arkamikontrolet
New member
Dünyanın sahip çıkması gereken ve gereğince tanınmayan halkları daha evvel biroldukca kere sizlerle paylaşmıştık. Tıpkı Kafiristan Halkı’nda olduğu üzere, Hunza Halkı hakkında da biroldukça yanlış söylenti mevcut.
Hunzalar’ın 140 yıl yaşadığını söyleyen de var, Türk olduğunu tez edenlerde… Hatta Hunzalar’da 100 yaşında vefat eden birinin erken vefat ettiğini düşünen türlü türlü kaynaklar da mevcut. Bugün, kulaktan dolma değil de; bilimsel araştırmalara dayanan bilgiler ile daima birlikte Hunza Halkını tanıyalım.
Hunza sözünün kökeni ve coğrafik pozisyonu
Hunzalar, coğrafik olarak Pakistan’ın Gilgit – Balistan Eyaleti’nde Hunza, Nagar ve Yasin Vadileri’nde hayatlarını sürdüren bir halk. Hunza’nın (Hunzo) söz manası olarak “Hunlar’ın yaşadığı yer” olduğu düşünülüyor. Ayrıyeten çeşitli literatürlerde Hunzalar için Buruşaski, Brusho, Burusho ya da Botraj sözleri de kullanılıyor.
Hunzalar’da lisan ve inanç
Hunzalar, lisan olarak kendilerine has bir lisan olan Buruşaski lisanını kullanıyorlar. Buruşaski lisanının bir yazı lisanı değil, yalnızca bir konuşma lisanı olduğunu belirtelim. İnanç olarak ise bir süre Şaman İnancı’nı benimsemiş olsalar da çabucak sonrasında yüklü olarak İslam İnancı’na geçiş yaptılar. Doğal hala İslamiyet’i kabul etmeyen Hunzalar’ın olabileceğini de söyleyelim.
Hunzalar’da günlük ömür
Hunzalar’ın nüfusunun 90 bin kadar olduğunu tabir edebiliriz. Bölge olarak çok yüksek bir yerde yaşadıkları için pak ve bol oksijen tükettiklerini söylemek mümkün.
Hunzalar, toplum olarak spora ve dansa epey değer veren bir toplum olmakla bir arada, kulağa her ne kadar garip gelse de; adamların en hayli ilgilendiği spor buz hokeyidir. Erkekler boş vakit içinderında, donmuş göl ya da havuzların üzerinde buz hokeyi oynuyorlar.
Hunzalar genel olarak zerzevat ve meyve tüketiyorlar. Hunzalar’ı vejetaryen olarak tanımlamak hakikat değil lakin mutfakta epey nadiren et kullandıklarını söyleyebiliriz. Hunzalar’ın en hayli tükettiği meyve ise kayısıdır. Kayısıyı yemeklerde çokça kullanırken; kayısı yağını da çokça tüketmektedirler.
Hunzalar’ın eğitim düzeyi
Hunzalar, komşu halklara oranla eğitime daha fazlaca değer veren bir toplum olarak ön plana çıkıyor. Okuryazarlık oranının epey da yüksek olmadığı Pakistan’da, Hunzalar’ın okuryazarlık oranı için günümüzde %77 üzere önemli bir orandan bahsedilmektedir. Ayrıyeten bölgede İngilizce bilen kişi sayısı da anımsanmayacak düzeydedir.
Hunzalar hakkında internette dolaşan bir fazlaca temelsiz bilgi var. Gelin daima birlikte Hunzalar hakkında ortaya atılan bu temelsiz bilgilere bir göz atalım.
Hunza Bölgesi Hindistan Seferi daha sonrasında kuruldu
Buruşo efsanelerine göre; Hunzalar’ın yaşadığı bölge olarak isimlendirilen Hunza Bölgesi, Büyük İskender’in Hindistan Seferi’nin akabinde bölgede kalan bir kumandan tarafınca kuruldu. Tarihi evraklara göre bu tezin gerçeklik hissesi vardır ancak ne arkeolojik hafriyatlarda ne de yazılı metinlerle bu argüman ispatlanabilmiş değildir. Hunza’nın biroldukça yerden gelen göçler ile kurulduğu kestirim edilmektedir.
