Nedimeler Tablosu (Las Meninas) Hakkında Enteresan Bilgiler

arkamikontrolet

New member
Nedimeler yapıtı günümüze ulaşan tahminen de en prestijli, en etkileyici yapıtlardan biridir. beraberinde sanat dünyasında tüm vakit içinderın en çok tartışılan yapıtlarından biri de olmuştur. Bu etkiyi yaratmasının niçini tahminen de fotoğraf ortasında fotoğraflar barındırıp, seyircinin gerçeklik algısını sorgulatmasından kaynaklanıyor olabilir.

Fotoğraf ortasında fotoğraf deyince akıllara çabucak günümüzde akıllı telefon ve bilgisayarla kullanılan ‘Picture in Picture’ özelliği aklınıza gelmiş olabilir. Kim bilir, tahminen de mühendisler bu özelliği yaratırken Velázquez’in Nedimeler tablosundan ilham almıştır. Dilerseniz sanattan daha fazla kopmadan Nedimeler tablosuna geçelim ve Nedimeler tablosu kimin yapıtıdır öğrenip incelemesi ile hakkındaki bilgilere bakalım.

Nedimeler tablosu kimin yapıtıdır?


Nedimeler tablosu, İspanyol ressam Diego Velázquez‘in yapıtlardan biridir. 1599’da Sevilla’da doğan Diego Velázquez, erken yaşlardan itibaren sanatsal yetenekler göstermiş, çabucak hemen 23 yaşında yeni Kral IV. Philip’ten kraliyet himayesi almak için birinci defa Madrid’e gitmiştir. Bu seyehatinde ne yazık ki, kraliyet irtibatı kurma talihi bulamadı lakin yalnızca bir yıl daha sonra Philip’in bir portresini çizmesi için geri çağrılmıştır.

ondan sonrasında mahkeme, Velázquez’in bu fotoğrafından o kadar etkilendi ki, hükümdarı tasvir etmesine müsaade verilen tek ressam olacağı vaadi ile resmi sanatçı olarak atandı. Velázquez, saray ressamı olarak pozisyonuyla haklı olarak gurur duyuyordu ve ömrünün büyük bir kısmını Madrid’de geçirerek IV. Philip’in himayesinde sanatını icra etmeye devam etti. İtalyan Rönesans sanatkarlarının yapıtlarından esinlenerek, Barok’u özetleyen lakin devrinin ötesinde olağanüstü bir tarz geliştirdi.

Bir daha sonraki ve son projesi olacak hükümdarın kızının düğünü için büyük bir köşkün iç dekorasyonu üzerinde çalışırken Velázquez, 1660’ta hayata gözlerini yumdu.

Nedimeler tablosu hakkında bilgiler:

  • Kimse ne hakkında olduğunu bilmiyor
  • Kral ve kraliçenin çiziminde değişik bir teknik kullanılmıştır.
  • Art plandaki gizemli gölge figürü yer alır.
  • Sembolizmin kıymetli bir temsilcisidir
  • Nedimeler tablosu seyircilere sorular sordurur
  • Hakkında binlerce çalışma yapılmıştır
  • Nedimeler tablosunun başına gelmeyen kalmamıştır
  • İspanyol mirası ve sanat tarihinde değerli bir yer tutuyor
Kimse ne hakkında olduğunu bilmiyor


Las Meninas, büyük kalabalıkları çekmesiyle bilinen tablolardan biridir. Mona Lisa yahut Venüs’ün Doğuşu üzere, ziyaretçiler her bir parçayı gözlemlemek ve anlamak için bir yandan öteki yana, ileri ve geri hareket ederek tuvale bakarak saatler geçirebilirler. Las Meninas’ı birinci sefer nazarann kişi, sayısız soruyla karşı karşıya kalır. her neyse ki, bilim insanları ve sanat tarihçileri tablonun değerli kısımlarını deşifre ederek bizimle paylaştılar.

