Nevrotizm Nedir? Nevrotik Kişilik Özellikleri

arkamikontrolet

New member
Hayatta vakit zaman hepimiz telaşlı hisseder ve anlık his değişimleri yaşarız. Bu çeşit durumlar nevroz olarak isimlendirilir ve farklı tesirlere karşı gösterilen bir reaksiyon olarak kabul edilebilir. Fakat kişinin daima nevroz durumunda olması ve hayata karşı devamlı tetikte olması bir çeşit kişilik bozukluğu olan nevrotizm olabilir. Nevrotik kişilik özelliklerini tanımlayan birtakım ana başlıklar da vardır.

Nevrotizm aslında tek bir tariften ibaret değildir. Kişinin daima tasa duymasının ya da sık sık his değişimi yaşamasının altında farklı niçinler ve ortaya çıkan farklı belirtiler olduğu için birtakım alt cinsler üzerinden tanımlanmaktadır. Ne olursa olsun tahlilsiz olmadığını ve bir biçimde tedavinin mümkün olduğunu unutmamanız gereken nevrotizm nedir, nevrotik kişilik özellikleri nelerdir gelin tüm bilgileriyla inceleyelim.


Temelden başlayalım, nevrotizm nedir?

Nevrotiklik olarak da isimlendirilen nevrotizm, bir çeşit kişilik bozukluğudur. Nevroz ile karıştırılmamalıdır zira nevroz, kişinin fobi üzere birtakım temel endişelere ya da birtakım özel durumlara karşı gösterdiği nevrotik reaksiyondur. Nevrotizm ise artık bu yansıların kişinin hayatının bir kesimi yani kişilik özelliği haline geldiği durumlardır.

Nevrotizm tanısı konulan bireylerin hayatının merkezinde büyük bir tasa vardır ve hayatları bu tasanın etrafına konseyi temeli sağlam olmayan bir yapı olduğu için sık sık ani his değişimleri yaşamaktadırlar. Kalıtsal niçinlere bağlı olarak ortaya çıkan nevrotizm, bilhassa büyüme çağında maruz kalınan çevresel faktörler niçiniyle tam bir kişilik özelliği haline gelmektedir.

Nevrotizmin temelindeki nevroz çeşitleri:

  • Bunaltı nevrozu
  • Fobik nevroz
  • Histerik nevroz
  • Obsesif kompulsif nevroz
  • Depresif nevroz
Bunaltı nevrozu:

Kişinin yaşadığı korku durumu daima hale geldiyse ve ruhsal olan bu durum artık fizikî belirtiler gösteriyorsa temelinde bunaltı nevrozu yatmaktadır. Kaygı durumunda görülen kalp çarpıntısı, göğüs sıkışması, nefes zorluğu ve çok terleme bunaltı nevrozuna örnektir.

Fobik nevroz:

Fobik nevroz, kişinin bir fobiye karşı duyduğu çok dehşet durumudur. Bu durumu nevrotik kişilik bozukluğu haline getiren ise ortada rastgele bir tehdit olmamasına karşın kişinin kendisini daima tehlikede hissederek kaygı duymasıdır.

Histerik nevroz:

Histerik nevroz, bunaltı nevrozunun bir üst basamağıdır. Histerik nevroz yaşayan kişi ortada rastgele bir sebep olmamasına karşın duyduğu korku ve endişe niçiniyle hareket etmekte kuvvetlik çekerek elini, ayağını oynatamadığını söyler.

Obsesif kompulsif nevroz:

Obsesif kompulsif nevroz durumu, kişinin telaş ve endişe hissini bir saplantı haline getirdiği durumlardır. Birden fazla vakit kelam konusu kaygı ve dehşet kişinin geleceği ile ilgilidir. Obsesif kompulsif nevroz yaşayan kişi devamlı tasa dolu kanılarla boğuşur.

Depresif nevroz:

Distimi nevroz olarak anılan depresif nevroz durumu, kişinin artık neredeyse hayattan kopma noktasına geldiği bir durumdur. Depresif nevroz yaşayan kişinin dertleri o kadar yüksektir ki artık yürümek, yemek yemek, konuşmak üzere temel aksiyonları bile gereksiz görür. Bu şahısların yaşama isteği kaybolmuştur.


Peki nevrotik kişilik özellikleri nelerdir?

