınca yönlendirildiği aşikar. Natürel ”çocukların aktivist olarak yetiştirilmesi etik mi değil mi, bu durum onların çocukluklarını, öbür çocuklar üzere yaşamalarına pürüz oluyor mu olmuyor mu?” şeklinde bir tartışma alanı açılıyor burada. Bu mevzuyu alanında uzman şahısların de kesinlikle ele almaları gerekiyor diye düşünüyorum.
Just Stop Oil aktivistlerine geri dönecek olursak, onların bir daha rahat durmadıklarını ve saçmalamaya devam ettiklerini söyleyebiliriz. Aktivistler, Londra’daki Aston Martin isimli mağazaya boya attılar ve sokaktan geçen insanların yolunu kestiler. Bu örnek de toplumun, iklim aktivistliğine ağır reaksiyon vermesini haklı çıkarıyor diyebiliriz. İklim aktivistlerinin aksiyonlarının; şiddeti yahut zorbalığı çağrıştırmaması gerektiğini düşünüyorum. Tam bilakis daha barışçıl ve nahif bir tavır sergilemeleri gerekiyor.
Aston Martin mağazasına boya atan aktivist
Çünkü tabiata ziyan vermek de aslına bakarsan bir çeşit şiddet içerikli taarruz olmuyor mu? Siz bir sanat yapıtına çorba yahut bir mağazanın duvarına boya fırlattığınızda, aslında tabiata ziyan verenleri durdurmuyorsunuz. Tıpkı onların yaptığı üzere bir daha çevreyi kirletmiş oluyorsunuz. Etraf, yalnızca doğal kaynak değildir, ortasında yaşadığımız mimari yapılar da yapay çevremizdir. Yapay etraf kirletildiğinde ise doğal etraf her daim bundan ziyan görür.
Çevreci aktivistlerden daha sonra bir de kendini vegan kimliğiyle tanımlayan birtakım şahısların yaptıkları süt dökme aksiyonları, insanları güzelce öfkelendirdi.
Süt dökme aksiyonu yapan veganlar
Veganlar, hayvansal eserleri tüketmeyi büsbütün reddeden bir küme ve aslında niyet biçimleri yeterlilik üzerine konseyi. Geçtiğimiz günlerde Birleşik Krallık’taki bir markete giren veganlar, marketteki sütleri yere döktü. İnsanları, hayvansal besin kullanmamaları konusunda bilinçlendirmeye çalışan kimi veganların, bu yaptıkları absürt eylem ise çok dikkat çekti. Düşünün, o yere döktükleri sütleri, marketin bir çalışanı temizlemek durumunda kalabilir.
Üstelik tahminen de çalışanın maaşından, dökülen sütlerin parası bile kesilebilir. Yani o hareket, doğayı ve hayvanları kendine tüketim objesi yapan kapitalist sistemi bitiren bir aksiyon olmuyor ne yazık ki. Bilakis market sahibinin zarar etmesine yol açıyor. Ki bu ziyanı tahsis edeceği bireyler, az evvel de bahsetmiş olduğum üzere işçilerden oburu olmayabilir. Kısacası bu durum, kapitalizmin çarkının dönmesine yardım etmekten öbür bir işe yaramıyor.
Aslında daha evvel de bir vegan grup marketlere girerek etlerin üzerine gül bırakmıştı. örneğin bu eylem insana ”vay be, ne kadar hoş” dedirtiyor. Lakin hem hayvanların birebir vakitte tabiatın katledilmesini istemeyen kesitlerin, saldırganca ve fikirsizce protestolarda bulunmaları, insanları çevrecilikten de veganlıktan da soğutacak duruma getiriyor.
Veganlar ofansif (saldırgan) aksiyonlarda bulunmak yerine insanları daha barışçıl yollarla bilinçlendirdiklerinde aslında faydalı olabiliyorlar. Zira veganlığın temelinde, canlıların beşerler istiyor diye katledilmemeleri gerektiği düşüncesi yatıyor. Vegan olup olmamak her insanın kendi tercihidir. İnsanlara bu tip sert hareketlerle hayvansal besin tüketmeyin demek ise yanlıştır.
Ayçiçekleri tablosuna çorba fırlatan aktivistlere ve markette süt döken veganlara gelen Twitter yansıları ise bu düşüncemizi doğruluyor. İşte o yansılardan kimileri:
Peki siz bu mevzu hakkında ne düşünüyorsunuz? Görüşlerinizi yorumlarda bizimle paylaşabilirsiniz.
- Görsel Kaynakları: BBC, Grist, The Forbiz, The United Nations, Sky News, NBC News, The New Yorker, Sky News 2, Houston Chronicle, Grist