arkamikontrolet
New member
kimi vakit dışarıdan baktığımız vakit sıradan üzere görünen bir yapı bile aslında şiddetli hesaplamalar kararında yapılmıştır. Bilhassa bir köprü yapacaksanız kelam konusu hesapların epey ancak fazlaca daha ince yapılması gerekir. Tacoma Narrows Köprüsü’nün dizayncıları ve mühendisleri bu hesaplamaları yapmadılar. Yeni bir tasarım denemek istediler lakin sonuçları hiç de düşündükleri üzere olmadı.
Tacoma Narrows Köprüsü’nün yıkılış öyküsü aslında daha üretim kademesinde başladı. İnşaatta çalışan emekçiler bile köprünün sallandığını açık bir biçimde görüyorlardı. Kimseye kulak asılmadı ve dünyanın en büyük üçüncü asma köprüsü halkın kullanmasına açıldı. Ömrü sırf birkaç ay süren köprü, sallana sallana en sonunda kağıt bir kule üzere yıkıldı. Tacoma Narrows Köprüsü’nün yıkılış öyküsüne gelin yakından bakalım.
Tacoma halkına bir köprü lazım:
Amerika Birleşik Devletleri’nin Washington eyaletinde bulunan Tacoma kentine köprü yapılması kanısı birinci kere Northern Pacific Railway şirketi tarafınca 1889 yılında ortaya atıldı. 1920 yılına kadar husus hakkında rastgele bir çalışma yapılmadı. 1923 geldiğimizde ise Tacoma Ticaret Odası yeni köprü için finansman çalışmaları yapmaya başladı.
Golden Gate Köprüsü’nün baş mühendisi Joseph B. Strauss başta olmak üzere bir hayli mimar ve mühendisten oluşan bir takım yeni köprü için çalışmalar yaptı. 1937 yılında sağlanan finansman ile Washington Eyaleti mühendisi Clark Eldridge’den bir teklif alındı. Fakat onun projesi için yüz milyonlarca dolar ve 8 metrelik kirişler yapılması gerekiyordu.
Tam bu sırada New York köprü mühendisi Leon Moisseiff farklı bir proje ile geldi. Moisseiff’in projesi daha evvelkilere hiç benzemiyordu. Statik rüzgarı farklı bir biçimde absorbe edeceği planlanan bu proje hem daha ucuza mal olacaktı tıpkı vakitte 2.4 metrelik kirişler yetecekti. esasen kısıtlı olan finansmanın bu projeye yatırılmasına karar verildi.
Tacoma Narrows Köprüsü inşaatı başlıyor:
Tacoma ile Kitsap yarımadasını birbirine bağlayacak ve Tacoma Narrows boğazına kurulacak olan köprü, geleneksel köprülere nazaran epey daha şık bir görünüme sahip olacaktı. İki şeritli olması yeterdi zira fazla trafik beklenmiyordu. 1.8 km uzunluğunda ve sadece 12 metre genişliğinde planlanmıştı. Onu tutması için 2.4 metrelik kirişler yeterdi de artardı bile.
1938 yılının Eylül ayında inşaat başladı. Lakin bir eza vardı. Güverte bölgesi yapılmaya başladığı sırada bile rüzgar arttıkça köprünün dikey bir biçimde sallandığı fark edildi. Var olan tasarımı uygunlaştırmak için bir fazlaca düzenleme yapıldı ve sönümleme tedbirleri alındı. Dünyanın en büyük üçüncü köprüsü olan Tacoma Narrows Köprüsü artık açılmaya hazırdı.
Tacoma halkına güzel olsun:
Tacoma o periyot küçük bir bölgeydi. bu biçimde bir yerde dünyanın en büyük üçüncü asma köprüsünün yapılması olağanüstü bir olaydı. 1 Temmuz 1940 tarihinde Tacoma Narrows Köprüsü Tacoma halkının kullanmasına açıldı. Ancak biraz sallanıyor üzereydi. vakit içinde düzeleceği düşünülerek ve birkaç tedbir alınarak köprü kullanılmaya devam etti.
Tacoma Narrows Köprüsü kimi bölümleri endişelendiriyor bile olsa yapılması için büyük paralar harcanmıştı. Harcanan tüm finansmanın geçiş fiyatların karşılanacağı düşünülmüştü. Köprünün daha küçük modelleri üzerinde çalışmalar sürüyordu. Bu çalışmalardan sonuç alındığı vakit ise iş işten geçmişti.
