arkamikontrolet
New member
Sanat her ne kadar sanatkarın kendi iç dünyasının bir yansıması olarak eserler ürettiği bir alan olsa da toplumla iç içe yaşayan bir sanatçı ister istemez dış dünyadan etkilenir ve tıpkı sanatkarların tıpkı durumlardan etkilenmesi ile kimi akımlar ortaya çıkar. Bunlardan bir tanesi de yazımızın husus olan realizmdir. Realizm, vaktin tanınan akımları olan romantizm ve klasisizme bir başkaldırı olarak ortaya çıkmış ve sanatın bile bilimsel olması gerektiğini savunmuştur.
bir fazlaca farklı sanat kısmında tesiri görülse de edebi bir akım olan realizmin temelinde insan ve gerçekler vardır. Gözleme dayalı bir anlatım olması gerektiğini savunan realistler, olan ya da en azından olması mümkün olan şeyleri anlatarak aslında topluma bir ayna tutmayı hedeflerler. Hem dünyada birebir vakitte ülkemizde bir fazlaca sanatçı bu akımı benimsemiş ve değerli eserler vermiştir. Gelin realizm nedir, özellikleri nelerdir yakından bakalım ve değerli temsilcilerinden kimilerini bakılırsalim.
Realizm nedir, özellikleri nelerdir, temsilcileri kimler?
Realizm nedir?
Realizm neyi savunur?
Realizmin özellikleri
Realizm niye ortaya çıktı?
Realizmin temsilcileri
Realizmin Türk edebiyatındaki temsilcileri
Temelden başlayalım, realizm nedir?
Realizm, 19. yüzyılın birinci yarısından daha sonra ortaya çıkan ve bir hayli sanat kısmını etkilese de edebiyat merkezli bir sanat akımı, daha fazlaca da edebi bir akımdır. Antik Yunan ve Roma merkezli bir anlayışa sahip olan 1660 ekolü olarak da isimlendirilen klasisizme ve 19. yüzyılın birinci senelerında ortaya çıkan devrimci bir sanat akımı olan romantizme bir başkaldırı olarak ortaya çıkmıştır.
Realizmin maksadı, sanatı romantik ve gerçekçi olmayan fikirlerden arındırmaktır. Zira realizm akımının ortaya çıktığı 19. yüzyılın birinci yarısından daha sonra bilim süratli bir yükselişe geçmiştir ve beşerler, evvelce pek yakın olmadıkları bilime güvenmeye başlamışlardır. Bilimin bu inanç veren yapısı sanatkarları da etkilemiş ve onların yapıtlarının de bilimin temeli olan gözleme dayalı olması gerektiği kanısını doğurmuştur.
Realizm neyi savunur?
Realizm gerçeği, sırf gerçeği savunur. Realistlere göre fantastik dünyalarda kaybolmak yerine beşere ve insanın yaşadığı gerçek hayata odaklanmak gerekir. Hatta bu hayata o denli odaklanmak gerekir ki en ufak bir yorum bile yapmadan tıpkı bir bilim insanı üzere gözlemlemek ve bilimsel prosedürlerle tahlil ederek olduğu üzere sıfat bile kullanmadan aktarmak gerekir.
bu biçimde bir tarif realizmi sıkıcı üzere gösterebilir fakat realistlerin bilim insanı değil, düzgün birer edebiyatçı olduğunu unutmamak gerekiyor. Yani bir olayı yorumsuz ve sadece gözleme dayalı bir biçimde anlatarak da edebi eserler verilebiliyor. Realistlerin en temel isteği ise insanları farklı hayal dünyalarına sürüklemek yerine ortasında yaşadıkları toplumu tüm gerçekliğiyle bilmelerini sağlamaktır. Bu niçinle realist yapıtlarda gerçek olaylar ya da gerçekleşmesi mümkün olan olaylar anlatılır.
Realizmin özellikleri:
Realizm niye ortaya çıktı?
Realistlere nazaran 19. yüzyılın birinci yarısına kadar hakim olan klasisizm ve romantizm akımları yapay bir anlatıma sahipti. Gerçek olaylardan ve gerçek insanlardan uzak süslü bir anlatıma sahip olan yapıtların artık değişmesi gerektiğini düşündüler. Zira o güne kadar hayli işe fayda olsa da halkın genel kabulüne sahip olmayan bilimde büyük gelişmeler yaşanmıştı ve artık beşerler, bilime güveniyorlardı.
