arkamikontrolet
New member
2021 yılını bir fazlaca felaketle kapatan dünya, bu yılı kayda geçmiş en büyük volkan patlamalarından biriyle açtı. Ocak ayında Tonga Krallığı’nda patlayan yanardağ, atmosferi 73 saat boyunca ‘çınlatacak’ kadar kuvvetliydü ve bir ülkeyi adeta haritadan sildi. NASA, volkanik patlama ile ilgili yayınladığı son raporda, Tonga’daki volkan patlamasının yüzyılın en büyük volkanik patlaması olduğunu deklare etti.
15 Ocak tarihinde Pasifik Okyanusu’ndaki bir ada ülkesi olan Tonga’da patlayan sualtı yanardağı, ülkenin büyük kısmını harabeye çevirdi. Okyanusun uzak kıyılarını vuran bir tsunamiyi de tetikleyen bu patlama, dünya genelinde de farklı sonuçlar doğurarak hissedilmişti.
Küçük bir kentten bile daha küçük bir olan Tonga, adeta yerle bir oldu
798 km2 yüz ölçümlü Yalova vilayetimizden bile daha küçük olan Tonga Krallığı’nın yüzde 80‘ini etkileyen yanardağ patlaması, 8 dereceli Volkanik Patlama İndeksi’ne neredeyse doruktan giriş yaptı. Volkanik Patlama İndeksi (VEI) derecesi 6 olarak tespit edilen patlamanın her 50-100 yılda bir tekrar edeceği tabir ediliyor.
VEI 8 derecesinin 50.000 yılda bir meydana gelebileceği ve insanların on binlerce yıldır bu patlamaları görmediğini söyleyen bilim insanları, bu patlamaların 1.000 kilometreküphacminde kül üretebileceğinin altını çiziyor.
Patlama daha sonrası dünya 73 saat sarsıldı
Patlama daha sonrasında ortaya çıkan büyük şok dalgası, bugüne kadar kayıt altına alınan dalgaların en kuvvetlilerinden bir tanesiydi. Gerçekten tesiri de öylesine büyük oldu. Ortaya çıkan dalga, tam 73 saat boyunca dünyanın atmosferini adeta bir çan üzere titretti. Dünya etrafında tam çeşit atması 36 saati bulan bu dalgaya bilim topluluğunda Lamb dalgası deniyor. Şok dalgası ismini 20. yüzyıl başlarında kendini keşfeden Horace Lamb isimli İngiliz’den alıyor.
Hiroşima’daki bombadan yüzlerce kat daha kuvvetliydü
Bu durum ile ilgili konuşan bilim insanı Dr. Brown, “Hakikaten yalnızca fazlaca büyük bir patlama olduğunda bu görülür. Patlama, tüm atmosferi temelde bir çan üzere titretir…” dedi.
Dalga sebebiyle hava basıncında ani yükselişler meydana gelirken, ABD, Almanya, Avustralya, Birleşik Krallık, Çin, Japonya ve Hindistan‘daki kurumlar da havada basınç değişiklikleri yaşandığını deklare etti. NASA cephesi ise bu patlamanın “Hiroşima’ya atılan atom bombasından yüzlerce kat daha kuvvetli” olduğunu duyurdu. Yabanî hayatı derinden sarsan olay, bilhassa okyanustaki mercan resiflerini ve öbür canlıları fecî bir biçimde etkiledi.
Patlama kararında 10’a yakın insan hayatını kaybederken, 90 milyon dolarlık bir zayiat ada ülkesini vurdu. Uzun yıllar bilim insanları tarafınca araştırılacak patlamadan geriye ise şu manzaralar kaldı.
Tonga’daki patlamanın manzaraları
15 Ocak tarihinde Pasifik Okyanusu’ndaki bir ada ülkesi olan Tonga’da patlayan sualtı yanardağı, ülkenin büyük kısmını harabeye çevirdi. Okyanusun uzak kıyılarını vuran bir tsunamiyi de tetikleyen bu patlama, dünya genelinde de farklı sonuçlar doğurarak hissedilmişti.
Küçük bir kentten bile daha küçük bir olan Tonga, adeta yerle bir oldu
798 km2 yüz ölçümlü Yalova vilayetimizden bile daha küçük olan Tonga Krallığı’nın yüzde 80‘ini etkileyen yanardağ patlaması, 8 dereceli Volkanik Patlama İndeksi’ne neredeyse doruktan giriş yaptı. Volkanik Patlama İndeksi (VEI) derecesi 6 olarak tespit edilen patlamanın her 50-100 yılda bir tekrar edeceği tabir ediliyor.
VEI 8 derecesinin 50.000 yılda bir meydana gelebileceği ve insanların on binlerce yıldır bu patlamaları görmediğini söyleyen bilim insanları, bu patlamaların 1.000 kilometreküphacminde kül üretebileceğinin altını çiziyor.
Patlama daha sonrası dünya 73 saat sarsıldı
Patlama daha sonrasında ortaya çıkan büyük şok dalgası, bugüne kadar kayıt altına alınan dalgaların en kuvvetlilerinden bir tanesiydi. Gerçekten tesiri de öylesine büyük oldu. Ortaya çıkan dalga, tam 73 saat boyunca dünyanın atmosferini adeta bir çan üzere titretti. Dünya etrafında tam çeşit atması 36 saati bulan bu dalgaya bilim topluluğunda Lamb dalgası deniyor. Şok dalgası ismini 20. yüzyıl başlarında kendini keşfeden Horace Lamb isimli İngiliz’den alıyor.
Hiroşima’daki bombadan yüzlerce kat daha kuvvetliydü
Bu durum ile ilgili konuşan bilim insanı Dr. Brown, “Hakikaten yalnızca fazlaca büyük bir patlama olduğunda bu görülür. Patlama, tüm atmosferi temelde bir çan üzere titretir…” dedi.
Dalga sebebiyle hava basıncında ani yükselişler meydana gelirken, ABD, Almanya, Avustralya, Birleşik Krallık, Çin, Japonya ve Hindistan‘daki kurumlar da havada basınç değişiklikleri yaşandığını deklare etti. NASA cephesi ise bu patlamanın “Hiroşima’ya atılan atom bombasından yüzlerce kat daha kuvvetli” olduğunu duyurdu. Yabanî hayatı derinden sarsan olay, bilhassa okyanustaki mercan resiflerini ve öbür canlıları fecî bir biçimde etkiledi.
Patlama kararında 10’a yakın insan hayatını kaybederken, 90 milyon dolarlık bir zayiat ada ülkesini vurdu. Uzun yıllar bilim insanları tarafınca araştırılacak patlamadan geriye ise şu manzaralar kaldı.
Tonga’daki patlamanın manzaraları