Fotoğraf 1656’da yapıldı, Avusturya Hükümdarı IV. Philip ve Mariana İspanya Hükümdarı ve Kraliçesiydi. Tablo, Madrid’deki Royal Alcazar’ın yer katındaki ana odayı tasvir ediyor. Merkezi sahnede, kraliyet yetkililerinin kızları Meninas’ı ile çevrili genç Infanta Margaret Theresa yer alıyor. Sağlarında, büyük bir Alman Çoban Köpeği eşliğinde sarayda cümbüş yapan iki cüce var. Çabucak gerilerinde ise kızların refakatçisi olan bir rahibe ve bir muhafaza bulunuyor. Velázquez’in kendisi imajın solunda duruyor ve devasa bir tuval üzerinde çalışıyor. En farklı olanı, Don José Nieto Velázquez’in figürü kapıda pusuda beklerken, Philip ve Mariana art duvardaki bir aynada yansımış olarak tasvir ediliyor.

Kral ve kraliçenin çiziminde enteresan bir teknik kullanılmıştır


Velázquez, kral ve kraliçeyi bir aynada yansıtarak tasvir etmeyi seçerek, tıpkı tekniği ünlü Arnolfini Düğün Portresinde kullanmış, değerli bir Flaman ressamı olan Jan van Eyck’e atıfta bulunuyordu. Philip ve Mariana hem fotoğrafın haricinde tıpkı vakitte ortasında üzere gözükür. Bunların Velázquez’in devasa tuvalinin konusu olup olmadığından ya da yalnızca sanatçıyı küçük kızları boyarken yapıtında mi gözlemlediklerinden emin değiliz.

Ayna, kral ve kraliçeyi izleyiciyle tıpkı pozisyona getirir, bu sayede izleyiciler de kral ve kraliçe ile birlikte tablonun ortasında yan yana oldukları algısına sahip olur. Merkezi manzaradaki figürler de tıpkı bizim onlara baktığımız üzere bize bakar. bu türlü Velázquez, tuvaldeki figürler ile yüzseneler boyunca onu izlemeye gelecek jenerasyonlar içinde vakitsiz bir irtibat kurar.

Art plandaki gizemli gölge figürü


Nedimeler tablosundaki en ilgi alımlı ve bir daha de anlaşılması sıkıntı karakterlerden biri, kapıda duran adamdır. Akademisyenler onu 1650’lerde kraliçenin mabeyincisi, kraliyet duvar halılarının başı ve muhtemelen sanatkarın bir akrabası olan Don José Nieto Velázquez olarak tanımladılar. Fotoğrafın tahlili, kaybolma noktasının tam kapının ortasında olduğunu, Nieto’nun ardındaki parlak açık alanın gözlerimizi uzaklara çektiğini gösterdi.

Figürle ilgili en şaşırtan şey, hareketin ortasında donmuş üzere görünmesidir. Ayakları farklı basamaklarda, lakin odaya mı iniyor yoksa dışarı mı çıktığını anlamak neredeyse imkansız. birinci vakit içinderda biz sahnenin bozulmadan hemilk evvelki halini görüyoruz; ikinci olarak ise ayrılırken niye geriye baktığını merak etmeliyiz. En ikna edici yorumlardan biri ise, Nieto’nun kral ve kraliçenin gitmesi için kapıyı açtığını savunan sanat tarihçisi Joel Snyder’ın yorumudur. Bu yüzden Snyder, Velázquez’in tuvalinden uzaklaştığını ve kızların reverans yapmaya hazır olduğunu belirtiyor.

Tablo sembolizmin kıymetli bir temsilcisi


Aynanın üstündeki art duvardaki iki fotoğraf sembolizmle yüklüdür. Ovid’in metamorfozlarından sahneleri gösteren Peter Paul Rubens’in iki fotoğrafını temsil etmektedirler. Her iki fotoğraf de ölümlülerin kendilerini ilahlardan bile daha yetenekli kanıtladıkları sanatsal zafer kıssalarını tasvir ediyor. Biri Tanrıça Minerva’nın Arachne’yi dokuma sanatında onu gölgede bırakmaya cüret ettiği için cezalandırdığını gösterirken, oburu ilah Apollon’un üstün flüt çalması için Marsyas’ın derisini yüzdüğünü gösterir.