Sanatın da tıpkı bilim üzere ilerlemesi gereken bir alan olduğunu düşünen realistler, yapıtlarında bilimsel prosedürler kullandılar. Anlatılanlar gerçekti, gözleme dayanıyordu, anlatıcı taraf tutmuyor ve anlatılanlara rastgele bir süs ya da yorum eklenmiyordu. Yani insanlık tarihinde birinci defa sanat, bilimsel bir prosedürle ele alınmak isteniyordu. Dünyada ve ülkemizde bu akım çerçevesinde eserler veren sanatkarlara baktığımız vakit bu fikrin genel olarak kabul edildiğini ve bir epeyce kişi tarafınca da benimsendiğini söylemek mümkün. Bugün bile realizm akımının tesirlerini her yerde gorebiliyoruz.
Realizmin temsilcileri:
bir fazlaca farklı sanat kısmında tesiri görülse de edebi bir akım olan realizmin temelinde insan ve gerçekler vardır. Gözleme dayalı bir anlatım olması gerektiğini savunan realistler, olan ya da en azından olması mümkün olan şeyleri anlatarak aslında topluma bir ayna tutmayı hedeflerler. Hem dünyada birebir vakitte ülkemizde bir fazlaca sanatçı bu akımı benimsemiş ve değerli eserler vermiştir. Gelin realizm nedir, özellikleri nelerdir yakından bakalım ve değerli temsilcilerinden kimilerini bakılırsalim.
Realizm nedir, özellikleri nelerdir, temsilcileri kimler?
Realizm nedir?
Realizm neyi savunur?
Realizmin özellikleri
Realizm niye ortaya çıktı?
Realizmin temsilcileri
Realizmin Türk edebiyatındaki temsilcileri
Temelden başlayalım, realizm nedir?
Realizm, 19. yüzyılın birinci yarısından daha sonra ortaya çıkan ve bir hayli sanat kısmını etkilese de edebiyat merkezli bir sanat akımı, daha fazlaca da edebi bir akımdır. Antik Yunan ve Roma merkezli bir anlayışa sahip olan 1660 ekolü olarak da isimlendirilen klasisizme ve 19. yüzyılın birinci senelerında ortaya çıkan devrimci bir sanat akımı olan romantizme bir başkaldırı olarak ortaya çıkmıştır.
Realizmin maksadı, sanatı romantik ve gerçekçi olmayan fikirlerden arındırmaktır. Zira realizm akımının ortaya çıktığı 19. yüzyılın birinci yarısından daha sonra bilim süratli bir yükselişe geçmiştir ve beşerler, evvelce pek yakın olmadıkları bilime güvenmeye başlamışlardır. Bilimin bu inanç veren yapısı sanatkarları da etkilemiş ve onların yapıtlarının de bilimin temeli olan gözleme dayalı olması gerektiği kanısını doğurmuştur.
Realizm neyi savunur?
Realizm gerçeği, sırf gerçeği savunur. Realistlere göre fantastik dünyalarda kaybolmak yerine beşere ve insanın yaşadığı gerçek hayata odaklanmak gerekir. Hatta bu hayata o denli odaklanmak gerekir ki en ufak bir yorum bile yapmadan tıpkı bir bilim insanı üzere gözlemlemek ve bilimsel prosedürlerle tahlil ederek olduğu üzere sıfat bile kullanmadan aktarmak gerekir.
bu biçimde bir tarif realizmi sıkıcı üzere gösterebilir fakat realistlerin bilim insanı değil, düzgün birer edebiyatçı olduğunu unutmamak gerekiyor. Yani bir olayı yorumsuz ve sadece gözleme dayalı bir biçimde anlatarak da edebi eserler verilebiliyor. Realistlerin en temel isteği ise insanları farklı hayal dünyalarına sürüklemek yerine ortasında yaşadıkları toplumu tüm gerçekliğiyle bilmelerini sağlamaktır. Bu niçinle realist yapıtlarda gerçek olaylar ya da gerçekleşmesi mümkün olan olaylar anlatılır.
Realizmin özellikleri:
- Realizm gerçeği, sadece gerçeği ön planda fiyat.
- Realistler, gerçek ya da gerçekleşmesi mümkün olayları anlatırlar.
- Anlatıcı, olaylara ve şahıslara tarafsız olarak yaklaşır.