  • Dünyayı inançsız bir yer olarak tanımlarlar.
  • Sürekli telaş hissederler.
  • Sürekli endişe hissederler.
  • Sürekli streslidirler.
  • Her vakit en olumsuzu düşünürler.
  • Geleceğe umutsuz bakarlar.
  • Yaşadıkları durumlara karşı gösterdikleri tutumlar abartılır.
  • Psikolojik sıkıntıları fizikî belirtiler gösterir noktaya gelebilir.
  • Başkalarını suçlama eğilimi gösterirler.
  • En ufak bir tartışmada savunmaya geçerler.
  • Güvensizdirler.
  • Terk edilme korkusu yaşarlar.
  • Karar vermekte zorluk yaşarlar.
  • Çabuk heyecanlanırlar.
  • Sosyal bağlantıda utangaçtırlar.
  • Bencil davranışlar sergilerler.
  • Alkol ve uyuşturucu kullanabilirler.
  • Daha yavaşça olaylarda tüm bu problemleri avantaja dönüştürebilirler.
Nevrotik kişilik bozukluğu yaşayan şahıslarda görülen ortak özelliklerden kimileri bu türlü olsa bile bu özellikler herkeste görülüyor demek yanlışsız değildir. Nevrotizmin kimi dereceleri vardır. Yüksek dereceli olaylarda kimi vakit tüm bunlar görülür ve kişinin ömrünü olumsuz tesirler. Düşük dereceli olaylarda ise daha az görülür ve kimi vakit avantaja dönüştürülebilir.

Örnek vermek gerekirse yarın öğleye yetiştirilmesi gereken bir sunum var diyelim. Yüksek dereceli nevrotizme sahip olan kişi sunumun asla yetişmeyeceğini, yetişse bile makûs olacağını, kovulacağını, hayatta her vakit başarısız olduğunu düşünür. Düşük dereceli nevrotizme sahip olan kişi ise bunlara benzeri fikirlere sahip olsa bile çalışmasını aksatmaz ve dert duyduğu için fazlaca daha hassas çalışarak makûs bir şey yaşamamak için hayli daha başarılı bir sunum hazırlar.


Nevrotizm yol açar?

  • Kaygıların bir türlü denetim altına alınamaması
  • Korkuların bir türlü denetim altına alınamaması
  • Obsesif kompulsif bozukluklar
  • Sosyal fobiler
  • Bipolar bozukluk
  • Travma daha sonrası gerilim bozukluğu
  • Kaygı bozukluğu
Nevrotizme yani bireyde görülen nevrotik kişilik bozukluğuna niye olan durumlardan kimileri bu türlü. Uzmanlara göre nevrotizmin temelinde kalıtsal faktörler yatar yani genetik bir rahatsızlıktır. Fakat kişinin bilhassa büyüme devrinde maruz kaldığı çevresel faktörler bu riski daha da arttırır. Erken fark edilip müdahale edilmezse de büyük bir sorun haline gelebilir.


Nevrotik kişilik bozukluğu tedavi edilebilir mi?

Bazı uzmanlara bakılırsa nevrotizm tanısı konulmuş nevrotik kişilik bozukluğuna sahip olan bir kişi, hayatı boyunca bu ruhsal rahatsızlığı taşıyacaktır. Kesin bir tedavi mümkün olmasa bile en azından nevrotizm derecesi düşürülerek kişinin hayat kalitesi arttırılabilir. Hatta o kadar azalır ki birçok vakit hissedilmez hale bile gelebilir.

Yapmanız gereken birinci şey dertlerinizi, endişelerinizi ve tasalarınızı kabul etmektir. Evet ben bunları hissediyorum dedikten daha sonra tüm bunları sevdiklerinizle paylaşın. Kişinin sırtında büyük bir yük olan bu fikirler anlattıkça, paylaştıkça, konuştukça hafifçeleyecektir. Atacağınız öbür bir adım ise niyetlerinizi değiştirmektir.

Evet dertleriniz, endişeleriniz, telaşlarınız var ancak unutmayın, şayet nevrotik kişilik bozukluğuna sahipseniz tüm bunları niyetlerinizle siz üretiyorsunuz. Bu niçinle saplantılı bir biçimde tıpkı şeyleri düşünmek yerine sizi rahatsız eden bahse farklı bir açıdan yaklaşarak sıkıntı da olsa niyet yapınızı değiştirmeye çalışın. Günlük tutun, içinizi dökün. Şayet artık bu durum sizi ve etrafınızı etkileyecek hale geldiyse kesinlikle bir uzmandan yardım alın.

Kişinin devamlı dert ve kaygı hissetmesi kararı ortaya çıkan bir kişilik bozukluğu olan nevrotizm nedir, nevrotik kişilik özellikleri nelerdir gibi soruları yanıtlayarak bahis hakkında bilmeniz gereken ayrıntılardan bahsettik. Anlattıklarımız sırf bilgilendirme hedeflidir. Tüm sıhhat hususlarında olduğunu nevrotizm konusunda da en hakikat ve size özel bilgiyi uzman bir psikologdan almanız gerektiğini unutmayın.
 
Üst