Osmanlı’da Mahidevran Sultan Kimdir? Hayat Öyküsü

arkamikontrolet

New member
Mahidevran Sultan’ın ömrü Yasal Sultan Süleyman ile şekillenir. Kanuni Sultan Süleyman ile evlendikten daha sonra dünyaya getirdiği oğlu Şehzade Mustafa ve etrafında gelişen olaylar onu sıkıntı bir yaşama sürükler.

Önce saraya gelen Hürrem Sultan ve kendisinin ikinci plana düşüşü ile yüzleşir. sonrasındasındasında, oğlunun babası tarafınca öldürülmesi büyük bir acı yaşamasına sebep olan öbür bir olaydır. Kendisi bu hadiselerin akabinde sürgüne gönderilir ve birlikteinde ekonomik külfetler yaşamaya başlar. Artık Mahidevran Sultan’ın yaşamına, yüzleştiği badirelere ve oğlunun vefatı daha sonrası yaşadıklarına yakından bakalım.

ilk vakit içinderda, Mahidevran Sultan Kimdir?


Mahidevran Sultan’ın ismi çeşitli kaynaklarda ‘Gülbahar’ yahut ‘Bosfor’ şeklinde geçer. Çerkez kökenli olduğu tez edilen Mahidevran Sultan 1498 Bursa doğumludur. Mahidevran Sultan’ın Mustafa isminde bir erkek kardeşi, Belkıs ve Akile Hatun isimlerinde da kız kardeşleri bulunmaktadır. İlk çocuğu Şehzade Mustafa olmak üzere, Şehzade Ahmed ve Raziye Sultan ile birlikte toplamda üç çocuğu olduğu söylenmektedir.

Mahidevran Sultan, Yasal Sultan Süleyman ile 1514 yılında çabucak hemen padişah olmadan Manisa’da Saruhan Sancak Bey’i gorevindeyken evlenir. Kanuni’nin taht davasından öldürttüğü Şehzade Mustafa isimli çocukları ise evliliklerinden daha sonrasında, 1515 yılında dünyaya gelmiştir. Gülbahar ismiyle bilinen Mahidevran Sultan’ın, Şehzade Mustafa’nın doğumundan daha sonra ‘Mahidevran Sultan’ ismini aldığı bilinmektedir.

Mahidevran Sultan’ın saraya gelişi:


Kanuni çabucak hemen padişah olmadan
Manisa Saruhan Sancak Beyefendisi vazifesinde iken Mahidevran Sultan Manisa’da saraya gelir ve hareme girer. Söylenene bakılırsa Mahidevran Sultan’ın hoşluğu Kanuni’yi tesirler. Mahidevran Sultan padişahı kendisine aşık zannetse de durumlar beklediğinden farklı bir biçimde gelişir ve ne yazık ki onun istediği üzere olmaz. Hürrem Sultan hareme gelene kadar her şey hoş gitse de o günden daha sonra işler değişmeye başlar.

Kanuni ile Manisa’da evlenen Mahidevran Sultan’ın Topkapı Sarayı’na gelişi, I. Selim’in (Yavuz Sultan Selim) ölümünden daha sonra Kanuni’nin padişahlığa geçmesiyle olur. Kanuni’nin Osmanlı Padişahı olmasıyla Mahidevran Sultan oğluyla birlikte İstanbul’a gelir. Mahidevran Sultan ile birlikte iki kız kardeşi de sarayda yaşamaya başlar. Hayatlarını bu sarayda sürdürmeye devam ederken sonrasındasında beklenmedik olaylarla karşılaşacaklardır…

Mahidevran Sultan’ın birinci oğlu ‘Bahtsız Şehzade’ Mustafa’nın dünyaya gelişi:


Şehzade Mustafa, Mahidevran Sultan ve Yasal Sultan Süleyman Manisa’da evlendikten bir sene daha sonra, 1515 yılında dünyaya gelir. Daha evvel de belirttiğimiz üzere, anlatılanlara nazaran Mahidevran’ın ‘Gülbahar’ olan ismi ‘Mahidevran Sultan’ olarak değişir. Doğduğunda babası daha şehzadedir. Şehzade Mustafa, görünüşü ve halleri ile dedesi Yavuz Sultan Selim’e çok benzetilmektedir.

Ve Hürrem Sultan Topkapı Sarayı’nda:


Asıl ismi Alexandra Lisowska olan Hürrem Sultan daha 15 yaşlarında iken kaçırılarak önce Kırım hanlığına daha sonra ise Osmanlı hanedanlığına getirilir. Alexandra olan ismi Osmanlı hanedanlığında Hürrem olarak değiştirilir. Osmanlı hanedanlığında gücü ve güzelliği ile bilinir. Yasal Sultan Süleyman’ın nikahlı eşi olarak otoritesi arttıkça sarayın iç ve dış işlerine istikamet verir. Hürrem Sultan’ın saraya gelişi Mahidevran Sultan’ın ömrü için dönüm noktası niteliğindedir. Hürrem Sultan saraya geldikten daha sonra bilgisi ve hoşluğuyla dikkatleri üzerine çekmeyi başarır. Padişahın da dikkatini ve ilgisini çeker, doğal bu durumdan Mahidevran Sultan rahatsız olur. Mahidevran Sultan, valide sultanın (Ayşe Hafsa Sultan) Hürrem Sultan’ı beğenmesini kendisine yediremez ve kıskançlık ile nefret hisleri büyümeye başlar.