- Anlatıcı, yapıtına hislerini, niyetlerini ve yorumunu katmaz.
- Doğayı olduğu üzere kopyalamak temel alınır.
- Anlatılan hadisedeki kişinin psikolojisi, etrafı, ve onu etkileyen ögeler bilimsel bir rapor üzere tüm bilgileriyla anlatılır.
- Realist müelliflerin en kuvvetli silahı betimlemedir.
- Realist yapıtlarda hayatın ortasından, kolay beşerler anlatılır.
- Sadece gerçekleri anlatan realistler, günlük hayatta yaşanan sıradan olayları bile anlatabilirler.
- Okuyucuyu eğitme gayesi taşımazlar.
- Realist eserler gözleme, araştırmaya ve dokümanlara dayalı objektif bir anlatıma sahiplerdir.
- Realizmde biçim hoşluğu ön plandadır.
- Süslü anlatımdan uzaktır.
- Klasik ve romantik akımların yapaylığından uzaklaşmak temel gayedir.
- Roman ve kıssalar, en hayli yazılan realist eser çeşitleridir.
Realizm niye ortaya çıktı?
Realistlere nazaran 19. yüzyılın birinci yarısına kadar hakim olan klasisizm ve romantizm akımları yapay bir anlatıma sahipti. Gerçek olaylardan ve gerçek insanlardan uzak süslü bir anlatıma sahip olan yapıtların artık değişmesi gerektiğini düşündüler. Zira o güne kadar hayli işe fayda olsa da halkın genel kabulüne sahip olmayan bilimde büyük gelişmeler yaşanmıştı ve artık beşerler, bilime güveniyorlardı.
Sanatın da tıpkı bilim üzere ilerlemesi gereken bir alan olduğunu düşünen realistler, yapıtlarında bilimsel prosedürler kullandılar. Anlatılanlar gerçekti, gözleme dayanıyordu, anlatıcı taraf tutmuyor ve anlatılanlara rastgele bir süs ya da yorum eklenmiyordu. Yani insanlık tarihinde birinci defa sanat, bilimsel bir prosedürle ele alınmak isteniyordu. Dünyada ve ülkemizde bu akım çerçevesinde eserler veren sanatkarlara baktığımız vakit bu fikrin genel olarak kabul edildiğini ve bir epeyce kişi tarafınca da benimsendiğini söylemek mümkün. Bugün bile realizm akımının tesirlerini her yerde gorebiliyoruz.
Realizmin temsilcileri:
- Honoré de Balzac
- Vadideki Zambak
- Eugenie Grandet
- Goriot Baba
- Stendhal
- Kırmızı ve Siyah
- Parma Manastırı
- Gustave Flaubert
- Madam Bovary
- Salambo
- Duygusal Eğitim
- Fyodor Dostoyevski
- Hata ve Ceza
- Karamazof Kardeşler
- Budala
- Lev Nikolayeviç Tolstoy
- Savaş ve Barış
- Anna Karenina
- İvan ilyiç’in Mevti
- Anton Çehov
- Vanya Dayı
- Vişne Bahçesi
- Maksim Gorki
- Ana
- Üç Kişi
- Daniel Defoe
- Charles Dickens
- Oliver Twist
- David Copperfield
- Ernest Hemingway
- Çanlar Kimin İçin Çalıyor?
- Jack London
- Mark Twain
- Tom Sawyer’in Maceraları
- İvan Sergeyeviç Turgenyev
- Rudin
- Babalar ve Oğullar
- Taşralı Bayan
- Nikolay Gogol
- Meyyit Canlar
- Müfettiş
- Mihail Aleksandroviç Şolohov
- Ve Sakin Akardı Don
- John Steinbeck
- Gazap Üzümleri
- Herman Melville
- Moby Dick
- Recaizade Mahmut Ekrem
- Otomobil Sevdası
- Sami Paşazade Sezai
- Sergüzeşt
- Nabizade Nazım
- Karabibik
- Zehra
- Halit Ziya Uşaklıgil
- Mai ve Siyah
- Aşk-ı Memnu
- Kırık Hayatlar
- Yakup Kadri Karaosmanoğlu
- Kiralık Konak
- Yaban
- Memduh Şevket Esendal
- Ayaşlı ve Kiracıları
- Reşat Nuri Güntekin
- Refik Halit Karay
- Sait Faik Abasıyanık