Hunza’nın kuruluşu hakkında kimi tarih kitaplarında şöyleki bir öykü (hikaye diyoruz zira gerçeklik hissesi olsa da asla ispatlanabilmiş değildir) anlatılır:
Büyük İskender, günümüzdeki Yunanistan’ı fethettikten daha sonra İran’ı da fethetmek isterken; bu fetih hareketi sırasında üç üst seviye generalinin Pers (İranlı) bayanlarıyla evlendiğini ve fetih planını bu bayanlar ile paylaştığını öğrenir. Bu ihanetin üzerine epey sonlanan İskender, bu üç generali de öldürmek ister ancak generaller eşleriyle birlikte günümüzdeki Hunza’ya kaçar. Generaller Hunza Bölgesi’ni seçmişlerdir zira Hunza çok yüksek ve ulaşılması güç bir pozisyondadır.
Hunzalar ortalama 140 yıl yaşar
Biroldukça Türkçe kaynakta Hunzalar’ın fazlaca uzun yaşadığı sözüne yer verilse de bu sav da ispatlanabilmiş değildir. Hunza Bölgesi’nde 130-140 yıl yaşadığı sav edilen şahıslar vardır ancak bu şahısların kimliği olmadığı için gerçek yaşları bilinmemektedir. Lokal halkın aktardıklarına nazaran doğan bireylerin doğum tarihi Kur’an-ı Kerim’in içine ya da meskendeki duvarlara not ediliyor ama bu objektiflikten uzak kaynaklara bakarak “Hunzalar 140 yıl yaşıyor” diyemeyiz.
Dünya genelinde Hunzalar’ın uzun yaşadığına dair argümanlar artınca John Clark, Hunzalar’ın bu kadar uzun yaşayıp yaşamadığını öğrenmek için 20 ay Hunzalar’ın içinde hayatış ve “Hunza – Himalayaların Kayıp Krallığı” isimli bir kitap yayımlamıştır. Bu kitaba bakılırsa Hunzalar sav edildiği üzere uzun yaşamamaktadır.
Hunzalar, çağdaş çağın getirdiği hastalıklara sahip değil
Hunzalar’ın çoklukla meyve ve sebzeler ile beslenmesinden ötürü kalp, kolesterol, diyabet, tansiyon, kanser üzere hastalıklara asla yakalanmadığına dair savlar var. Bu argümanlar da maalesef hakikat değil. Hatta Clark, yazdığı kitapta Hunzalar’da biroldukça hastalık olduğunu belirtmiştir.
Hunzalar Türk’dür, onlara Hunza Türk’ü diyebiliriz
İnternette karşınıza çıkabilecek en yaygın tez tahminen de Hunzalar’ın Türk olduğu ve Hunzalar’a Hunza Türk’ü olarak hitap etmemiz gerektiğidir. Ancak bu tez da yanlıştır.
Şöyle ki; Hunza’da Orta Asya’dan göç ederek bölgeye yerleşen birkaç Doğu Türkistan’lı aile vardır. Bu bilgi gerçek ama sadece bu yüzden tüm Hunza Bölgesi’ni ve Hunzalar’ı Türk olarak betimlemek yanlış. Gerçekten Hunzalar da kendilerini Türk olarak değil; Hunza ya da Hunzahut olarak tabir etmektedir. Şu an aktüel olarak Hunza’da Türkçe konuşan kimse olmadığı üzere, Türk olduğunu sav eden şahıslar de yoktur.
Hunzalar hakkında en hakikat bilgiye nasıl ulaşabiliriz?
Hunzalar hakkında internette bir epey yanlış bilgi bugün bile her yerde paylaşılıyor. Büyük haber ajansları ve televizyon kanalları Hunzalar’ın hem Türk oldukları birebir vakitte uzun yaşadıkları tarafında haberler sunuyor lakin bir kere daha belirtmek istiyoruz ki bu her iki tabir de yanlışsız değil. Hunzalar hakkında en hakikat bilgiye; John Clark’ın Hunza Bölgesi’nde 20 ay yaşadıktan daha sonra yazdığı “Hunza – Himalayaların Kayıp Krallığı” isimli kitapta ve Rotasız Seyyah Youtube Kanalı’nın Hunza Bölgesine giderek Hunzalar ile konuştuğu belgeselde erişebilirsiniz.