Dikkat alımlı bir karmaşıklık derecesine sahip olan eski fotoğraf, İspanyol Kraliyet Ailesi’ne ilişkin öbür bir sanat yapıtına bile atıfta bulunuyor: Titian’a ilişkin Avrupa’nın Tecavüz’ü. Lakin asıl sorulması gereken soru: fotoğraf ortasındaki bu karmaşık fotoğraf neye hizmet ediyor? Rubens, 17. yüzyılın en tesirli Flaman sanatkarıydı ve Titian, İtalyan Rönesans ressamlarının en mühimleri içindeydı. bu biçimdece Velázquez, kendisini bu iki efsanevi sanatkarla ilişkilendirerek, Avrupa sanatında en yüksek düzeye ulaştığını gösterdi. Tıpkı biçimde ressamın göğsüne işlenmiş kırmızı haçlar da Santiago Tarikatı’nı temsil ediyor.

izleyiciye sorular sordurur


Las Meninas’ın gerisinde daha derin, felsefi bir manası da olabilir. 17. yüzyıl boyunca, İspanyol düşünürler, sanatkarlar ve müellifler, 18. yüzyılın felsefi aydınlanmasının habercisi olan yanılsama ve gerçeklik hakkındaki fikirlerle meşguldü. Nedimeler, anlaşılması güç konusu ve çeşitli yorumları ile vaktinin entelektüel tasalarını yansıtmakta. Seyirci ve özne, iç ve dış, manzara ve yansıma içindeki çizgiyi bulanıklaştıran Velázquez, izleyicilerin temsil ve gerçeklik içindeki fark üzere epeyce daha derin bir sıkıntıyı düşünmesini ister.

Hakkında binlerce çalışma yapılmıştır

Nedimeler, tahminen de dünyadaki en belgelenmiş, incelenmiş ve tartışılmış tek sanat yapıtıdır. Üzerine binlerce kitap, makale ve deneme yazılmıştır. En ünlüsü Michel Foucault’nun ‘Şeylerin Düzeni’ isimli yayınıdır. Fransız filozof, yapıtın açılış kısmını Velázquez’in fotoğrafının tahliline ayırmaktadır. Sanatçı, izleyici ve özne tarafınca paylaşılan bakışları inceliyor ve bunları alakalar ağını açıklamak için kullanmakta. Foucault, Nedimeler tablosunu yeni bir çağın doğuşu olarak görmüştü ve insanın çabucak hemen tanımlanmadığı klasik fikir şeklinden, fazlacalu yorumların kabul için yarıştığı çağdaşa geçişi işaret etmişti.

Tablonun başına gelmeyen kalmadı


Nedimeler,19. Yüzyılda bulunduğunda direkt kraliyet ellerinden El Prado’nun idaresine geçti. Tablo, sırf İspanya İç Savaşı sırasında, yıkım tehdidi ortaya çıktığından, anavatanının dışına çıktı.1939’da Cumhuriyet hükümeti tarafınca ülkenin sanatsal mirasının korunması maksadıyla Cenevre’ye tahliye edildi. Tablonun kaçırılmasının yolu karmaşıktı ve pencerelerden atılmayı, acil durum gereçleri kullanılarak paketlenmeyi ve bir demiryolu tünelinde neredeyse parçalanmayı içeriyordu! İnançlı bir biçimde müzeye geri dönen tablo, yepyeni olarak Sala de Las Meninas’ın özel bir odasında bulunuyordu. Sonunda direktörler, koleksiyonun emsalsiz en değerli kesimi yapılması gerektiğine karar verdiler ve El Prado’nun kalbindeki uzun altıgen galeriye yerleştirildi.

İspanyol mirasında ve sanat tarihinde kıymetli bir yere sahip


3 metre genişliğinde ve 2,7 metre yüksekliğindeki Nedimeler tablosu, hem sözün tam manasıyla tıpkı vakitte mecazi olarak İspanyol mirasının büyük bir kesimidir. Efsaneye göre, -söylenti sağlam ispatlara dayanmasa da- ressamın vefatından daha sonra Kral IV. Philip’in kendisi tarafınca eklenmiş, bu da ona fazladan bir majesteleri dokunuşu vermiş. birebir vakitte, hala ülke kimliğinin bir kesimi olarak kabul ediliyor ki, stantlar için yurt dışına seyahat etmesine müsaade verilmiyor. Nedimeler tablosu, her izleyicinin Velázquez’in başyapıtının manası hakkında kendi fikrini oluşturduğu sayısız araştırmaya, ziyarete ve spekülasyona ilham veren İspanya’nın sanat dünyasına yaptığı büyük katkıyı temsil ediyor.
 
Üst