Hürrem Sultan ve Mahidevran Sultan içinde soğuk savaş başlıyor:

Mahidevran Sultan, ikinci plana atıldığını hissettiğinden bir şeyler yapması gerektiğini düşünür. Hürrem Sultan’ın hem yerini almasından hem padişahın gönlünü çalmasından rahatsız olur. Hürrem Sultan ve Mahidevran Sultan içinde daima bir soğuk savaş vardır. Bu uğraş uzun müddet devam eder.

Mahidevran Sultan, Hürrem Sultan’a olan ilgiyi ve kendisinin art plana atıldığını hissettikçe ona kin besler. Bu kinini ise Hürrem Sultan’ı döverek çıkarttığı da anlatılanlar içindedır. O günden daha sonra Hürrem Sultan kendisini suçsuz göstererek hünkara sığınır, Mahidevran Sultan ise bu hareketinden daha sonra padişahın gözünden güzelce düşer. Hatta bu olay kararında padişahın Mahidevran Sultan ve oğlu Şehzade Mustafa’yı cezalandırmak için Manisa’ya sürgüne gönderdiği iddia edilmektedir.

Hürrem Sultan, sarayın en kuvvetli bayanlarından biri durumuna gelir. Mahidevran Sultan sürgüne gönderildikten daha sonra Hürrem Sultan kendisini daha rahat bir biçimde ortaya çıkartır ve otoritesini sağlamlaştırır.

Mahidevran Sultan’ın hayatını kabusa çeviren olay: ‘Bahtsız Şehzade’ Mustafa’nın acı ölümü


Şehzade Mustafa daha küçük çocukken bile zeki bir veliaht olduğunu herkese kanıtlamıştır. Ergenliğe girdiğinde bir gelenek olan Saruhan Sancak Beyefendisi olarak nazaranvlendirilir. Annesi Mahidevran Sultan da geleneğe ahenk sağlamak açısından oğluna eşlik ederek Saruhan’a masraf, Karaman ve Amasya’da yaptığı valiliklerde de oğlunun yanında bulunur.

Süreçte gelişen durumlarla Yasal Sultan Süleyman, oğlunun kendisini tahttan indirmek istediği düşüncesine inanır. Bu bahsin bilgileri, hala bir epeyce tarihçi tarafınca tartışılmaktadır. Sultan Süleyman, bu gelişmelerin sonunda oğlunu Konya’da boğdurtarak öldürtür. Mahidevran’ın acısı varsayım edilemez bir biçimdedir. Evvel Hürrem Sultan ve ikinci plana sürüklenişi artık ise oğlunun kaybı… Üstelik oğlu öldürüldükten daha sonra Mahidevran Sultan da cenazenin gönderildiği Bursa’ya sürgün edilir.

Mahidevran Sultan oğlunun vefatıyla bir başına kenara çekilince Yasal Sultan Süleyman ve Hürrem Sultan daha da yakınlaşır. Bu yakınlaşmanın kararınu ise hepimiz hem tarih kitaplarından hem dizilerden biliyoruz. Padişah Hürrem Sultan’ı kölelikten azat eder ve onunla nikah kıyarak evlenir. Şehzade Mustafa’nın vefatından daha sonra Hürrem Sultan ile olan evliliği, Hürrem Sultan’a büyük bir güç sağlar. O denli ki Hürrem Sultan sarayın iç ve dış işlerinde kelam sahibi olmaya başlar.

Bursa’da sefalet ve Mahidevran Sultan’ın bir başına mevti:

Bursa’da bulunan Mahidevran Sultan Türbesi

Oğlunun vefatından daha sonra Bursa’ya sürgün edilen Mahidevran Sultan’ın sefaletten borçları birikirken oturduğu konutun kirasını ödeyemeyecek kadar parasız olduğugörülür. Erkek kardeşi olan Mustafa Paşa’nın yardımı ile geçinmeye çalışır ama bu da kâfi olmaz.

Hürrem Sultan ve Yasal Sultan Süleyman öldükten daha sonra, Hürrem Sultan’ın oğlu II. Selim, Mahidevran Sultan’a ödenek vermeye başlar. bir süre bu türlü yönetim eder. Aldığı ödenek ile oğlunun mezarı için türbe yaptırır. senelerca süren sıkıntısı ve acısı onu yıpratır. 1581 yılında, 80’li yaşlarındayken hayata veda eder ve Bursa’ya defnedilir. Mezarı Bursa Muradiye Külliyesi’nde yer almaktadır.

Topkapı Sarayı’nda başlayıp bir başına Bursa’da ölen Mahidevran Sultan’ın yaşamı ile ilgili ayrıntıları derleyip Mahidevran Sultan kimdir sorusunu yanıtlamaya çalıştık. Pekala siz adeta sinema üzere denebilecek bu öykü hakkında neler düşünüyorsunuz? Görüşlerinizi yorumlar kısmında belirtmeyi unutmayın.

Döneminde bir epeyce kıymetli olayın yaşandığı Kösem Sultan’ın öyküsünü de bu içeriğimizden okuyabilirsiniz:
 
Üst