Pekala ya sizler Hunzalar hakkında hangi yanlış bilgilere sahiptiniz? Hunzalar hakkında bildiğiniz neler var? Yorumlarda belirtebilirsiniz.
Hunzalar’ın 140 yıl yaşadığını söyleyen de var, Türk olduğunu tez edenlerde… Hatta Hunzalar’da 100 yaşında vefat eden birinin erken vefat ettiğini düşünen türlü türlü kaynaklar da mevcut. Bugün, kulaktan dolma değil de; bilimsel araştırmalara dayanan bilgiler ile daima birlikte Hunza Halkını tanıyalım.
Hunza sözünün kökeni ve coğrafik pozisyonu
Hunzalar, coğrafik olarak Pakistan’ın Gilgit – Balistan Eyaleti’nde Hunza, Nagar ve Yasin Vadileri’nde hayatlarını sürdüren bir halk. Hunza’nın (Hunzo) söz manası olarak “Hunlar’ın yaşadığı yer” olduğu düşünülüyor. Ayrıyeten çeşitli literatürlerde Hunzalar için Buruşaski, Brusho, Burusho ya da Botraj sözleri de kullanılıyor.
Hunzalar’da lisan ve inanç
Hunzalar, lisan olarak kendilerine has bir lisan olan Buruşaski lisanını kullanıyorlar. Buruşaski lisanının bir yazı lisanı değil, yalnızca bir konuşma lisanı olduğunu belirtelim. İnanç olarak ise bir süre Şaman İnancı’nı benimsemiş olsalar da çabucak sonrasında yüklü olarak İslam İnancı’na geçiş yaptılar. Doğal hala İslamiyet’i kabul etmeyen Hunzalar’ın olabileceğini de söyleyelim.
Hunzalar’da günlük ömür
Hunzalar’ın nüfusunun 90 bin kadar olduğunu tabir edebiliriz. Bölge olarak çok yüksek bir yerde yaşadıkları için pak ve bol oksijen tükettiklerini söylemek mümkün.
Hunzalar, toplum olarak spora ve dansa epey değer veren bir toplum olmakla bir arada, kulağa her ne kadar garip gelse de; adamların en hayli ilgilendiği spor buz hokeyidir. Erkekler boş vakit içinderında, donmuş göl ya da havuzların üzerinde buz hokeyi oynuyorlar.
Hunzalar genel olarak zerzevat ve meyve tüketiyorlar. Hunzalar’ı vejetaryen olarak tanımlamak hakikat değil lakin mutfakta epey nadiren et kullandıklarını söyleyebiliriz. Hunzalar’ın en hayli tükettiği meyve ise kayısıdır. Kayısıyı yemeklerde çokça kullanırken; kayısı yağını da çokça tüketmektedirler.
Hunzalar’ın eğitim düzeyi
Hunzalar, komşu halklara oranla eğitime daha fazlaca değer veren bir toplum olarak ön plana çıkıyor. Okuryazarlık oranının epey da yüksek olmadığı Pakistan’da, Hunzalar’ın okuryazarlık oranı için günümüzde %77 üzere önemli bir orandan bahsedilmektedir. Ayrıyeten bölgede İngilizce bilen kişi sayısı da anımsanmayacak düzeydedir.
Hunzalar hakkında internette dolaşan bir fazlaca temelsiz bilgi var. Gelin daima birlikte Hunzalar hakkında ortaya atılan bu temelsiz bilgilere bir göz atalım.
Hunza Bölgesi Hindistan Seferi daha sonrasında kuruldu
Buruşo efsanelerine göre; Hunzalar’ın yaşadığı bölge olarak isimlendirilen Hunza Bölgesi, Büyük İskender’in Hindistan Seferi’nin akabinde bölgede kalan bir kumandan tarafınca kuruldu. Tarihi evraklara göre bu tezin gerçeklik hissesi vardır ancak ne arkeolojik hafriyatlarda ne de yazılı metinlerle bu argüman ispatlanabilmiş değildir. Hunza’nın biroldukça yerden gelen göçler ile kurulduğu kestirim edilmektedir.