Tacoma Narrows Köprüsü’nün yıkılışı:
7 Kasım 1940 sabahı Tacoma halkı rüzgarlı bir güne uyandı. Olağan bir durumdu. Tacoma Narrows Köprüsü’ne bakanlar ise gözlerine inanamadı. Çünkü bu ince köprü öylesine kuvvetli sallanıyordu ki bir tarafı yerde, bir tarafı gökte üzereydi. Rüzgar saatte yaklaşık 64 kilometre sürate ulaştığı vakit ise olanlar oldu.
Öğlen 11 sularında Tacoma Narrows Köprüsü’nün güverte bölgesindeki büyük bir beton kütlesi çöküverdi. Birkaç dakika daha sonra 600 metrelik bir kısım özgür kaldı. Köprü çelik üzere gerilmiş, ileri geri sallanmayı sürdürüyordu. Köprü kulelerinde karbon çelik kullanıldığı için o alanda bir sorun yoktu. Lakin kısa bir süre daha sonra Tacoma Narrows Köprüsü’nden geriye sırf bir boşluk kalmıştı.
Tacoma Narrows Köprüsü niye yıkıldı?
Tacoma Narrows Köprüsü’nün daha tasarım etabında bile sayısız kusur yapılmıştı. Bu kadar uzun bir köprünün genişliğinin bu kadar az olması tahminen de en büyük küsurdu. Kiriş yüksekliklerinin 2.4 metre olması büsbütün yanlıştı. Üstelik bu kirişler rüzgarı absorbe etmiyor, ona meydan okuyorlardı.
En sıradan karşılığı vermek gerekirse Tacoma Narrows Köprüsü rüzgara dayanamadı. Rüzgar bu yapıdan akıp geçmiyor, ona çarpıyordu. Rüzgarın her çarpması daha sonrası köprüde bir frekans salınımı oluşuyordu. Arka arda yüksek süratte gelen bu titreşimler niçiniyle sallanan köprünün en sonunda yıkılması kaçınılmazdı.
Büyük bir baht olarak bu koca köprü yıkıldığı vakit tek bir kişi bile ömrünü kaybetmedi. esasen beşik üzere sallanan bir köprüden kim otomobiliyle geçmek ister ki? Bu yıkımda ölen sırf bir köpek oldu. Zira otomobilde sıkışan köpek bir türlü kurtarılamadı.
Tacoma Narrows Köprüsü’nın yıkılması mühendislik dünyasında yeni bir devir açtı:
Tacoma Narrows Köprüsü’nün yıkılması büyük bir başarısız olarak kabul edilse de aslında büyük bir muvaffakiyet da oldu. Zira bugün bile köprünün dizaynında yapılan hatalar mühendislik fakültelerinde, yıkılış niçinleri ise fizik fakültelerinde ders olarak okutuluyor. Tacoma Narrows Köprüsü ile birlikte köprü dizaynlarında yeni bir periyodun kapıları aralandı ve artık bir epey tasarım standart hale getirildi.
Tacoma Narrows Köprüsü’nün yıkılmasından en şanslı çıkanlar ise deniz canlıları oldu. Zira köprü olduğu üzere denize yıkıldı ve orada öylece kaldı. Dünyanın en büyük üçüncü asma köprüsü artık dünyanın en büyük yapay resifi durumunda. 1992 yılında müdafaaya alınan resif, sayısız deniz canlısına hayat veriyor. Köprünün karada kalan modülleri ise hurdacıya satıldı.
Tacoma Narrows Köprüsü’nün yıkılış sineması:
1940 yılını düşündüğümüz vakit neredeyse mucize bir biçimde Tacoma Narrows Köprüsü yıkıldığı sırada iki kişi bu olayı kameralarına kaydetti. Paramount Studios’a satılan sinemalar kopyalandı ve dünyanın dört yanına gönderildi. Bu imgeler mühendislik, mimarlık ve fizik öğrencilerinin derslerinde bugün bile kullanılıyor.
Dünyanın en büyük üçüncü asma köprüsü olacakken kağıt bir kule üzere dağılan Tacoma Narrows Köprüsü’nü yıkılış öyküsünden bahsettik ve bu farklı olay hakkında bilmeniz gereken bilgileri anlattık. Bilhassa mühendis okuyucularımız mevzu hakkındaki niyetlerini yorumlarda paylaşabilirler.
Tacoma Narrows Köprüsü’nün yıkılış öyküsü aslında daha üretim kademesinde başladı. İnşaatta çalışan emekçiler bile köprünün sallandığını açık bir biçimde görüyorlardı. Kimseye kulak asılmadı ve dünyanın en büyük üçüncü asma köprüsü halkın kullanmasına açıldı. Ömrü sırf birkaç ay süren köprü, sallana sallana en sonunda kağıt bir kule üzere yıkıldı. Tacoma Narrows Köprüsü’nün yıkılış öyküsüne gelin yakından bakalım.
Tacoma halkına bir köprü lazım:
Amerika Birleşik Devletleri’nin Washington eyaletinde bulunan Tacoma kentine köprü yapılması kanısı birinci kere Northern Pacific Railway şirketi tarafınca 1889 yılında ortaya atıldı. 1920 yılına kadar husus hakkında rastgele bir çalışma yapılmadı. 1923 geldiğimizde ise Tacoma Ticaret Odası yeni köprü için finansman çalışmaları yapmaya başladı.
Golden Gate Köprüsü’nün baş mühendisi Joseph B. Strauss başta olmak üzere bir hayli mimar ve mühendisten oluşan bir takım yeni köprü için çalışmalar yaptı. 1937 yılında sağlanan finansman ile Washington Eyaleti mühendisi Clark Eldridge’den bir teklif alındı. Fakat onun projesi için yüz milyonlarca dolar ve 8 metrelik kirişler yapılması gerekiyordu.
Tam bu sırada New York köprü mühendisi Leon Moisseiff farklı bir proje ile geldi. Moisseiff’in projesi daha evvelkilere hiç benzemiyordu. Statik rüzgarı farklı bir biçimde absorbe edeceği planlanan bu proje hem daha ucuza mal olacaktı tıpkı vakitte 2.4 metrelik kirişler yetecekti. esasen kısıtlı olan finansmanın bu projeye yatırılmasına karar verildi.
Tacoma Narrows Köprüsü inşaatı başlıyor:
Tacoma ile Kitsap yarımadasını birbirine bağlayacak ve Tacoma Narrows boğazına kurulacak olan köprü, geleneksel köprülere nazaran epey daha şık bir görünüme sahip olacaktı. İki şeritli olması yeterdi zira fazla trafik beklenmiyordu. 1.8 km uzunluğunda ve sadece 12 metre genişliğinde planlanmıştı. Onu tutması için 2.4 metrelik kirişler yeterdi de artardı bile.
1938 yılının Eylül ayında inşaat başladı. Lakin bir eza vardı. Güverte bölgesi yapılmaya başladığı sırada bile rüzgar arttıkça köprünün dikey bir biçimde sallandığı fark edildi. Var olan tasarımı uygunlaştırmak için bir fazlaca düzenleme yapıldı ve sönümleme tedbirleri alındı. Dünyanın en büyük üçüncü köprüsü olan Tacoma Narrows Köprüsü artık açılmaya hazırdı.
Tacoma halkına güzel olsun:
Tacoma o periyot küçük bir bölgeydi. bu biçimde bir yerde dünyanın en büyük üçüncü asma köprüsünün yapılması olağanüstü bir olaydı. 1 Temmuz 1940 tarihinde Tacoma Narrows Köprüsü Tacoma halkının kullanmasına açıldı. Ancak biraz sallanıyor üzereydi. vakit içinde düzeleceği düşünülerek ve birkaç tedbir alınarak köprü kullanılmaya devam etti.
Tacoma Narrows Köprüsü kimi bölümleri endişelendiriyor bile olsa yapılması için büyük paralar harcanmıştı. Harcanan tüm finansmanın geçiş fiyatların karşılanacağı düşünülmüştü. Köprünün daha küçük modelleri üzerinde çalışmalar sürüyordu. Bu çalışmalardan sonuç alındığı vakit ise iş işten geçmişti.