Hunza’nın kuruluşu hakkında kimi tarih kitaplarında şöyleki bir öykü (hikaye diyoruz zira gerçeklik hissesi olsa da asla ispatlanabilmiş değildir) anlatılır:
Büyük İskender, günümüzdeki Yunanistan’ı fethettikten daha sonra İran’ı da fethetmek isterken; bu fetih hareketi sırasında üç üst seviye generalinin Pers (İranlı) bayanlarıyla evlendiğini ve fetih planını bu bayanlar ile paylaştığını öğrenir. Bu ihanetin üzerine epey sonlanan İskender, bu üç generali de öldürmek ister ancak generaller eşleriyle birlikte günümüzdeki Hunza’ya kaçar. Generaller Hunza Bölgesi’ni seçmişlerdir zira Hunza çok yüksek ve ulaşılması güç bir pozisyondadır.
Hunzalar ortalama 140 yıl yaşar
Biroldukça Türkçe kaynakta Hunzalar’ın fazlaca uzun yaşadığı sözüne yer verilse de bu sav da ispatlanabilmiş değildir. Hunza Bölgesi’nde 130-140 yıl yaşadığı sav edilen şahıslar vardır ancak bu şahısların kimliği olmadığı için gerçek yaşları bilinmemektedir. Lokal halkın aktardıklarına nazaran doğan bireylerin doğum tarihi Kur’an-ı Kerim’in içine ya da meskendeki duvarlara not ediliyor ama bu objektiflikten uzak kaynaklara bakarak “Hunzalar 140 yıl yaşıyor” diyemeyiz.
Dünya genelinde Hunzalar’ın uzun yaşadığına dair argümanlar artınca John Clark, Hunzalar’ın bu kadar uzun yaşayıp yaşamadığını öğrenmek için 20 ay Hunzalar’ın içinde hayatış ve “Hunza – Himalayaların Kayıp Krallığı” isimli bir kitap yayımlamıştır. Bu kitaba bakılırsa Hunzalar sav edildiği üzere uzun yaşamamaktadır.
Hunzalar, çağdaş çağın getirdiği hastalıklara sahip değil
Hunzalar’ın çoklukla meyve ve sebzeler ile beslenmesinden ötürü kalp, kolesterol, diyabet, tansiyon, kanser üzere hastalıklara asla yakalanmadığına dair savlar var. Bu argümanlar da maalesef hakikat değil. Hatta Clark, yazdığı kitapta Hunzalar’da biroldukça hastalık olduğunu belirtmiştir.
Hunzalar Türk’dür, onlara Hunza Türk’ü diyebiliriz
İnternette karşınıza çıkabilecek en yaygın tez tahminen de Hunzalar’ın Türk olduğu ve Hunzalar’a Hunza Türk’ü olarak hitap etmemiz gerektiğidir. Ancak bu tez da yanlıştır.
Şöyle ki; Hunza’da Orta Asya’dan göç ederek bölgeye yerleşen birkaç Doğu Türkistan’lı aile vardır. Bu bilgi gerçek ama sadece bu yüzden tüm Hunza Bölgesi’ni ve Hunzalar’ı Türk olarak betimlemek yanlış. Gerçekten Hunzalar da kendilerini Türk olarak değil; Hunza ya da Hunzahut olarak tabir etmektedir. Şu an aktüel olarak Hunza’da Türkçe konuşan kimse olmadığı üzere, Türk olduğunu sav eden şahıslar de yoktur.
Hunzalar hakkında en hakikat bilgiye nasıl ulaşabiliriz?
Hunzalar hakkında internette bir epey yanlış bilgi bugün bile her yerde paylaşılıyor. Büyük haber ajansları ve televizyon kanalları Hunzalar’ın hem Türk oldukları birebir vakitte uzun yaşadıkları tarafında haberler sunuyor lakin bir kere daha belirtmek istiyoruz ki bu her iki tabir de yanlışsız değil. Hunzalar hakkında en hakikat bilgiye; John Clark’ın Hunza Bölgesi’nde 20 ay yaşadıktan daha sonra yazdığı “Hunza – Himalayaların Kayıp Krallığı” isimli kitapta ve Rotasız Seyyah Youtube Kanalı’nın Hunza Bölgesine giderek Hunzalar ile konuştuğu belgeselde erişebilirsiniz.
Pekala ya sizler Hunzalar hakkında hangi yanlış bilgilere sahiptiniz? Hunzalar hakkında bildiğiniz neler var? Yorumlarda belirtebilirsiniz.