Tacoma Narrows Köprüsü’nün yıkılışı:
7 Kasım 1940 sabahı Tacoma halkı rüzgarlı bir güne uyandı. Olağan bir durumdu. Tacoma Narrows Köprüsü’ne bakanlar ise gözlerine inanamadı. Çünkü bu ince köprü öylesine kuvvetli sallanıyordu ki bir tarafı yerde, bir tarafı gökte üzereydi. Rüzgar saatte yaklaşık 64 kilometre sürate ulaştığı vakit ise olanlar oldu.
Öğlen 11 sularında Tacoma Narrows Köprüsü’nün güverte bölgesindeki büyük bir beton kütlesi çöküverdi. Birkaç dakika daha sonra 600 metrelik bir kısım özgür kaldı. Köprü çelik üzere gerilmiş, ileri geri sallanmayı sürdürüyordu. Köprü kulelerinde karbon çelik kullanıldığı için o alanda bir sorun yoktu. Lakin kısa bir süre daha sonra Tacoma Narrows Köprüsü’nden geriye sırf bir boşluk kalmıştı.
Tacoma Narrows Köprüsü niye yıkıldı?
Tacoma Narrows Köprüsü’nün daha tasarım etabında bile sayısız kusur yapılmıştı. Bu kadar uzun bir köprünün genişliğinin bu kadar az olması tahminen de en büyük küsurdu. Kiriş yüksekliklerinin 2.4 metre olması büsbütün yanlıştı. Üstelik bu kirişler rüzgarı absorbe etmiyor, ona meydan okuyorlardı.
En sıradan karşılığı vermek gerekirse Tacoma Narrows Köprüsü rüzgara dayanamadı. Rüzgar bu yapıdan akıp geçmiyor, ona çarpıyordu. Rüzgarın her çarpması daha sonrası köprüde bir frekans salınımı oluşuyordu. Arka arda yüksek süratte gelen bu titreşimler niçiniyle sallanan köprünün en sonunda yıkılması kaçınılmazdı.
Büyük bir baht olarak bu koca köprü yıkıldığı vakit tek bir kişi bile ömrünü kaybetmedi. esasen beşik üzere sallanan bir köprüden kim otomobiliyle geçmek ister ki? Bu yıkımda ölen sırf bir köpek oldu. Zira otomobilde sıkışan köpek bir türlü kurtarılamadı.
Tacoma Narrows Köprüsü’nın yıkılması mühendislik dünyasında yeni bir devir açtı:
Tacoma Narrows Köprüsü’nün yıkılması büyük bir başarısız olarak kabul edilse de aslında büyük bir muvaffakiyet da oldu. Zira bugün bile köprünün dizaynında yapılan hatalar mühendislik fakültelerinde, yıkılış niçinleri ise fizik fakültelerinde ders olarak okutuluyor. Tacoma Narrows Köprüsü ile birlikte köprü dizaynlarında yeni bir periyodun kapıları aralandı ve artık bir epey tasarım standart hale getirildi.
Tacoma Narrows Köprüsü’nün yıkılmasından en şanslı çıkanlar ise deniz canlıları oldu. Zira köprü olduğu üzere denize yıkıldı ve orada öylece kaldı. Dünyanın en büyük üçüncü asma köprüsü artık dünyanın en büyük yapay resifi durumunda. 1992 yılında müdafaaya alınan resif, sayısız deniz canlısına hayat veriyor. Köprünün karada kalan modülleri ise hurdacıya satıldı.
Tacoma Narrows Köprüsü’nün yıkılış sineması:
1940 yılını düşündüğümüz vakit neredeyse mucize bir biçimde Tacoma Narrows Köprüsü yıkıldığı sırada iki kişi bu olayı kameralarına kaydetti. Paramount Studios’a satılan sinemalar kopyalandı ve dünyanın dört yanına gönderildi. Bu imgeler mühendislik, mimarlık ve fizik öğrencilerinin derslerinde bugün bile kullanılıyor.
Dünyanın en büyük üçüncü asma köprüsü olacakken kağıt bir kule üzere dağılan Tacoma Narrows Köprüsü’nü yıkılış öyküsünden bahsettik ve bu farklı olay hakkında bilmeniz gereken bilgileri anlattık. Bilhassa mühendis okuyucularımız mevzu hakkındaki niyetlerini yorumlarda paylaşabilirler.